Maraş'ın tapusu bizde: İşte belgesi

Yerleşime açılması planlanan Maraş’ın tamamının Osmanlı periyodu vakıflarına ilişkin olduğu tescillendi. Uzman grup bütün tapuları tek tek inceleyip kayda geçirdi. Vakıf mallarına, milletlerarası hukuka nazaran hiçbir biçimde dokunulamıyor.

Türkiye ve KTTC, Doğu Akdeniz’deki haklarını gasp etmek isteyen Rum İdaresi ve destekçilerine karşı sessiz ve derinden bir çalışma yürüttü. Çalışmalara 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’ndan beri kapalı bulunan Maraş vilayetinden başlandı. 2009 yılında Türkiye’den Osmanlıca bilen bir takım KKTC’ye giderek, geçmişe dönük bütün tapuları incelemeye başladı.


2005 yılında Türkiye’den Maraş’a giden takım, 1571’den 1974’e kadar, bütün vakıf mallarını inceledi. 2 bin 443 kütük defteri, 13 bin belge ve 8 milyon doküman incelendi, 20 milyon data çıkartılarak hepsi bilgisayar ortamına geçirildi. Dijital ortamda 424 bin doküman ve fotoğraf içeren bin 744 gigabayt bilgi var.

20 MİLYON BİLGİ ÇIKARILDI

1571’den 1974’e kadar bütün Vakıf malları tek tek masaya yatırıldı. 2 bin 443 kütük defteri, 13 bin belge ve 8 milyon evrak incelendi. Bu incelemelerden 20 milyon bilgi çıkartıldı, tüm bu datalar bilgisayar ortamına aktarıldı. Ayrıyeten toplam bin 744 gigabayt’ı bulan 424 bin doküman ve binlerce fotoğraf da kayıp olma/zarar görme istimaline karşı koruma altına alındı.


Kapalı Maraş’taki bir parselin Evkaf malı olduğunu gösteren bir tapu örneği.

ENVANTER ÇIKARILIYOR

Bugün o çalışmalar kapsamında Kıbrıs Vakıflar Müdürlüğünün de sunduğu tapularla Kapalı Maraş’ta envanter çalışmalarına başlandı. KKTC Vakıflar Yönetimi Genel Müdürü Prof. Dr. İbrahim Fatih Benter ve KKTC Kurucu Cumhurbaşkanı merhum Rauf Denktaş’ın danışmanı Prof. Dr. Cet Atun, Maraş’ta yürütülen çalışmalarla ilgili Yeni Şafak’a özel bilgiler verdi.


Maraş’ın vakıf bölgeleri

BÖLGE 3 VAKFA AİT 



Prof. Dr. İbrahim Fatih Benter yaptıkları çalışmaların, Maraş’ın büyük çoğunluğunun vakıf malı olduğunu ortaya koyduğunu söyledi. Ellerinde doküman ve tapular olduğunu belirten Benter, “Kapalı Maraş bölgesinin 3 vakfa ilişkin olduğunu biliyoruz. Kütükleri elimizde, Lala Mustafa Paşa Vakfı, Abdullah Paşa Vakfı ve Bilal Ağa Vakfı’dır. Barış Harekatından çabucak sonra kapatılan

Maraş’a giriş sonluydu. 1990’larda rastgele bir binada Maraş’ın kütükleri bulundu. Bu evrakları Rumlar kaçırmak istedi ancak yakalandılar. Tüm bu evraklar mahkeme sunuldu ve Vakıf malı olduğuna karar verildi”

MARAŞ ESKİ HALİNE DÖNER

“Oradaki bütün tapular bizim elimizdedir” diyen Benter, envanter çalışmasının kendilerinin sunduğu tapular üzerine gerçekleştiğini söyledi. Benter, “Hızlı bir çalışma yapılırsa envanter süreci 6 ay ile 1 yıl ortasında sürer. Hangi arazi bizim biliyoruz lakin arazi üzerindeki yapıların incelenmesi, alt yapıların durumu üzere hususlar var. 45 yıldır kapalı olan bir bölge haliyle harap durumda. Bu çalışmaların sonunda büyük şirketler hizmet alımı yaparsa süratli bir biçimde yol alınarak Maraş eski günlerine geri döner” formunda konuştu.

RUMLARA KİRALANACAK

Rumların da kayıpları verilmeli diyen Benter, “Eğer bir Rum gelir de ‘Ben falan yerde otel yaptım orasının vakıf toprağı olduğunu kabul ediyorum. Bir kira kontratı yapmaya hazırım’ derse biz ona deriz ki tamam mukaveleyi imzala bu kira karşılığını ver yatırım yaptığın binayı verebiliriz” dedi.

45 yıl sonra birinci çalışma 



Ankara ve KKTC’nin Rum Kısmı, Yunanistan, İsrail, BAE ve ABD’nin Doğu Akdeniz’deki düşmanca tavırlarına karşı 1974’ten beri kapalı olan Maraş’ı açma çalışmalarına sürat kazandırmıştı. Bu kapsamda KKTC Başbakanı Ersin Tatar, Maraş’ta incelemelerde bulunmuştu. Geçtiğimiz hafta da envanter çalışması için hazırlık yapan grup bölgeye giriş yapmıştı.

Rumlar dokümanları kaçıracaktı?

