Mağara resimleri ve mistik gücü

Mağaralara Yapılan resimler ve inanış
Bir Zamanlar Mağaralara Yapılan resimler ve gizemli gücü



Insanoğlu, yazmadan önce çizmeye ve boyamaya başlamıştır Mağaralarda ve dıştaki kaya yüzeyleri üzerinde bulunan boyalı resimler ve çizgiler, insanın binlerce yıl önce fikirlerini nasıl açıklama ettiğini bize oldukça iyi gösteriyor fakat nasıl konuştuğu hakkında data vermiyor Bilinen bir şey varsa, Tarihöncesi resimlerin, bugünkü anlamda yalnız kendi resimsel gerçeklerini anlatan resimler olmadıklarıdır Bu resimler mağara duvarlarını süslemekten öte amaçlara yönelmişlerdir Hayatın doğaya ve doğadaki yaratıklara karşısında çetin bir savaş anlamını taşıdığı çağlarda bu resimler o savaşın bir parçası ve insana doğaüstü büyüsel güç sağladığına inanılan birer araçtılar Bunlar doğaya ve hayvanlara hakim olmanın birer sembolü, avın uğurlu geçmesini sağlayan birer tılsımdırlar
Natürel olanakları sayesinde korunup günümüze gelebilmiş olmaları, bunları yapan sanatçıların hiç de böyle bir istek taşıdıklarını belirlemez Çünkü bu sanatçılar, dinç bir gözlem ve doğa duyarlılığının sonucu olan bu eserleri fakat belirli bir büyüsel fonksiyon süreci için yapıyorlar Daha Sonra birinin üzerine bir başkanını daha yapıveriyorlardı
Misal olarak Kont n bulmuş olduğu Trois Freres Mağarasını, meşhur hayvan resimlerinin ve hakkında geniş çalışmalar üretilmiş olan maskeli Efsuncunün bulunduğu mağarayı ele alalım Bu karanlık mağaradaki yaban sığırlarının büyük bir ustalıkla çizildiğini, sığırların üzerinde geyik biçimine girerek oturan büyücünün çok çarpıcı bir görünüşü olduğunu kimse yadsıyamaz Fakat keskin bir hayvan gözlemciliğine dayanan bu resimlerin yanı sıra böylece önemsiz mağara resimleri de vardır ancak, ne eskilikleri ne de her ilkel şeyi beğenme eğilimi, bunların başarısızlığını gizleyemez Bu noktayı açıkça belirtmek zorundayız Çünkü bir takım tarihçiler tüm ilkel topluluklarda insanüstü bir dehâ, medeni insanın yitirmiş olduğunu ileri sürdükleri bir dehâolduğuna inanıyorlar Reel şu oysa, orta taş çağı insanları fazla üstün yapıtların yanı sıra, sıradan bazı örnekler de vermişlerdir

Üstün bir gözlemci olan Leo Frobenius şöyle diyor:

Kont Bégouen, N Casteret ile birlikte HauteGaronne'a, Montespan'a yakın bir mağara buldu Bu mağaradaki geçitlerden birinin ortasında kilden üretilmiş bir hayvan figürü fark etti Kabaca yapılmış, ayrıntılara dikkat edilmemiş bir figürdü bu, ama ön ayaklarını gererek çömelmiş bir hayvan olduğu belliydi Bu hayvanın bir özelliği de kafasının kopuk oluşuydu Bütünüyle çocukların yaptıkları kardan adam gibi vahşi bir işti Başlıca işin barbar oluşu kafanın niçin kopmuş olduğunu açıklamıyordu Figür bütün genel çizgileri, ayak yapısı, dairesel, zinde butlarıyla bir ayıyı andırıyordu Aslında de, hayvanın ön ayakları arasında bir ayının kafatası bulundu

Hayvan derisinin gerildiği bu kil parçalar insanlık tarihinin birincil plastik örnekleri olmalı Bunların bugün sanat dediğimiz şeyle böylece az ilintisi vardır; Hayvanları yatıştırmaktan diğer bir amacı yoktu bunları yapmanın Yani bir imgenin yardımıyla hakikat üstünde bir avantaj sağlamaya çalışıyordu Ama insan böyle bir amaçla hayvanların benzerlerini yapmaya başladı mı, her üretim gibi bu da bir tahlil sürecinden geçip gelişecekti Büyücülüğün gereği olarak hayvanla onu yansıtan misal arasında elden geldiğince bir benzerlik, bir özdeşlik temin etmek fazla önemliydi Bu özdeşlik önce av hayvanlarının derileriyle sağlanıyordu, lakin hayvanların benzerleri ana hayvanın derisi ve başı kullanılmadan yapılmaya başlanınca, elde edilebilecek en büyük benzerlik büyünün gereklerinden biri oldu Hayvanın derisinin ve başının yerini kanının aldığını ileri sürebiliriz İlkel insan kendi büyü anlayışına göre, bütün yerine bir tutam yasasını, yani hayvanın bir parçasını elde etmekle o hayvan üstünde üstünlük kuracağı düşüncesini benimsemekle kalmıyor, kanı ayrıca hayatın gerçek özü sayıyordu
Kan ve benzerlik yüzünden, resimlerle yansıttıkları canlı misal arasında bir özdeşlik sağlanmış oluyordu; ayrıca av hayvanının neresinden vurulacağını gösteren bir mızrak devlete ait de yapıldı mı, hayvanın kurtulamayacağına ve avın başarılı olacağına gerçekte inanılıyordu

Resimlerle hayvanlar arasındaki benzerlik büyüsel bir zorunluluktu Taş çağı avcısı, avını büyük bir dikkatle gözlemlediği için benzerlik derecesini ölçebilirdi
Hayvanla resim arasında benzerlik ne kadar çok ise resmin o ölçüde etkili olacağına inanırdı Bu bakımdan, araçların yapılında olduğu gibi birtakım örnek kalıpların ortaya çıktığını düşünebiliriz; mağarada çalışan sanatçı bundan başka bütün bir özgürlük içinde çalışmıyor, kendisinden en işe yarayacak biçimleri kullanması, yani hayvana en çok benzeşen resimleri yapması bekleniyordu Üslûp dediğimiz şey de, eninde sonunda, benimsenmiş, alışık kalıpların kullanılmasından diğer bir şey değildi



Bütün bunların sanatla pek az ilgisi olduğu söylenebilir fakat aslında, sanatı değişik biçimlerde etkileyen bu inanışlardır Birçok sanat yapıtının amacı bu ilginç törenlerin bir parçası olmaktır ve bu durumda önemli olan ey, söz konusu heykel yada resmin bizim standartlarımıza tarafından güzelliği yok, yarattığı tesiryani istenen büyüsel etkiyi sağlayıp sağlamadığıdır Sanatçılar hem, bu yapıtları, her biçimin, her rengin ne kavrayış geldiğini bilen kendi kabile halkı için yaparlar Sanatçılardan beklenen şey bunları değiştirmeleri yok, sadece bütün veri ve becerilerini çalışmalarına uygulamalarıdır *