iltasyazilim
FD Üye
malatyanın yemekleri ve tarifleri,malatyanın yemeklerinin isimleri
Malatyanın Yemekleri
Malatya mutfağında yöresel konut ekonomisi ön plana çıkar Yaygın meyvacılık, kurutulmuş gıda, pestil, şıra, pekmez ve turşuyu manâlı kılar Bu malzemeler yaz ve sonbahar dönemlerinde kışa hazırlanır Yörenin tarımsal özelliği sonucu un, bulgur, süt ürünleri ve et ana yemek malzemesi olarak kullanılır
Tahılların değerlendirilmesinde çorbalık ve köftelik olarak hazırlanan bulgur ön plana çıkar Unlu mamüller içerisinde ise, tandır ekmeği, dürüm, katmer ve kömbe tartı taşır
Malatya Mutfağında köftenin özel bir yeri vardır Dolma (türüne kadar ıspanak, patates veya etle yapılmış), içli köfte, sıkma köfte, eşkili köfte bunlardan bazılarıdır
Bunun yanına Malatya ’ya tüm özelliğini veren kayısı Malatya mutfağına da girerek, kebaplardan tatlılara lezzeti dek görünümüyle de renk katmaktadır Yöre mutfağının baş yemeklerinden biri kağıt kebabıdır Taraklık ve etevi denilen yağlı kuzu etinin özel bir kağıt içinde buğulanarak fırında pişirilmesiyle yapılır
Kurutulmuş gıda kullanımı yörede yaygındır Malatya kayısısı (mişmiş),hem hoşaflık (gün kurusu) kayısı kurusu, elma, dut, armut, üzüm kuruları da ünlüdür
MALATYA YEMEK TÜRLERİ
Çorbalar : Mercimek çorbası, kavurmalı erişte bulgur çorbası, tarhana, kara çorba, , gendime çorbası, kulak çorbası, döğme çorbası, pirinç çorbası, ayalı çorba, pirpirim çorbası, kelle paça çorbası, ekşili çorba, keşli çorba, gurut çorbası, aşure çorbası, malhıta çorbası başlıcalarıdır Lokal ağızda çorbaya, şorva denir
Köfteler : Analı kızlı, içli köfte, sumaklı ekşili çorba, sıkma köfte, ayva köftesi, polat köftesi, gıkırdaklı köfte, elmalı köfte, kurşungeçmez köftesi, gidirikli köfte, ciğer köftesi, haşhaşlı top köfte, kabaklı çimdik köfte, yumru köfte, yumurtalı sıkma köfte, yoğurtlu balkabağı köftesi, etli çiğ köfte, çiğleme, mercimekli ham köfte, keloğlan köftesi, yavandan patlıcanlı köfte, bulama köfte, hirçikli köfte, pat köftesi, nahna köftesi
Sarma ve Dolmalar : Dut yaprağı, kabak, pazı, ayva yaprağı, zeytinyağlı marul sarmaları, fasulye yaprağı sarması, pancar yaprağı sarması, soğan dolması, kabak çiçeği dolması, Kiraz yaprağı dolması, isot dolması, balcan (patlıcan) dolması, sığır dili dolması
Et ve Sebze Yemekleri : Et tiridi, kabuk aşı, buğulama, sac kavurması, kaburga kebabı kağıt kebabı, pıtpıtı pilavı ve dağıtılmış sebze yemekleri
Reçeller, Şuruplar, Turşular : Kayısı, elma, ayva, kabak, çilek, erik, gül, vişne gibi türlerden reçel yapılır Yine üzüm, kızılcık, vişne, erik ve gül gibi türlerden de şurup hazırlanır Keza; biber, salatalık, domates, acur, lahana gibi sebzelerden turşu yapılır Tatlı olarak dut helvası, üzüm pestili, köpük pestili, üzüm sucuğu, pekmez, çir kavurması, peynir tatlısı, çılgın kız baklavası, kaymaklı kayısı tatlısı, Arapgir ’in peynir helvası, halbur tatlısı, dolma tatlısı, sütlaç ve çiğdemli sütlaç sayılabilir
Kesmece, haşhaşlı saç baklavası ve kabaktan yapılan çıtma tatlısı öteki bir takım tatlı çeşitleridir
Malatya Yemek Tarifleri :
Kömbe
Malzeme : 1 kg un, ekmek mayası, 500 gr kuşbaşı et, tereyağı
Yapılışı : İki kat hamur aralarında yapılan kömbenin hamuru, hafif maya ve yağ katılarak yoğrulur daha sonra kömbenin içi hazırlanır
Kömbe içi cevizli, patatesli ya da kavurma etli olabilir
Hazırlanmış olan hamur, yağlanmış pak bir sacın içine serilir Üzerine tereyağında kavrulmuş et konulur Bunun da üzerine bir kat daha hamur serilir Üzerine hafifçe yoğurt sürülür, ağzına bir sac kapatılır
