Lokomotifin İcadı

Lokomotifi ilk düşünen, daha açıkçası ilk gerçekleştiren Trevithick oldu 1801?de inşa ettiği ve kendinden öncekilerden daha başarılı bir sonuç alamadığı buharlı arabası hatırlardadır Bu başarısızlık buharlı lokomotifin mucitini sarstı; sabırsız, fakat hünerli bir birey olduğundan başka şeyler üstünde çalışmaya başladı Ancak, emeklerinin tamamen boş yere gitmesini de istemediğinden, bir zaman daha sonra makinesinin ray üstünde dışarı giden arabaya bağlanmasını madencilere önerge etti
İcadını yalnız MerthyrTydvil Firması kabul etti (1804), fakat bu büyük bir fayda sağlamadı Araç, beygirin yerini tutmasına tutuyordu lakin, ne ondan daha süratli gidebiliyor, ne de güven verebiliyordu Perdahlı bir yüzey üzerinde tekerlekli araçla nakliye, ama hafif yükler için mümkündü Çünkü emin bir siklet aşılınca, kayma yapıyordu Mühendisler bu sakıncayı giderici çareler aramaya koyuldular Bu yoğun incelemeler, kömürün buğulu araçla taşınması işinin reel bir gereklilik halini aldığını ispatlamaktadır
Trevithick ve Vivian, artık rahatça lokomotif diyebileceğimiz bu makinenin tekerleklerine çıkıntılar işlemeyi önerdiler 1811?de John Blenkinsop (17831831), ray ve tekerlekleri bir dişli bindirmelik şeklinde imal etmenin gerektiğini ileri sürdü 1812?de William Chapman (17491832), lokomotifi bir yana koyup yol boyunca değişmez makineler hazırlamak, bu nedenle yükü kablolarla ve bu makineler aracılığıyla çekmek gerektiği fikrini ortaya attı 1813?te Brunton daha da saçma bir fikri, tekerleği bir yanlamasına atıp lokomotife atınki gibi ayaklar takılması gerektiğini savunmaya koyuldu İşin garibi bunları dinleyenler hatta taraftar olanlar da çıktı
Sonunda havadan sözler etmektense rayda kayma işinin ne olduğunu anlamak için deneyler yapmayı düşünen biri ortaya çıktı: Bu Wylam maden ocaklarında mühendis olan William Hedley idi Lokomotife kesin bir siklet verildiğinde tekerleğin raya yapıştığını ve kayma yapmadığını gözlemledi Bunun üzerine Hedley, bütün ağırlığın tartı çekmeye harcanması için çift dingilli bir lokomotif inşa ederek, bu aracın ağır yük taşımaya elverişli olduğunu ispatladı
Hedley ’in lokomotifinin Wylam ’da, Blenkinsop ’unki Middleton ’da başarıyla işleyince yeni siklet nakliye arabulucu dikkati çekmeye başladı Makineyi bakmak için koşanlardan çoğu mühendis ve teknisyenlerdi Bunlardan biri de Killingworth taşkömürü ocaklarında teknisyen olan Stephenson idi
Wylam ’da 9 Haziran 1781?de doğan George Stephenson ’un çocukluğu yokluk içinde geçmişti, önce çobanlık yapmış yedi ile on bir yaşları arasında, tarım işçisi olmuştu Bir süre sonradan da babasının çalıştığı maden ocağına kazancı olarak girdi Görevi, diğer birkaç işçiyle birlikte ocağa kömür atmaktan başka bir şey değildi Buharlı makineye karşı büyük alaka duymuş ve işleyişini incelemişti giderken aracın değerini takdir etmekle kalmayıp kusurlarını bulmuş, bunları gidermenin çarelerini araştırmaya koyulmuştu, işte çalışmaları bu safhaya vardığında bu konuyla ilgili bilgisinin fazla eksik olduğunu anladı
Sıfırdan başlaması ve fazla şey öğrenmesi gerektiğini itiraf etmek cahil kişilerde büyük bir zekâ belirtisidir Bu tekniğin temeli olan bilimi en ince ayrıntısına kadar incelemeden ve sindirmeden en o ıfoV Kir teknik aelisme yöntemi veya bir yenilik ileri sürmenin içten olmayacağını düşünmesi mucit için beğenilen bir davranıştır
Stephenson 18 yaşında okuma “yazma öğrenmeye koyuldu Sonradan da gece kurslarına yazılarak matematik, fizik ve mekanik öğrenmeye başladı Böylece kendi kendini yetiştiren mucitlerin en önemlilerinden birisi oldu Ahali diliyle yazılmış birkaç bilim kitabı okuyup bir konu hakkında öyle ya da böyle veri edindiler mi bilgiçlik taslayan insanlara günümüzde de rastlarız
Stephenson da bu kuralın açık havada kalmadı, lakin fazla akıllı bir insan olduğundan Newton mekaniğini yıkmaya varan tasarıları hakkında hayallere kapılmadan önce, yıkmayı kurduğu mekaniği köklü bir şekilde bilmesi gerektiğini anladı Hemencecik oğlunun okul kitaplarına sarıldı Onu, kendisi gibi cahil kalmaması için koleje göndermişti Kendisi de onun yoluyla kolej derslerini izlemeye koyuldu Newcastle ’daki Felsefe ve Edebiyat Derneğinin seminerlerine de katılıyordu 1820?den başlayarak Edinburg Üniversitesine dışarı giden oğlunun teşvikiyle de onunla birlikte üniversitenin kurslarını izlemeye koyuldu
Bilimsel eğitimi, teknik yeteneklerinin düzeyine yükseldikçe mucit dehası meydana çıkmakta ve şeflerinin dikkatini çekmekteydi böylece ancak, 1814?te Hedley ’in makinesiyle ilgilenip bir benzerini Killingworth ’da imal etmeyi önerdiğinde, madende bundan böyle bir işçiden fazla bir mühendis olarak çalışmaktaydı Stephenson birincil lokomotifini benzer yıl imal etti Bu, 4 tekerleğin üstünde monte edilmiş yatay duran bir silindirdi, iki yanında, bir manivela yoluyla tekerlekleri çeviren pistonların işleticisi iki ufak silindir daha bulunmaktaydı
1816?da Stephenson bu prototipi ilerletti Tekerleklerin ahenkli gidişini karşılamak için bunları, birleştirici bir köklü değişiklik koluna bağladı ve ocağın çekimini çoğaltmak için silindirden çıkan buharın bir bacayla haricen atılmasını sağladı 1817?de yeni bir model sundu Bunda kazan, bir basmatulumba aracılığıyla durmadan su almaktaydı 70 ton yükle batmış vagonları 810 km hızla götüren bu son lokomotif Killingworth demiryolunda on sene hizmet fark etti Bu başarı Stephenson ’un madenden ayrılıp bir lokomotif fabrikası kurmasına yetecek değin büyüktü ve mucit 1822?de Newcastle ’da fabrika açtı
Birincil önemli siparişini 1825?te aldı: Newcastle ’ın güneyinde, birbirinden 39 km uzak yer alan StocktonDarlington şehirleri arasındaki demiryolu için üç lokomotif… Hat büyük bir törenle açıldı 90 ton tartma alıp saatte 20 km çabucak gidecek olan lokomotife ‘resmi zevatı ’ ve müzikçileri taşıması için diğer taraftan vagon bağlandı Ilk gezgin treniydi bu Treni atlıların izlemesine karar verilmişti, ama o dönemde 40 km gibi inanılmayacak bir çabuk bayırı inerek atları pes ettirdi
Kaynak