iltasyazilim
FD Üye
Boğazın incisi olarak bilinen bu balık aslında tüm denizlerimizde bulunur Ülkemizdeki ekonomik değeri en yüksek balıklar arasındadır Hatta ilk üç balık arasında olduğunu söyleyebiliriz Ama daha çok İstanbul ile özdeşleşmiş bir balıktır Lüfer olarak bilinse de Latince ismi Pomatomus Saltatrix olan bu balığın ismi boylarına göre farklılıklar göstermektedir Lüfer olarak genel adı olan bu balığı daha yakından tanımak ve ne şekilde pişirilmesi gerektiği gibi bilgileri merak edenler yazımızın devamını okuyabilirler
Boylarına Göre Verilen İsimler
Her boya göre değişik isimlerle adlandırılsa da genel olarak lüfer olarak bilinir Aslında bu yanlış bir bilgidir Aşağıdaki liste bu balığı tanımada size yardımcı olacaktır
12 cm ye kadar olanlara yaprak ya da Defne yaprağı
1317 cm arasındakilere Çinekop
1820 cm arasındakilere Sarıkanat
2130 cm boyutlarında olanlara Lüfer
3050 cm arasında olanlara Kofana
50 cm den büyük olanlara ise Sırtıkara ismi verilmektedir ki bu boyutta olanlara artık denizlerimizde çok nadir rastlanmaktadır
Göç Serüveni
Göç eden bir balıktır Dünyada tüm sıcak ve ılıman denizlerde bulunur Açık su balığı değildir ve genel olarak körfezlerde ve kıyıya yakın sularda yaşar Kumlu dip alana sahip bölgeleri tercih eder Sular soğuduğunda ılıman sulara doğru göç eden bir balıktır Yurdumuzda Mayıs ayının ardından beslenmek ve üremek üzere Marmara Denizi’nden Karadeniz’e göç ederler ve bu göç süresi çok hızlı gerçekleşir Bu göç o kadar hızlıdır ki Haziran ayının ilk haftası bittiğinde göç serüveni de tamamlanmış olur
Göç sırasında tutulan balıklar son derece yağsızdır ve doğal olarak daha az lezzete sahiptir Göç esnasında Marmara ve Boğazda bazı bölgelere yumurta bırakırlar Elbette Karadenizde de birçok noktaya yumurta bırakırlar 60000 ile 80000 arası yumurta dökebilirler Yaz ayını Karadenizde beslenerek geçiren balık Ağustos ayının ortalarından itibaren boğazı takip ederek tekrara Marmara Denizine göç ederler Bu göç balığın boylarına göre belli bir sıra takip eder İlk olarak tam boy lüfer göç eder daha sonra Eylül ayının ortasından sonra Kofana boğaz sularına girer En son olarak da Çinekop gelir Boğaz ve Marmara sularının tüm alanlarına yayılır ve yemlenmeye başlar Balığın çok bol olduğu sezonlarda sahilden 35 metre ilerisindeki sığlıklarda bile avlanan balıkları görmek mümkündür
Son derece saldırgan balıktır ve kendi türünün küçüklerini dahi yiyebilir Her bir birey kendi boyutuna göre balıkları avlayarak beslenir Hamsi, istavrit, zargana, izmarit, kolyoz ve kefal gibi balıkları avlayarak beslenir Kendi boyutunda ki balıklara saldırdığı gibi daha büyük boyuttaki balıklara da saldırdığı bilinir
Avcılığı Nasıl Yapılır?
Marmara Denizine göç ederken ağlar sayesinde, gırgır ve dip ağları yöntemi ile ve değişik oltalar yardımı ile avlanır Ayrıca Karadenize göçü esnasında ise dalyan avlanma yöntemi uygulanır Kışı geçirmek için boğazdan Marmaraya ve oradan da daha sıcak sulara inmek için göç ettiği esnada zokalarla donatılmış oltalar, mantarlı olta, kaşık, mavruka gibi yemsiz oltalar sayesinde avlanır Elbette bu avlanma yöntemleri daha çok sportif ve düşük adetli avlanma yöntemidir Ticari manada avlanma yöntemleri ise gırgırlar sayesinde ağlar atılarak ve dalyan avlanma yöntemi uygulanarak yapılan tekniklerdir
Hangi Şekilde Pişirilir?
