Mağara resimleri ve mistik gucu

Mağaralara Yapılan resimler ve inanış
Eskiden Mağaralara Yapılan resimler ve mistik gucu

imagesmagararesimlerivemistikgucu5ad7de563712b

İnsanoğlu, yazmadan once cizmeye ve boyamaya başlamıştır Mağaralarda ve dıştaki kaya yuzeyleri uzerinde bulunan boyalı resimler ve cizgiler, insanın binlerce yıl once fikirlerini nasıl ifade ettiğini bize oldukca iyi gosteriyor ama nasıl konuştuğu hakkında bilgi vermiyor Bilinen bir şey varsa, Tarihoncesi resimlerin, bugunku anlamda yalnız kendi resimsel gerceklerini anlatan resimler olmadıklarıdır Bu resimler mağara duvarlarını suslemekten ote amaclara yonelmişlerdir Hayatın doğaya ve doğadaki yaratıklara karşı cetin bir savaş anlamını taşıdığı cağlarda bu resimler o savaşın bir parcası ve insana olağanustu buyusel guc sağladığına inanılan birer aractılar Bunlar doğaya ve hayvanlara egemen olmanın birer sembolu, avın şanslı gecmesini sağlayan birer tılsımdırlar
Tabii olanakları sayesinde korunup gunumuze gelebilmiş olmaları, bunları yapan sanatcıların hic de boyle bir istek taşıdıklarını belirlemez Cunku bu sanatcılar, guclu bir gozlem ve doğa duyarlılığının sonucu olan bu eserleri ancak belli bir buyusel fonksiyon sureci icin yapıyorlar Sonra birinin uzerine bir başkanını daha yapıveriyorlardı
Ornek olarak Kont n bulmuş olduğu Trois Freres Mağarasını, unlu hayvan resimlerinin ve hakkında geniş incelemeler yapılmış olan maskeli Buyucunun bulunduğu mağarayı ele alalım Bu karanlık mağaradaki yaban sığırlarının buyuk bir ustalıkla cizildiğini, sığırların ustunde geyik bicimine girerek oturan buyucunun cok carpıcı bir gorunuşu olduğunu kimse yadsıyamaz Ama keskin bir hayvan gozlemciliğine dayanan bu resimlerin yanı sıra oyle değersiz mağara resimleri de vardır ki, ne eskilikleri ne de her ilkel şeyi beğenme eğilimi, bunların başarısızlığını gizleyemez Bu noktayı belirtmek zorundayız Cunku bir takım tarihciler butun ilkel topluluklarda insanustu bir deha, uygar insanın yitirmiş olduğunu ileri surdukleri bir dehaolduğuna inanıyorlar Gercek şu ki, orta taş cağı insanları cok ustun yapıtların yanı sıra, sıradan bir takım ornekler de vermişlerdir

Ustun bir gozlemci olan Leo Frobenius şoyle diyor:

Kont Bégouen, N Casteret ile birlikte HauteGaronne'a, Montespan'a yakın bir mağara buldu Bu mağaradaki gecitlerden birinin ortasında kilden yapılmış bir hayvan figuru gordu Kabaca yapılmış, ayrıntılara dikkat edilmemiş bir figurdu bu, ama on ayaklarını gererek comelmiş bir hayvan olduğu belliydi Bu hayvanın bir ozelliği de kafasının kopuk oluşuydu Tumuyle cocukların yaptıkları kardan adam gibi kaba bir işti Ana işin kaba oluşu kafanın neden kopmuş olduğunu acıklamıyordu Figur butun genel cizgileri, bacak yapısı, yuvarlak, guclu butlarıyla bir ayıyı andırıyordu Gercekten de, hayvanın on ayakları arasında bir ayının kafatası bulundu

Hayvan derisinin gerildiği bu kil parcalar insanlık tarihinin ilk plastik ornekleri olmalı Bunların bugun sanat dediğimiz şeyle pek az ilintisi vardır; Hayvanları yatıştırmaktan başka bir amacı yoktu bunları yapmanın Yani bir imgenin yardımıyla gerceklik uzerinde bir ustunluk sağlamaya calışıyordu Ama insan boyle bir amacla hayvanların benzerlerini yapmaya başladı mı, her uretim gibi bu da bir inceleme surecinden gecip gelişecekti Buyuculuğun gereği olarak hayvanla onu yansıtan ornek arasında elden geldiğince bir benzerlik, bir ozdeşlik sağlamak cok onemliydi Bu ozdeşlik once av hayvanlarının derileriyle sağlanıyordu, ama hayvanların benzerleri asıl hayvanın derisi ve başı kullanılmadan yapılmaya başlanınca, elde edilebilecek en buyuk benzerlik buyunun gereklerinden biri oldu Hayvanın derisinin ve başının yerini kanının aldığını ileri surebiliriz İlkel insan kendi buyu anlayışına gore, butun yerine bir parca yasasını, yani hayvanın bir parcasını elde etmekle o hayvan uzerinde ustunluk kuracağı duşuncesini benimsemekle kalmıyor, kanı ayrıca hayatın gercek ozu sayıyordu
Kan ve benzerlik yuzunden, resimlerle yansıttıkları canlı ornek arasında bir ozdeşlik sağlanmış oluyordu; ayrıca av hayvanının neresinden vurulacağını belirten bir mızrak resmi de yapıldı mı, hayvanın kurtulamayacağına ve avın başarılı olacağına gercekten inanılıyordu

Resimlerle hayvanlar arasındaki benzerlik buyusel bir zorunluluktu Taş cağı avcısı, avını buyuk bir dikkatle gozlemlediği icin benzerlik derecesini olcebilirdi
Hayvanla resim arasında benzerlik ne kadar cok ise resmin o olcude etkin olacağına inanırdı Bu bakımdan, aracların yapılında olduğu gibi birtakım ornek kalıpların ortaya cıktığını duşunebiliriz; mağarada calışan sanatcı ustelik tam bir ozgurluk icinde calışmıyor, kendisinden en işe yarayacak bicimleri kullanması, yani hayvana en cok benzeyen resimleri yapması bekleniyordu UslUp dediğimiz şey de, eninde sonunda, benimsenmiş, alışılmış kalıpların kullanılmasından başka bir şey değildi

imagesmagararesimlerivemistikgucu5ad7de5748867

Butun bunların sanatla pek az ilgisi olduğu soylenebilir ama gercekte, sanatı ceşitli bicimlerde etkileyen bu inanışlardır Bircok sanat yapıtının amacı bu garip torenlerin bir parcası olmaktır ve bu durumda onemli olan ey, soz konusu heykel yada resmin bizim standartlarımıza gore guzelliği değil, yarattığı etkiyani istenen buyusel etkiyi sağlayıp sağlamadığıdır Sanatcılar ayrıca, bu yapıtları, her bicimin, her rengin ne anlama geldiğini bilen kendi kabile halkı icin yaparlar Sanatcılardan beklenen şey bunları değiştirmeleri değil, sadece tum bilgi ve becerilerini calışmalarına uygulamalarıdır