Bunlar yapıldıktan daha sonra sacın altına ana kapı közü, üzerine tezek közü yığılır Keza üzerinde de tezek yakılır Kızardıktan sonradan sactan çıkartılır, dilimlenerek servis yapılır
Kuymak (Herle)
Araç Gereç : 1 su bardağı un, 3 su bardağı su, 2 yemek kaşığı tereyağı (aşyağı), pekmez (ya da toz şeker), çok eksik tuzlu
Yapılışı: Kuşhana (tencere) içerisine az miktarda su konur Üzerine un katılır ve ağaç kaşıkla tamamen çırpılarak ezilir Bu operasyon yapılırken içinde pütür kalmamasına uyarı edilir Başka bir tarafta tereyağının yarısı tencerede eritilir İki bardak su üstüne eklenir, kaynatılır Suyla ezilen un, kaynayan suyla karıştırılır, birazcık tuzlu atılır Devamlı karıştırılarak tortu yapmadan pişmesi sağlanır Piştikten sonradan tabağa alınır Tabağa alınan kuymağın üstünde kaşığın tersiyle 5 6 çukur içi yapılır Kalan yağ ve pekmez beraber eritilir, tabağın üzerindeki çukurlara gezdirilir Sıcak yenilir
KAYISI DOLMASI
Malzeme:
12kg kuru kayısı
1 su bardağı ceviz içi
2 çorba kaşığı bal ya da toz şeker
2 yemek yemek kaşığı tereyağı
4 çorba kaşığı toz şeker
azıcık hindistan cevizi veya yeşil fıstık
Yapılışı:
Kayısılar yıkanır 1015 derecede ılık suda ıslatılarak süzülür Öteki tarafta ceviz havanda dövülürİçin bal ya da toz şeker konularak tamamen karıştırılır Süzülen kayısıların kanatları açılıp ikiye ayrılır(birbirinden kopmayacak şekilde)
Kanatların bir tarafına cevizli iç konularak, diğer kanat üzerine kapatılır, sıkıştırılır Yağlanmış fırın tepsisine bir sıra halinde dizilir Bir dere bardağı su üzerinde gezdirilirKayısıların üzerlerine ufak parçalar halinde tereyağı konurdört kaşık toz şeker serpilerek fırında 2025 dakika pişirilirServis tabağına alınarak üzerine hindistan cevizi veya yeşil fıstık serpilerek servis yapılır *
Malatyanın Yemekleri
Malatya mutfağında yöresel konut ekonomisi ön plana çıkar Yaygın meyvacılık, kurutulmuş gıda, pestil, şıra, pekmez ve turşuyu manâlı kılar Bu malzemeler yaz ve sonbahar dönemlerinde kışa hazırlanır Yörenin tarımsal özelliği sonucu un, bulgur, süt ürünleri ve et ana yemek malzemesi olarak kullanılır
Tahılların değerlendirilmesinde çorbalık ve köftelik olarak hazırlanan bulgur ön plana çıkar Unlu mamüller içerisinde ise, tandır ekmeği, dürüm, katmer ve kömbe tartı taşır
Malatya Mutfağında köftenin özel bir yeri vardır Dolma (türüne kadar ıspanak, patates veya etle yapılmış), içli köfte, sıkma köfte, eşkili köfte bunlardan bazılarıdır
Bunun yanına Malatya ’ya tüm özelliğini veren kayısı Malatya mutfağına da girerek, kebaplardan tatlılara lezzeti dek görünümüyle de renk katmaktadır Yöre mutfağının baş yemeklerinden biri kağıt kebabıdır Taraklık ve etevi denilen yağlı kuzu etinin özel bir kağıt içinde buğulanarak fırında pişirilmesiyle yapılır
Kurutulmuş gıda kullanımı yörede yaygındır Malatya kayısısı (mişmiş),hem hoşaflık (gün kurusu) kayısı kurusu, elma, dut, armut, üzüm kuruları da ünlüdür
MALATYA YEMEK TÜRLERİ
Çorbalar : Mercimek çorbası, kavurmalı erişte bulgur çorbası, tarhana, kara çorba, , gendime çorbası, kulak çorbası, döğme çorbası, pirinç çorbası, ayalı çorba, pirpirim çorbası, kelle paça çorbası, ekşili çorba, keşli çorba, gurut çorbası, aşure çorbası, malhıta çorbası başlıcalarıdır Lokal ağızda çorbaya, şorva denir
Köfteler : Analı kızlı, içli köfte, sumaklı ekşili çorba, sıkma köfte, ayva köftesi, polat köftesi, gıkırdaklı köfte, elmalı köfte, kurşungeçmez köftesi, gidirikli köfte, ciğer köftesi, haşhaşlı top köfte, kabaklı çimdik köfte, yumru köfte, yumurtalı sıkma köfte, yoğurtlu balkabağı köftesi, etli çiğ köfte, çiğleme, mercimekli ham köfte, keloğlan köftesi, yavandan patlıcanlı köfte, bulama köfte, hirçikli köfte, pat köftesi, nahna köftesi
