iltasyazilim
FD Üye
Mağara Resimlerinin Sırrı (1Bölüm)
Vakit: 20 bin10 bin sene önce
Mekân: Batı Avrupa
Ey sen, sessiz şekil, sen de şaşırtma bizi
Sonsuzluk gibi
JOHNKEATS, 1819
JeanMarıe Chauvet ile iki arkadaşı 1994 yılının Aralık ayında Fransa'nın Ardeche Bölgesi'nde mağaralarda araştırma yapmaktaydılar İnsanlığın birincil resimlerini bulmayı umuyorlardı lakin o asıl kadar pozitif bir başarı elde edememişlerdi Hepsi de Üstteki Paleolitik Dönemin (40 bin 10 bin sene önce) görkemli yeraltı resimlerini ve Lascaux, Niaux ve diğer meşhur yerlerin resimlerini biliyorlardı Ancak Ardeche Irmağı'nın üzerindeki tepenin derinliklerinde bulacakları şeye hiç de hazırlıklı değillerdi
Bir yamacı tırmanınca küçük bir kaya çıkıntısına rastladılar Arka tarafında bir moloz yığını vardı Taşları özenle yoklayarak bir hava akımı aradılar
Evet, bir hava akımı hissedebiliyorlardı Heyecanla düşmüş taş ve toprağı kaldırınca tepenin derinliklerine inen dar bir tünel gördüler Uzun uğraşlardan sonradan geniş ve parıltılı bir yeraltı odasına indiler Gözlerine ilk çarpan şey duvardaki kırmızı bir insan eli izi oldu: Biri fazla lakin çok uzun zaman önce o mağarada bulunmuştu
Biraz ilerleyince at, aslan, bizon, suaygırı ve bundan böyle soyu bitkin olan tüylü mamut resimleriyle karşılaştılar Bunlardan bir kısmı boyanmış, bir kısmı mağaranın balçık duvarlarına kazınmıştı Karanlığı delen lambalarının ışığında mağara ayılarının iskeletleri, alev yakılan ocaklar, meşalelerini duvarlara dayamış insanların bıraktıkları izler göründü Araştırmacılar kendilerini kayıp ve belki de kutsal bir dünyaya tecavüz eden millet gibi hissediyorlardı
(Solda) Rouffignac'ın resimlenmiş tavanından bir bölüm Besbelli Buzul Çağı'nda batı Avrupa'da yaşamış büyük bir mamut Ayrıca büyük ve kıvrık boynuzlu bir nesil dağ keçisi olan ibex (Sağda) Gabillou Mağarası'nda (Dordogne, Fransa) bir sihirbaz Çizilen figürün boynuzları ve kuyruğu vardır ve dans eder gibidir Ağzından çıkan çizginin, iki dört köşe biçimle birleşmesi Lascaux'da bulunanların eşidir
CEVAPLANMAYAN SORULAR
Şimdiki adıyla Chauvet Mağarasının bulunması 20 yüzyılın en büyük kazıbilimsel keşiflerinden biriydi Ama pek fazla kazıbilimsel keşif gibi bu da yanıtlayabileceğinden çok soru yaratmıştı
Çıplak ayakizleri çamurda hâlâ emin olan bu halk bu karanlık yere ne zaman girmişlerdi? Resim yapmak için neden bu kadar derini seçmişlerdi? Bu gizemli yeraltı faaliyeti bugün sanatadım verdiğimiz şeyin kökeni miydi? Bu mağara resimleri ile Üst Paleolitik alanlardaki kazılarda çıkarılan ufak heykelcikler ve kemik, boynuz ve fildişi parçaları üzerine kazınmış figürlerle nasıl bir ilişki içindeydi? Bu sorular daha önce de sorulmuştu ama şu anda yeni bir aciliyet kazanmış oluyorlardı
Chauvet resimlerinin yaşını vermek nispeten kolaydı Siyah boyadan alınan karbon örnekleri radyokarbon tarihleme yöntemiyle analiz edildi Chauvet resimleri 720 yıl yanılma payı ile 32410 yıl öncesine aitti Çok gelişmiş resimler olmalarına karşın bunlar bugüne dek bulunmuş en eski resimlerdir
Batı Avrupa'da Neanderthaller'in ardılları olan tam modern insanın birincil görünmesine yakın yapılmışlardı böylece yeni ve şimdiye dek yanıtlanmamış bir soru daha çıkmıştı: Sanatuzun bir gelişme dönemi olmadan tamamiyle biçimlenmiş ve gelişmiş olarak mı başlamıştı? Ve resimler neden derin mağaralarda yapılıyordu?
