Lifli Gıdaların faydaları
Lifli besinlerin faydaları,
Lifli besinlerin yararları,
Kalp hastalıkları ve barsak kanserlerinin beslenme ile olan ilgileri, bir cok araştırmaya konu olmaktadır Atheroskleroz (damar kireclenmesi) icim en onemli yapıcı faktorler doymuş yağların alınması (coğunlukla hayvansal yağlar, katı yağlar), kolesterol alınması ve şişmanlıktır Atheroskleroz, kalp damarlarını tıkayarak kalp krizine neden olan bir durumdur Yapılacak iyi bir rejimle kan kolesterol seviyeleri %15 kadar duşurulebilir Ozellikle liften zengin karbon hidratlı besinlerin gunluk kalori alımında kullanılmasının kolesterolu daha da duşurucu etkileri gozlenmiştir
Lifler sindirim sistemimiz tarafından sindirilemeyen ve genelde bitkisel hucrelerin duvarlarını oluşturan seluloz, hemiseluloz, pectin, lignin gibi maddelerden oluşur Lifli (posalı) besinlerin ortak ozellikleri, su emmeleri ve şişmeleridir Yuksek miktarda su tutabilen pectin, psyllium, gums gibi lifler cozunebilir lifler olarak adlandırılırlar
Lifli besinler bağırsaklarda sindirilemedikleri gibi ayrıca suda tutarak hacim oluştururlar bağırsakların ici dolu iken icindekileri uzaklaştırmak icin calışma hızı ve itme gucu artar Lifsiz besinler bazen bağırsaklarda 24 saatten fazla atılmadan dururlarsa da lifli besinler 24 saat icinde vucut dışına atılırlar Bu calışma ve bağırsaklardaki doluluk barsak kanserlerinin oluşumunu engellediği bilinmektedir
En cok lif iceren besinlerin başında tahıllar gelir Yulaf en cok cozunebilen lif iceren tahıldır Arpada cok lif icerirse de bu lifler cozunmeyen cinstedirler
Liflerin kan kolesterolu uzerine etkisinin, liflerdeki bazı polisakkaritlerin (karbonhidrat) bağırsaklardan kolesterolun emilimini engellemesi ile olduğunu ayrıca betaglukan isimli bir maddenin de hayvanlarda kolesterol seviyesini duşurduğu gosterilmiştir Yulaf ve arpadaki amino asit oranlarının da kolesterolu duşurucu etkisi olduğu duşunulmektedir (Argininelysine oranı)
Yapılan metabolik calışmalar besinlerine yulaf, arpa gibi tahılları ekleyenlerde ve yağ alımını durduranlarda kan kolesterol seviyesinin %15 lere kadar duştuğunu gostermiştir Bu beslenme rejimine pectin ve bazı bitkisel recinleri katanlarda %10 daha da duşebilmektedir Ancak bu durumda sindirim sistemine ait bazı şikayetler gorulebilmektedir Beslenmede liflerin coğalması kalp hastalıkları ve kalp krizi riskinde ciddi azalmalara neden olmaktadır
Kollesterol uzerindeki liflerin etkisinin ne miktarlarda goruleceği konusunda calışmalar surmektedir Gunde 56gr yulaf alınmasının bu etkiyi sağladığı gosterilmiştir Amerikan Kalp Derneği Psyllium (Pakistan Hindistan 'da yetişen taneli bir bitki) dan gunde 2 kez alınmasının kolesterolu en cok duşuren yaklaşım olduğunu kabul etmişler ve kendi hastalarına 1aşama diyeti olarak onermektedirler Devam eden araştırmalarda pectin, soya lifi, bezelye lifi, mısır kepeğinin de kan LDL kolesterol seviyelerinde %7 8 oranında duşmeye neden oldukları gosterildi
Aşırı miktarda lif alınması bağırsaklardan mineral emilimini bozabilmekte ve yumuşak dışkılamaya neden olabilmektedir Bol meyve, sebze ve tahılı besinleri ile alan kişilerde Kalp hastalıklarının daha az gorulduğu bilinmektedir Erişkinler icin onerilen gunluk lif miktarı 25 30 gr dır
Cocuklar icin Lifli beslenme
Cocukların gelecekte kalp hastalıklarından, şişmanlıktan, tansiyon problemlerinden, barsak kanserlerinden, safra sorunlarından korunmasında lifli besinler ile beslenmesi gerekmektedir 2 yaşına gelen tum cocuklarda (normal sağlık ve metabolizma koşullarına sahip cocuklar) yağların genel enerji ihtiyacını karşılamada %30 seviyesine indirilmesi (gunluk kalori ihtiyacının %30 u yağlardan olması) ve doymuş yağlarında (hayvansal yağlar, katı yağlar) %10 dan fazla olmaması Amerikan Kalp Derneğince onerilmektedir
Aynı dernek cocukların unluk olarak alması gereken lif miktarını da yaş + 5 olarak onermektedirler Yani 5 yaşındaki bir cocuk icin 5 + 5 10 gr lif gereklidir Cocuklar buyudukce enerji gereksinimleri 1500 Kcal e yaklaştığında gunluk 25 gr lif alımı uygun olmaktadır