Balığın besili ve yağlı olduğu aylar en lezzetli dönemleridir Karadenizden boğazı geçerek ılıman sulara göç ettiği dönemler balığın en verimli dönemidir Eylül ayı başı ile Kasım ayı sonları arası balığın en verimli ve en lezzetli olduğu dönemlerdir Oldukça lezzetli bir balıktır ve son derece keyifli ve damak çatlatan bir lezzete sahiptir
En tercih edilen pişirme yöntemleri arasında hafif yağlı tavada kızartılması, ızgarası ve fırında pişirilmesi gösterilebilir Fırında yapılacaksa Kofana tercih edilmelidir Lüfer daha çok ızgaraya uygundur Sarıkanat ve Çinekop ise tavada yapılırsa daha lezzetli olur Ama bunların dışında birçok pişirilme şekli ve yemeği vardır Lüfer buğulama, mantarlı lüfer, lüfer yahni, sarımsaklı lüfer, kâğıtta lüfer, fırında sebzeli lüfer, hamurda lüfer, kekikli lüfer, lüfer güveç, çöp şiş lüfer ve lüferli pilav bu yemeklerden sadece bazılarıdır Çok lezzetli bir balık olduğu için hiç yardımcı malzemeye ihtiyaç duymadan hafif yağ gezdirilmiş tavada kızartılan ya da meşe ağacı yakılmış bir mangalda yapılacak lüfer bile damakları çatlatmaya yeter Eğer fırın içerisinde pişrecekseniz bir tepsiye üzeri hafif zeytinyağlanmış lüferi ya da kofanayı koymanız yeterli olacaktır Yanına hiçbir ek malzme koymanıza dahi gerek yoktur Sonrasında damağınızın bayram etmesine hazırlansanız iyi olur
Boylarına Göre Verilen İsimler
Her boya göre değişik isimlerle adlandırılsa da genel olarak lüfer olarak bilinir Aslında bu yanlış bir bilgidir Aşağıdaki liste bu balığı tanımada size yardımcı olacaktır
12 cm ye kadar olanlara yaprak ya da Defne yaprağı
1317 cm arasındakilere Çinekop
1820 cm arasındakilere Sarıkanat
2130 cm boyutlarında olanlara Lüfer
3050 cm arasında olanlara Kofana
50 cm den büyük olanlara ise Sırtıkara ismi verilmektedir ki bu boyutta olanlara artık denizlerimizde çok nadir rastlanmaktadır
Göç Serüveni
Göç eden bir balıktır Dünyada tüm sıcak ve ılıman denizlerde bulunur Açık su balığı değildir ve genel olarak körfezlerde ve kıyıya yakın sularda yaşar Kumlu dip alana sahip bölgeleri tercih eder Sular soğuduğunda ılıman sulara doğru göç eden bir balıktır Yurdumuzda Mayıs ayının ardından beslenmek ve üremek üzere Marmara Denizi’nden Karadeniz’e göç ederler ve bu göç süresi çok hızlı gerçekleşir Bu göç o kadar hızlıdır ki Haziran ayının ilk haftası bittiğinde göç serüveni de tamamlanmış olur
Göç sırasında tutulan balıklar son derece yağsızdır ve doğal olarak daha az lezzete sahiptir Göç esnasında Marmara ve Boğazda bazı bölgelere yumurta bırakırlar Elbette Karadenizde de birçok noktaya yumurta bırakırlar 60000 ile 80000 arası yumurta dökebilirler Yaz ayını Karadenizde beslenerek geçiren balık Ağustos ayının ortalarından itibaren boğazı takip ederek tekrara Marmara Denizine göç ederler Bu göç balığın boylarına göre belli bir sıra takip eder İlk olarak tam boy lüfer göç eder daha sonra Eylül ayının ortasından sonra Kofana boğaz sularına girer En son olarak da Çinekop gelir Boğaz ve Marmara sularının tüm alanlarına yayılır ve yemlenmeye başlar Balığın çok bol olduğu sezonlarda sahilden 35 metre ilerisindeki sığlıklarda bile avlanan balıkları görmek mümkündür
Son derece saldırgan balıktır ve kendi türünün küçüklerini dahi yiyebilir Her bir birey kendi boyutuna göre balıkları avlayarak beslenir Hamsi, istavrit, zargana, izmarit, kolyoz ve kefal gibi balıkları avlayarak beslenir Kendi boyutunda ki balıklara saldırdığı gibi daha büyük boyuttaki balıklara da saldırdığı bilinir
Avcılığı Nasıl Yapılır?
Marmara Denizine göç ederken ağlar sayesinde, gırgır ve dip ağları yöntemi ile ve değişik oltalar yardımı ile avlanır Ayrıca Karadenize göçü esnasında ise dalyan avlanma yöntemi uygulanır Kışı geçirmek için boğazdan Marmaraya ve oradan da daha sıcak sulara inmek için göç ettiği esnada zokalarla donatılmış oltalar, mantarlı olta, kaşık, mavruka gibi yemsiz oltalar sayesinde avlanır Elbette bu avlanma yöntemleri daha çok sportif ve düşük adetli avlanma yöntemidir Ticari manada avlanma yöntemleri ise gırgırlar sayesinde ağlar atılarak ve dalyan avlanma yöntemi uygulanarak yapılan tekniklerdir
Hangi Şekilde Pişirilir?
Balığın besili ve yağlı olduğu aylar en lezzetli dönemleridir Karadenizden boğazı geçerek ılıman sulara göç ettiği dönemler balığın en verimli dönemidir Eylül ayı başı ile Kasım ayı sonları arası balığın en verimli ve en lezzetli olduğu dönemlerdir Oldukça lezzetli bir balıktır ve son derece keyifli ve damak çatlatan bir lezzete sahiptir
En tercih edilen pişirme yöntemleri arasında hafif yağlı tavada kızartılması, ızgarası ve fırında pişirilmesi gösterilebilir Fırında yapılacaksa Kofana tercih edilmelidir Lüfer daha çok ızgaraya uygundur Sarıkanat ve Çinekop ise tavada yapılırsa daha lezzetli olur Ama bunların dışında birçok pişirilme şekli ve yemeği vardır Lüfer buğulama, mantarlı lüfer, lüfer yahni, sarımsaklı lüfer, kâğıtta lüfer, fırında sebzeli lüfer, hamurda lüfer, kekikli lüfer, lüfer güveç, çöp şiş lüfer ve lüferli pilav bu yemeklerden sadece bazılarıdır Çok lezzetli bir balık olduğu için hiç yardımcı malzemeye ihtiyaç duymadan hafif yağ gezdirilmiş tavada kızartılan ya da meşe ağacı yakılmış bir mangalda yapılacak lüfer bile damakları çatlatmaya yeter Eğer fırın içerisinde pişrecekseniz bir tepsiye üzeri hafif zeytinyağlanmış lüferi ya da kofanayı koymanız yeterli olacaktır Yanına hiçbir ek malzme koymanıza dahi gerek yoktur Sonrasında damağınızın bayram etmesine hazırlansanız iyi olur