iltasyazilim
FD Üye
mallara standart uygulanmasını kim başlattı
II Beyazıd
Türkler, Anadolu toprakları üstünde hükümet kurduklarında, her alanda bugün zeka önemli sayılacak medenilik örnekleri vermişlerdir Standard konusu da bunlar arasındadır Osmanlı devletinde ürünlerin, standartları ihtisap ve ahîlik teşkilatları gibi kurumlar vasıtasıyla denetlenen oldukça ciddi sertifikasyon uygulamasına alt tutuldukları bilinmektedir Lüzum dinî boyutuyla gerekse objektif kalite yönleriyle yürütülen bu yoklama işlemi, modern zamanlarda gerçekten çok çarpıcı bir kavşak noktasına ulaştırılmıştır Yaklaşık beş asır önce Osmanlı sınırları içinde öyle çok bölgenin yerel özelliklerine ve imal çeşitlerine tarafından standart kuralları konulmuş ve ciddi olarak uygulanmıştır
Metrolojinin (ölçme ve standartlarla ilgili bilim dalı) tarihi, milâttan önceki dönemlere dayanmasına rağmen, bu sahada çalışmaların sistematik bir şekilde ortaya konulması, Avrupa bilim tarihinde ama 18 yüzyıldan itibaren başlayabilmiştir Bu gecikmede, kilisenin bilime müdahalesi ve engizisyon mahkemeleri etmen olmuştur Ölçme ve standartlaşma konusunda da en büyük ilerleme, 15 yüzyılda Osmanlı'da görülmüştür Maalesef tarihimizi yeterince bilmediğimizden, bu konudaki çalışmaların 18 yüzyılda Avrupa'da başladığını düşünüyoruz Osmanlı'da birincil dönemlerde üretilen malların standardı ile ilgili belgeler bulunmamakla birlikte, 15 yüzyıldan itibaren, dağıtılmış mamuller için bazı standartlar ve tüketicinin korunmasına yönelik tedbirler alınmıştır Keza imalat sektöründe de, standartlara uygun imal yapıldığı anlaşılmaktadır Bunun da en bâriz örneğini, ilki Fatih devrinde çıkarılan ve 2 Bayezid döneminde genel çerçevesi belirlenen İhtisab Kanunnâmelerioluşturur Bu kanunnameler ile standartlaşma kavramı yazılı ayla getirilerek uygulama mecburiyeti getirilmiştir
Standardın bugünkü anlamında algılandığını bildiren yazılı en eski doküman olarak Dünya tarihinde geçen “Kanunnamei İhtisabı Bursa Sultan II Bayezit Han tarafından ferman olarak hazırlanmıştır Bu belgede kalite, ebat, ambalaj gibi konularda standartlar saptama edilmiş, narh ve suç oluşturan hükümlerine de yer verilmiştir *
II Beyazıd
Türkler, Anadolu toprakları üstünde hükümet kurduklarında, her alanda bugün zeka önemli sayılacak medenilik örnekleri vermişlerdir Standard konusu da bunlar arasındadır Osmanlı devletinde ürünlerin, standartları ihtisap ve ahîlik teşkilatları gibi kurumlar vasıtasıyla denetlenen oldukça ciddi sertifikasyon uygulamasına alt tutuldukları bilinmektedir Lüzum dinî boyutuyla gerekse objektif kalite yönleriyle yürütülen bu yoklama işlemi, modern zamanlarda gerçekten çok çarpıcı bir kavşak noktasına ulaştırılmıştır Yaklaşık beş asır önce Osmanlı sınırları içinde öyle çok bölgenin yerel özelliklerine ve imal çeşitlerine tarafından standart kuralları konulmuş ve ciddi olarak uygulanmıştır
Metrolojinin (ölçme ve standartlarla ilgili bilim dalı) tarihi, milâttan önceki dönemlere dayanmasına rağmen, bu sahada çalışmaların sistematik bir şekilde ortaya konulması, Avrupa bilim tarihinde ama 18 yüzyıldan itibaren başlayabilmiştir Bu gecikmede, kilisenin bilime müdahalesi ve engizisyon mahkemeleri etmen olmuştur Ölçme ve standartlaşma konusunda da en büyük ilerleme, 15 yüzyılda Osmanlı'da görülmüştür Maalesef tarihimizi yeterince bilmediğimizden, bu konudaki çalışmaların 18 yüzyılda Avrupa'da başladığını düşünüyoruz Osmanlı'da birincil dönemlerde üretilen malların standardı ile ilgili belgeler bulunmamakla birlikte, 15 yüzyıldan itibaren, dağıtılmış mamuller için bazı standartlar ve tüketicinin korunmasına yönelik tedbirler alınmıştır Keza imalat sektöründe de, standartlara uygun imal yapıldığı anlaşılmaktadır Bunun da en bâriz örneğini, ilki Fatih devrinde çıkarılan ve 2 Bayezid döneminde genel çerçevesi belirlenen İhtisab Kanunnâmelerioluşturur Bu kanunnameler ile standartlaşma kavramı yazılı ayla getirilerek uygulama mecburiyeti getirilmiştir
Standardın bugünkü anlamında algılandığını bildiren yazılı en eski doküman olarak Dünya tarihinde geçen “Kanunnamei İhtisabı Bursa Sultan II Bayezit Han tarafından ferman olarak hazırlanmıştır Bu belgede kalite, ebat, ambalaj gibi konularda standartlar saptama edilmiş, narh ve suç oluşturan hükümlerine de yer verilmiştir *