Mağara resimlerinin en hoş örneklerine daha çok Avrupa'da, bilhassa de Kuzey ispanya ile Güney Fransa'nın dağlık kesimlerinde rastlanmakla birlikte, Türkiye sınırları içindeki en hoş mağara devlete ait, Antalya yakınlarındaki Zift Dağı'nda bulunan Öküzini Mağarası'nın girişindeki kazıma boğa resmidir
(Solda) Mamut fildişinden yapılmış bu insan başı, bir başparmak boyundadır Kazıbilimsel tekniklerin bugünkü dek ciddi olmadığı 20 yüzyıl başlarında Brassempouy'da (Landes, Fransa) bir kazıda çıkmıştır neticede kesin yeri bilinmediği için günümüzde gerçekliği tartışmalıdır (Sağda) PecheMerle'deki (Lot, Fransa) bu doğal kaya formasyonu bir beygir başını akla getirmiş görünmektedir Her iki at da bir insan elinin çevresine üflenen boyalarla oluşturulmuş insan ellerinin negatifleriyle çevrilidir Sağdaki atta yapılan radyokarbon testi 600 yıllık olduğunu ortaya koymuştur *
Vakit: 20 bin10 bin sene önce
Mekân: Batı Avrupa
Ey sen, sessiz şekil, sen de şaşırtma bizi
Sonsuzluk gibi
JOHNKEATS, 1819
JeanMarıe Chauvet ile iki arkadaşı 1994 yılının Aralık ayında Fransa'nın Ardeche Bölgesi'nde mağaralarda araştırma yapmaktaydılar İnsanlığın birincil resimlerini bulmayı umuyorlardı lakin o asıl kadar pozitif bir başarı elde edememişlerdi Hepsi de Üstteki Paleolitik Dönemin (40 bin 10 bin sene önce) görkemli yeraltı resimlerini ve Lascaux, Niaux ve diğer meşhur yerlerin resimlerini biliyorlardı Ancak Ardeche Irmağı'nın üzerindeki tepenin derinliklerinde bulacakları şeye hiç de hazırlıklı değillerdi
Bir yamacı tırmanınca küçük bir kaya çıkıntısına rastladılar Arka tarafında bir moloz yığını vardı Taşları özenle yoklayarak bir hava akımı aradılar
Evet, bir hava akımı hissedebiliyorlardı Heyecanla düşmüş taş ve toprağı kaldırınca tepenin derinliklerine inen dar bir tünel gördüler Uzun uğraşlardan sonradan geniş ve parıltılı bir yeraltı odasına indiler Gözlerine ilk çarpan şey duvardaki kırmızı bir insan eli izi oldu: Biri fazla lakin çok uzun zaman önce o mağarada bulunmuştu
Biraz ilerleyince at, aslan, bizon, suaygırı ve bundan böyle soyu bitkin olan tüylü mamut resimleriyle karşılaştılar Bunlardan bir kısmı boyanmış, bir kısmı mağaranın balçık duvarlarına kazınmıştı Karanlığı delen lambalarının ışığında mağara ayılarının iskeletleri, alev yakılan ocaklar, meşalelerini duvarlara dayamış insanların bıraktıkları izler göründü Araştırmacılar kendilerini kayıp ve belki de kutsal bir dünyaya tecavüz eden millet gibi hissediyorlardı
(Solda) Rouffignac'ın resimlenmiş tavanından bir bölüm Besbelli Buzul Çağı'nda batı Avrupa'da yaşamış büyük bir mamut Ayrıca büyük ve kıvrık boynuzlu bir nesil dağ keçisi olan ibex (Sağda) Gabillou Mağarası'nda (Dordogne, Fransa) bir sihirbaz Çizilen figürün boynuzları ve kuyruğu vardır ve dans eder gibidir Ağzından çıkan çizginin, iki dört köşe biçimle birleşmesi Lascaux'da bulunanların eşidir
CEVAPLANMAYAN SORULAR
Şimdiki adıyla Chauvet Mağarasının bulunması 20 yüzyılın en büyük kazıbilimsel keşiflerinden biriydi Ama pek fazla kazıbilimsel keşif gibi bu da yanıtlayabileceğinden çok soru yaratmıştı
Çıplak ayakizleri çamurda hâlâ emin olan bu halk bu karanlık yere ne zaman girmişlerdi? Resim yapmak için neden bu kadar derini seçmişlerdi? Bu gizemli yeraltı faaliyeti bugün sanatadım verdiğimiz şeyin kökeni miydi? Bu mağara resimleri ile Üst Paleolitik alanlardaki kazılarda çıkarılan ufak heykelcikler ve kemik, boynuz ve fildişi parçaları üzerine kazınmış figürlerle nasıl bir ilişki içindeydi? Bu sorular daha önce de sorulmuştu ama şu anda yeni bir aciliyet kazanmış oluyorlardı
Chauvet resimlerinin yaşını vermek nispeten kolaydı Siyah boyadan alınan karbon örnekleri radyokarbon tarihleme yöntemiyle analiz edildi Chauvet resimleri 720 yıl yanılma payı ile 32410 yıl öncesine aitti Çok gelişmiş resimler olmalarına karşın bunlar bugüne dek bulunmuş en eski resimlerdir
Batı Avrupa'da Neanderthaller'in ardılları olan tam modern insanın birincil görünmesine yakın yapılmışlardı böylece yeni ve şimdiye dek yanıtlanmamış bir soru daha çıkmıştı: Sanatuzun bir gelişme dönemi olmadan tamamiyle biçimlenmiş ve gelişmiş olarak mı başlamıştı? Ve resimler neden derin mağaralarda yapılıyordu?
Mağara resimlerinin en hoş örneklerine daha çok Avrupa'da, bilhassa de Kuzey ispanya ile Güney Fransa'nın dağlık kesimlerinde rastlanmakla birlikte, Türkiye sınırları içindeki en hoş mağara devlete ait, Antalya yakınlarındaki Zift Dağı'nda bulunan Öküzini Mağarası'nın girişindeki kazıma boğa resmidir
(Solda) Mamut fildişinden yapılmış bu insan başı, bir başparmak boyundadır Kazıbilimsel tekniklerin bugünkü dek ciddi olmadığı 20 yüzyıl başlarında Brassempouy'da (Landes, Fransa) bir kazıda çıkmıştır neticede kesin yeri bilinmediği için günümüzde gerçekliği tartışmalıdır (Sağda) PecheMerle'deki (Lot, Fransa) bu doğal kaya formasyonu bir beygir başını akla getirmiş görünmektedir Her iki at da bir insan elinin çevresine üflenen boyalarla oluşturulmuş insan ellerinin negatifleriyle çevrilidir Sağdaki atta yapılan radyokarbon testi 600 yıllık olduğunu ortaya koymuştur *