Lifli besinlerin faydaları,
Lifli besinlerin yararları,
Kalp hastalıkları ve barsak kanserlerinin beslenme ile olan ilgileri, bir cok araştırmaya konu olmaktadır Atheroskleroz (damar kireclenmesi) icim en onemli yapıcı faktorler doymuş yağların alınması (coğunlukla hayvansal yağlar, katı yağlar), kolesterol alınması ve şişmanlıktır Atheroskleroz, kalp damarlarını tıkayarak kalp krizine neden olan bir durumdur Yapılacak iyi bir rejimle kan kolesterol seviyeleri %15 kadar duşurulebilir Ozellikle liften zengin karbon hidratlı besinlerin gunluk kalori alımında kullanılmasının kolesterolu daha da duşurucu etkileri gozlenmiştir
Lifler sindirim sistemimiz tarafından sindirilemeyen ve genelde bitkisel hucrelerin duvarlarını oluşturan seluloz, hemiseluloz, pectin, lignin gibi maddelerden oluşur Lifli (posalı) besinlerin ortak ozellikleri, su emmeleri ve şişmeleridir Yuksek miktarda su tutabilen pectin, psyllium, gums gibi lifler cozunebilir lifler olarak adlandırılırlar
Lifli besinler bağırsaklarda sindirilemedikleri gibi ayrıca suda tutarak hacim oluştururlar bağırsakların ici dolu iken icindekileri uzaklaştırmak icin calışma hızı ve itme gucu artar Lifsiz besinler bazen bağırsaklarda 24 saatten fazla atılmadan dururlarsa da lifli besinler 24 saat icinde vucut dışına atılırlar Bu calışma ve bağırsaklardaki doluluk barsak kanserlerinin oluşumunu engellediği bilinmektedir
En cok lif iceren besinlerin başında tahıllar gelir Yulaf en cok cozunebilen lif iceren tahıldır Arpada cok lif icerirse de bu lifler cozunmeyen cinstedirler
Liflerin kan kolesterolu uzerine etkisinin, liflerdeki bazı polisakkaritlerin (karbonhidrat) bağırsaklardan kolesterolun emilimini engellemesi ile olduğunu ayrıca betaglukan isimli bir maddenin de hayvanlarda kolesterol seviyesini duşurduğu gosterilmiştir Yulaf ve arpadaki amino asit oranlarının da kolesterolu duşurucu etkisi olduğu duşunulmektedir (Argininelysine oranı)
Yapılan metabolik calışmalar besinlerine yulaf, arpa gibi tahılları ekleyenlerde ve yağ alımını durduranlarda kan kolesterol seviyesinin %15 lere kadar duştuğunu gostermiştir Bu beslenme rejimine pectin ve bazı bitkisel recinleri katanlarda %10 daha da duşebilmektedir Ancak bu durumda sindirim sistemine ait bazı şikayetler gorulebilmektedir Beslenmede liflerin coğalması kalp hastalıkları ve kalp krizi riskinde ciddi azalmalara neden olmaktadır
Kollesterol uzerindeki liflerin etkisinin ne miktarlarda goruleceği konusunda calışmalar surmektedir Gunde 56gr yulaf alınmasının bu etkiyi sağladığı gosterilmiştir Amerikan Kalp Derneği Psyllium (Pakistan Hindistan 'da yetişen taneli bir bitki) dan gunde 2 kez alınmasının kolesterolu en cok duşuren yaklaşım olduğunu kabul etmişler ve kendi hastalarına 1aşama diyeti olarak onermektedirler Devam eden araştırmalarda pectin, soya lifi, bezelye lifi, mısır kepeğinin de kan LDL kolesterol seviyelerinde %7 8 oranında duşmeye neden oldukları gosterildi
Aşırı miktarda lif alınması bağırsaklardan mineral emilimini bozabilmekte ve yumuşak dışkılamaya neden olabilmektedir Bol meyve, sebze ve tahılı besinleri ile alan kişilerde Kalp hastalıklarının daha az gorulduğu bilinmektedir Erişkinler icin onerilen gunluk lif miktarı 25 30 gr dır
Cocuklar icin Lifli beslenme
Cocukların gelecekte kalp hastalıklarından, şişmanlıktan, tansiyon problemlerinden, barsak kanserlerinden, safra sorunlarından korunmasında lifli besinler ile beslenmesi gerekmektedir 2 yaşına gelen tum cocuklarda (normal sağlık ve metabolizma koşullarına sahip cocuklar) yağların genel enerji ihtiyacını karşılamada %30 seviyesine indirilmesi (gunluk kalori ihtiyacının %30 u yağlardan olması) ve doymuş yağlarında (hayvansal yağlar, katı yağlar) %10 dan fazla olmaması Amerikan Kalp Derneğince onerilmektedir
Aynı dernek cocukların unluk olarak alması gereken lif miktarını da yaş + 5 olarak onermektedirler Yani 5 yaşındaki bir cocuk icin 5 + 5 10 gr lif gereklidir Cocuklar buyudukce enerji gereksinimleri 1500 Kcal e yaklaştığında gunluk 25 gr lif alımı uygun olmaktadır