Maraş topraklarının Türk Vakıflarına ilişkin olduğuna Mağusa Kaza Tapu Dairesine ilişkin 1920 ve 1930’ların Tapu kütükleri Maraş’ta bir otelin deposunda ele geçirildi. Bu kütükleri Rumlar kaçırmak istedi fakat yalandı. Bu tapu kütükleri incelendiğinde Maraş’ın büyük bir kısmının Abdullah Paşa Vakfına, makul bir kısmının Lala Mustafa Paşa Vakfına ve küçük bir kısmınında Bilal Ağa Vakfına ilişkin olduğu belirlendi. 2002 yılında Lala Mustafa Paşa Vakfının tespit kararı çıktı ve 2005 yılına da Abdullah Paşa Vakfının tespit Kararı çıktı. Kelam konusu tespit kararlarıyle Maraş’ın vakıf taşınmaz mallarının ilgili vakıflara ilişkin olduğu saptandı ve Mağusa Kaza Mahkemesi kelam konusu Maraş vakıflarının gasp edildiğine hükmederek, Ahkamul Evkaf Prensiblerine nazaran ilgili Vakıflara ilişkin olduğuna karar verdi.

Rum palavrası çöktü

Rumların Maraş’la ilgili tezlerinden birisi, bu bölgenin İngilizler tarafından 1,5 milyon sterline satın alındığı istikametinde. Lakin KKTC Vakıflar Yönetimi Genel Müdürü Prof. Dr. İbrahim Fatih Benter, bu tezin geçersiz olduğunu belirtiyor ve münasebetini açıklıyor: “Vakıf mallarının İngilizlerin Yönetiminde olduğu periyotlarda kira bedellerini de İngilizler kararlaştırıyordu. Uzun yıllar İngiliz Yönetimi vakıf mallarının kiralarını çok düşük tuttu. İngiliz Yönetimi kiraları çok düşük tuttuğu için, gelirler yetersiz kalmış ve Türk bölgeleri bakımsız kalmıştır. İngiliz Yönetimi yanılgı yaparak düşük tuttuğu kira gelirleri sonucu ortaya çıkan bina hasarlarının tamirlerini gerçekleştirmek üzere, kusurlarını kabul ederek Türk İdaresine 1,5milyon sterlin vermiştir. Kelam konusu imzalanan metin ise 1960 mutabakatında ‘Appendix U’ diye geçmektedir ve bu paranın ne olarak verildiği de metin içerisinde yer almaktadır. Toplum içindeki bu para ile ilgili yanlış algı ise, verilen paranın gasp edilen Vakıf Malları için verildiği ve o malları geri alamayacağımız tarafındadır.

İngilizler gasp etti 



KKTC Kurucu Cumhurbaşkanı merhum Rauf Denktaş’ın danışmanlığını yapan Prof. Dr. Cet Atun, Osmanlı vakıflarına ilişkin malların 1878’de Ada idaresini devralan İngilizler tarafından peşkeş çekildiğini söyledi. Atun şu bilgileri verdi: “İngilizler adayı gasp ettikten sonra, Rumları devlet dairelerine doldurarak, tapuda sahtekarlık yapmaya başladılar. Bilhassa Maraş’ta Abdullah Paşa ve Lala Mustafa Paşa Vakıfları’na ilişkin Larnaka’ya kadar uzanan topraklarda bu sahtekarlıklar yapıldı. İngilizler 1915’te adaya el koyunca gerisinden emirnameler çıkarttı. Vakıf mallarını kullananlara ben bunu satarım diye büsbütün vakıf kurallarına alışılmamış bir uygulamaya geçti. Ona karşın Maraş mülkü Lala Mustafa Paşa ve Abdullah Paşa vakıfları mülhak vakıftır. Yani Mülhak vakıflar, Allah’a vakfedilmiş bunlar satılamaz, armağan edilemez hiç bir şey yapılamazlar.”

ELİMİZ GÜÇLÜ

Bölgenin 1915 yılından itibaren tapular çıkarılarak Rumlara verildiğini belirten Atun şunları kaydetti: “Rumlar burası bizim diyor. Lakin 2001 yılında 176 ve 177 numaralı Gazimağusa Mahkemesi, kapalı Maraş topraklarının Abdullah ve Lala Mustafa Paşa Vakıflarına ilişkin olduğuna dair bir karar verdi.” Türk idaresinin Maraş’ta yatırım yapan Rumlara davette bulunduğunu söyleyen Atun, “ Rumlara ‘neresi size aitse buyurun gelin çalıştırın, biz mülkiyet konusu hallederiz’ denildi. Bu birinci davet değil 9. davettir. 1977’den günümüze kadar Rauf Denktaş’tan başlamak üzere 8 davet yapıldı. Rumlar bu davetlerin hepsini reddetti” dedi.

Küstah açıklama

Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ne resmi ziyaret gerçekleştiren Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis, Rum idaresi başkanı Nikos Anastasiadis’i ziyareti sonrası basın toplantısında konuştu. Yunanistan Başbakanı Kiriakos Miçotakis ile Rum idaresi önderi Nikos Anastasiadis, baş başa ve heyetlerle görüşmeden sonra ortak basın toplantısı düzenledi. Nikos Anastasiadis ile Doğu Akdenizde ağırlaşmış Türk faaliyetlerini görüştüğünü söyleyen Miçotakis, “Yunanistan dış siyasetinin en üst stratejik talebi Türk işgaline son verilmesidir. Modası geçmiş garantiler kaldırılmadan Kıbrıs meselesinin tahlilinin manası yok” dedi.

Talha Menteş/Yeni Şafak