Madde madde Katar’ın Türkiye yatırımları

Türkiye ile Katar ortasındaki yoruma gereksinim duyan dostluk bağları son gelişmelerle daha da değişik bir hale geldi. Katar Emiri’nin annesi Şeyha Moza’nın Başakşehir’de 100 bin lira sermayeli şirket kurup 1,5 ay kadar sonra Kanal İstanbul güzergahında 44 dönüm arazi satın aldığı ortaya çıktı.

Bunun üzerine son 5 yılda Katar ile Türkiye ortasındaki ekonomik bağlantıları derledik. BMC'den Finansbank'a Tank Palet Fabrikası'ndan sayısı binlerle söz edilen gayrimenkullere kadar unsur madde Katar'ın Türkiye yatırımlarını derledik.



1- Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ödemeler istikrarı bilgilerine nazaran Katar’a yerleşik yabancıların Türkiye’deki direkt yatırımları 2002 yılı ile Ekim 2019 tarihleri ortasında 2,7 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan’ın Kasım ayında yaptığı açıklamaya nazaran ise Katar’ın Türkiye’deki toplam yatırım meblağı 6,3 milyar dolar.

2- Türkiye ile Katar ortasındaki ticaret hacmi 2,3 milyar dolar düzeyine ulaşırken, bugüne kadar Türk inşaat firmaları Katar’da 17 milyar dolar kıymetinde 146 proje gerçekleştirdiler.

3- Katarlı şirketler Türkiye’de bilhassa finans, medya, besin ve perakende kesimine yaptıkları yatırımlar ve kurdukları iştiraklerle gündem oldular. Katar Ulusal Bankası (QNB), Finansbank’ın yüzde 99,81 payını 2015 yılında Yunanistan’ın en büyük bankası National Bank of Greece’den (NBG) 2,9 milyar dolarlık bedelle satın aldı.

4- 2013 yılında Abank’ın yüzde 71’ini 460 milyon dolara satın alan Commercial Bank of Qatar, 2016 yılı sonunda da 224 milyon dolar daha ödeyerek ABank’ın tüm paylarının sahibi oldu.

5- Katar merkezli beIN Media Group, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından yönetilen Türk Pay-TV platformu Digiturk’ü 1,2 milyar dolar civarında bir bedelle satın aldı.



6- Türk kanatlı dalının en büyükleri ortasında yer alan Banvit’in yüzde 79.5 payı Brezilya-Katar iştirakindeki TBQ Foods’a devredildi.

7- Katar merkezli Mayhoola fonu Altınyıldız, YKM, Ay Marka, Beymen ve Boyner Büyük Mağazacılık şirketlerini bünyesinde bulunduran Boyner Grubu’nun yüzde 30.7 payını 885 milyon dolara devraldı. İnşaat, alt yapı ve mühendislik üzere alanlarda faaliyet gösteren Ankara merkezli Ankas, Katarlı Hamad Bin Khalid tarafından Nisan 2017’de satın alındı.

8- 1964 yılında İzmir’de kurulan otomotiv devi BMC’nin yüzde 50’si 2017 yılında Katar Silahlı Kuvvetleri Sanayi Komitesi’ne satıldı.

9- İslami finans kuruluşları ortasında yer alan Katarlı QInvest, 2016 yılında Ergo Portföy‘ü satın aldı. Satın alım sonrasında Ergo Portföy’ün ismi Qinvest Portföy olarak değişti.

10- Bu yatırımların yanı sıra TÜİK datalarına nazaran 2014 – 2018 yılları ortasında Katarlılar Türkiye’de 1552 konut alırken, İstanbul, Bursa, Trabzon, İzmir ve Bodrum öncelikli bölgeler olarak gözüküyor.

CHP İstanbul Milletvekili Gürsel Tekin, Katarlılara özel imtiyazlarla arsa verildiğini tabir ederek, şunları söyledi:



“Hukuk çerçevesinde yabancılara gayrimenkul satımı pek olağan bir durum. İngilizler, Almanlar, İranlılar, Fransızlar da Türkiye’de gayrimenkul alıyor. Fakat Katarlılar özel ve ayrıcalıklı uygulamalara sahipler. Katarlıların aldıkları gayrimenkullerde imar planları sonradan değiştirilerek satın alanlar haksız bir çıkar elde ediyor. Adeta danışıklı dövüşe misal bir uygulama ile Katarlıların aldıkları toprakların imar durumu değiştiriliyor, milyarlarca dolar rant Katarlıların cebine gidiyor. Örneğin Katar Devleti’nin TOKİ’den aldığı Ataköy Sahili’ndeki 125 dönümlük toprağa, Sea Pearl projesi yapıldı. Arazinin yasal emsali 2 olmasına karşın 4.28 emsal uygulandı. 291.800 metrekare fazla inşaat yapıldı. Metrekare fiyatının tahminen 46 bin TL olduğu görülen projeden 13 milyar 422 milyon 800 bin lira haksız kar elde edildi. Katar Türkiye’ye 1 lira yatırım yaptıysa 10 kazandı, Türkiye kaybetti. Haksız ve hukuk dışı alakalar yüzünden milletin hakkı Katar’ın cebine aktı.”

Birgün