Maddenin Isı Etkisi ile Değişimi Hakkında Bilgi

MADDENİN ISI ETKİSİ İLE DEĞİŞİMİ

a)ISINMASOĞUMA

* Isı enerjisi alan maddenin sıcaklığı artar
* Maddenin sıcaklığının artması ısınma sonucunda gerçekleşir
* Örneğin;Yanmakta olan ocağın üzerinde yer alan çorba veya yemek bir süre sonra ısınır
* Yiyeceklerin pişmesi ısınma ile gerçekleşir
* Özel karışımlı toprakların pişmesi ile seramik,porselen,kiremit,tuğla …vb malzemeler yapılır
* Sıcak su ile temizlik iyi sonuçlar verir
* Havanın ısınması ilkbaharda bitkilerin uyanmasına niçin olur
* Isınan hava bitkilerin gelişmesine ve tohumların çimlenmesine niçin olur
* Demir,cam vbmaddelerin ısınması işlenmesini kolaylaştırır
* Isı enerjisini kaybeden maddeler soğur
* Madde yeterince soğursa donma ve yoğunlaşma olur
* Karayolları soğumanın yol açtığı buzlanma sebebiyle bozulur
* Soğuk havada mikroplar etkinlik göstermez,yaşamaz
* Soğuyan maddeler sertleşir
* Isınma ve soğuma olayları art arta gerçekleştirir ve sütteki mikroplar yok edilir(Pastorize sütler)
* Dondurulmuş besinler uzun süre saklanır
* Uzun zaman soğukta kalan canlılar ölebilir

Havadaki ısınma ve soğuma;

* Yağışların
* Rüzgarların
* Toprak oluşumunun
* Yıldırım ve yıldırımların oluşmasına niçin olur

b)HAL DEĞİŞİMLERİ

* Maddeler bir halde diğerine geçebilirler
* Mesela su sıvıdırBuzluğa koyduğumuzda Donar ve katılaşırIsıttığımızda ise gaz halini alır
* İşte bu değişime Hal değişimi denir
* Hal değişimleri Erime,donma,buharlaşma,yoğunla şma ve süblimleşme şeklinde olur

1)Erime ve Donma
* Katı haldeki bir madde yeterince ısı alırsa akıcı duruma geçerBu olaya erime denir
* Her madde kendine kadar bir sıcaklık derecesinde erirBu maddelerden bazıları aşağı verilmiştir
*
Madde Erime Sıcaklığı (ºC)
Buz 0
Civa 39
Naftalin 79
Tuz 800
Demir 1532


* Yeterince soğuyan değişken maddelerin katı hale geçmesine de Donma (katılaşma) denir
* Donma olayı erimenin tersidirBir maddenin erime ve donma sıcaklıkları aynıdır
* Eriyen maddenin hacmi büyürDonan maddenin hacmi küçülür
* Erime ile çözünme olayı çok farklıdır
* Erime ısı etkisi ile gerçekleşirÇözünme ise katı maddelerin sıvı içinde fazla minik parçacıklar biçiminde dağılmasıdır

2)Buharlaşma ve Yoğunlaşma (Yoğuşma)

* Yeterince ısınan akışkan maddelerin gaz haline geçmesine uçup gitme denir
* Buharlaşma her sıcaklık derecesinde gerçekleşirBundan dolayı buharlaşma derecesi yoktur
* Islak maddelerin kuruması; bu maddedeki suyun buharlaşarak uzaklaşması sonucunda olur
* Uçup Gitme sırasında gerekli ısıyı veren madde ısı kaybeder;soğur
* Karpuz dilimi bir süre dıştan bekletilirse yüzeyi soğur
* Suyu sızdıran testiler suyu soğuk tutar

Bir Takım etkenler buharlaşmayı hızlandırırBunlar;
* Sıcaklığın artması
* Yüzeyin büyümesi
* Basıncın azalması
* Havanın rüzgarlı olması
* Havanın kuru olması *