Sarma ve Dolmalar : Dut yaprağı, kabak, pazı, ayva yaprağı, zeytinyağlı marul sarmaları, fasulye yaprağı sarması, pancar yaprağı sarması, soğan dolması, kabak çiçeği dolması, Kiraz yaprağı dolması, isot dolması, balcan (patlıcan) dolması, sığır dili dolması
Et ve Sebze Yemekleri : Et tiridi, kabuk aşı, buğulama, sac kavurması, kaburga kebabı kağıt kebabı, pıtpıtı pilavı ve dağıtılmış sebze yemekleri
Reçeller, Şuruplar, Turşular : Kayısı, elma, ayva, kabak, çilek, erik, gül, vişne gibi türlerden reçel yapılır Yine üzüm, kızılcık, vişne, erik ve gül gibi türlerden de şurup hazırlanır Keza; biber, salatalık, domates, acur, lahana gibi sebzelerden turşu yapılır Tatlı olarak dut helvası, üzüm pestili, köpük pestili, üzüm sucuğu, pekmez, çir kavurması, peynir tatlısı, çılgın kız baklavası, kaymaklı kayısı tatlısı, Arapgir ’in peynir helvası, halbur tatlısı, dolma tatlısı, sütlaç ve çiğdemli sütlaç sayılabilir
Kesmece, haşhaşlı saç baklavası ve kabaktan yapılan çıtma tatlısı öteki bir takım tatlı çeşitleridir
Malatya Yemek Tarifleri :
Kömbe
Malzeme : 1 kg un, ekmek mayası, 500 gr kuşbaşı et, tereyağı
Yapılışı : İki kat hamur aralarında yapılan kömbenin hamuru, hafif maya ve yağ katılarak yoğrulur daha sonra kömbenin içi hazırlanır
Kömbe içi cevizli, patatesli ya da kavurma etli olabilir
Hazırlanmış olan hamur, yağlanmış pak bir sacın içine serilir Üzerine tereyağında kavrulmuş et konulur Bunun da üzerine bir kat daha hamur serilir Üzerine hafifçe yoğurt sürülür, ağzına bir sac kapatılır
Bunlar yapıldıktan daha sonra sacın altına ana kapı közü, üzerine tezek közü yığılır Keza üzerinde de tezek yakılır Kızardıktan sonradan sactan çıkartılır, dilimlenerek servis yapılır
Kuymak (Herle)
Araç Gereç : 1 su bardağı un, 3 su bardağı su, 2 yemek kaşığı tereyağı (aşyağı), pekmez (ya da toz şeker), çok eksik tuzlu
Yapılışı: Kuşhana (tencere) içerisine az miktarda su konur Üzerine un katılır ve ağaç kaşıkla tamamen çırpılarak ezilir Bu operasyon yapılırken içinde pütür kalmamasına uyarı edilir Başka bir tarafta tereyağının yarısı tencerede eritilir İki bardak su üstüne eklenir, kaynatılır Suyla ezilen un, kaynayan suyla karıştırılır, birazcık tuzlu atılır Devamlı karıştırılarak tortu yapmadan pişmesi sağlanır Piştikten sonradan tabağa alınır Tabağa alınan kuymağın üstünde kaşığın tersiyle 5 6 çukur içi yapılır Kalan yağ ve pekmez beraber eritilir, tabağın üzerindeki çukurlara gezdirilir Sıcak yenilir
KAYISI DOLMASI
Malzeme:
12kg kuru kayısı
1 su bardağı ceviz içi
2 çorba kaşığı bal ya da toz şeker
2 yemek yemek kaşığı tereyağı
4 çorba kaşığı toz şeker
azıcık hindistan cevizi veya yeşil fıstık
Yapılışı:
Kayısılar yıkanır 1015 derecede ılık suda ıslatılarak süzülür Öteki tarafta ceviz havanda dövülürİçin bal ya da toz şeker konularak tamamen karıştırılır Süzülen kayısıların kanatları açılıp ikiye ayrılır(birbirinden kopmayacak şekilde)
Kanatların bir tarafına cevizli iç konularak, diğer kanat üzerine kapatılır, sıkıştırılır Yağlanmış fırın tepsisine bir sıra halinde dizilir Bir dere bardağı su üzerinde gezdirilirKayısıların üzerlerine ufak parçalar halinde tereyağı konurdört kaşık toz şeker serpilerek fırında 2025 dakika pişirilirServis tabağına alınarak üzerine hindistan cevizi veya yeşil fıstık serpilerek servis yapılır *