Mardinin Tarihi Yerleri

Mardin Tarihi Guzellikleri
Mardin Tarihi Mekanları
Mardin Tarihi Eserleri

Mardin İli Tarihi Yerleri

Kaleler

Mardin Kalesi

10 yuzyılda Hamdaniler tarafından inşa edilen kale, 1 km uzunluğunda, 30150 m genişliğindedir Ceşitli zamanlarda Mardin ’e uğrayan gezginlerin verdikleri bilgilerden kalede cok sayıda yapı olduğu anlaşılmaktadır Mardin'e hakim bir manzaraya sahip kalenin bir başka ozelliği de, doğal kaya uzerine cok az eklentilerle mustahkem bir hale getirilmiş olmasıdır

Fafih Kalesi

Omerli ’nin 8 km guneydoğusunda, Beşikkaya koyu yakınındadır Kalenin bulunduğu yer aynı zamanda eski bir yerleşim bolgesidir

Rabbat Kalesi

Derik ilcesinin 15 km batısında, Hisaraltı koyu sınırları icindedir Koyun kuzeyinde yer alan dar bir vadide yukselen bir tepenin ustunde kurulmuş olan Rabbat Kalesi, Artuklu devrinin en buyuk eserlerinden birisidir

Marin Merdis Kalesi

Nusaybin ilcesinin 15 km kuzey doğusunda Eskihisar koyunde yer alan Marin Kalesi, eski Merdis şehrinin icinde yuksek bir kayalık uzerinde inşa edilmiştir Kalenin cevresi yaklaşık 1500 m olup, 12 kule ile desteklenmektedir Kalenin kimler tarafından yapıldığını gosterir herhangi bir buluntu yoksa da, inşa tarzı Bizans yapımı olduğuna işaret etmektedir

Aznavur Kalesi

Nusaybin ilcesinin 14 km kuzey doğusunda yer alan Aznavur Kalesi, geniş bir vadide yukselen iki tepe uzerinde kurulmuştur 970 yılında Abdullah Bin Hamdan tarafından inşa ettirilen kale 400 m uzunluğunda ve 3060 m genişliğinde olup, 14 burc ve 2 gozetleme kulesi ile tahkim edilmiştir

Camii Medrese ve Kulliyeler

Şeyh Cabuk Camii

Cumhuriyet Alanındadır 15 yuzyıla tarihlenen yapının ana mekanı carpık bir plana sahiptir Bahcesine basit, sivri kemerli kapıdan, ana mekana ise kuzeybatıdaki kapalı bolumden girilir Guneyinde turbe ya da zikir yeri olduğu duşunulen capraz tonozlu mekan yer alır

Hamit Camii

Savur Kapısı ’na giden yol uzerindedir En erken 15 yuzyıla tarihlenebilen yapı 19 yuzyıl sonlarında onarımını yaptıran kişinin adıyla anılmaktadır Kuzeydeki basit bir kapıdan avluya girilir

Şeyh Mahmut Turki (Şeyh Ali) Camii

Necmeddin Mahallesi ’ndedir 15 yuzyıl Artuklu yapısı olduğu sanılmaktadır Dıştan basit bir ev gorunumunde olan yapı minaresizdir; ancak kuzeydeki kalıntının minare kaidesi olduğu one surulmektedir

Pamuk Camii

Medrese Mahallesi ’nde, ana caddededir Yapının altındaki depoda yağ kupleri bulunduğundan bir Bizans şapelinin ustune yapıldığı sanılmaktadır 11 yuzyıl kayıtlarında ise yapıyı Şeyh Mehmet Dinari adlı kişinin yaptırdığı yazılıdır Yapının ana mekanı, ortada capraz tonoz, yanlarda ise beşik tonozla ortuludur

Reyhaniye Camii

Carşı icinde, Ulu Cami ile Şehidiybe Medresesi arasındadır Yazıtlarının 19 yuzyıldan olmasına rağmen 1540 tarihli vakıf kayıtlarında adı gecmektedir Reyhaniye Camii ’nin 15 yuzyıl sonunda ya da 16 yuzyıl başlarında yapıldığı, 19 yuzyılda da onarıldığı tahmin edilmektedir Ana mekan, yorede cokca rastlanan mihrap onu kubbeli yapıların gelişmiş bir orneğidir Kare kaideli, sekizgen govdeli minarenin şerefeden sonrası silindirik bicim alır ve sivri kulahla son bulur

Arap (Azap) Camii

Savur Kapısı ’na giden yol ustundedir Yapım tarihi bilinmemekte birlikte, 16 yuzyıl kayıtlarında adı gecen Azaplar Ağası Mescidinin bu yapı olduğu sanılmaktadır Dikdortgen planlı, beşik tonozlu caminin girişi batıdadır

Zairi (Şeyh Muhammed Ezzerar) Camii

Necmeddin Mahallesi ’nin guneyindedir Giriş kapısı ustundeki yazıtta 17 yuzyıl sonunda yapıldığı yazılıdır Avlunun guneyindeki kareye yakın planlı ana mekan Gec donem ekleriyle geniş bir alanı kaplamıştır Yapı minaresizdir

Hacı Omer (Halife) Camii

Diyarbakır Kapısı ’na doğru, ana caddenin guneyindeki sokak icindedir Mimari bicimi, yeni sıvanın altında kabartma olarak beliren 17241725 ’in yapım tarihi olabileceğini duşundurmektedir Avlusu ve ekleri ile dikdortgen bir alan kaplayan cami moloz taştandır Ana mekan kuzeydeki basit bir kapı ile girilen, beşik tonozlu dikdortgen planlı bolumdur

Ulu Cami (Camii Kebir)

Mardin ’deki camilerin en eskisidir Altı paye uzerine oturan kubbe butun mekana hakimdir Capraz tonozlu revaklardan yalnız kuzeyde beş bolum kalmış, diğerleri kaybolmuştur Burada revaklar arasında kucuk bir eyvan dikkati ceker

Minaresi, Artuklu Hukumdarı Kudbeddin İlgazi zamanında inşa edilmiştir (1176) Artuklu hukumdarlarından Melik Salih bir kısım malını bu camiye vakıf yapmıştır Bunlar 38 dukkan, 1 hamam, Babı Cedid civarında bir bahce ve Mardin koylerinde bircok bağdan oluşur Mardin ’in en onemli ibadet merkezlerinden biri olan Ulu Cami, devasa yapısıyla tarihin ihtişamını gunumuze taşımaktadır

Abdullatif (Latifiye) Camii

Cumhuriyet Alanı ’nın guneyindedir Tackapı yazıtından 1371 ’de Artuklu sultanlarından ikisinin doneminde gorev almış Abdullatif ’in yaptırdığı anlaşılmaktadır Gunumuzdeki minareyi 1845 ’te Musul Valisi Gurcu Mehmet Paşa yaptırmıştır Caminin bulunduğu avluya, doğu ve batıdaki kapılardan girilir Doğudaki tac kapı Mardin ’deki kapıların en iyi korunmuş olanıdır Caminin guneydeki avluya geciş yerleri gec donemlerde kucultulmuş ya da kapatılmıştır Gunumuzdeki yapıya doğudan acılan kapıdan girilmektedir Minber ve mahfil, gec donem Selcuklu ahşap işciliğinin ozgun ornekleridir

Melik Mahmut Camii

Savur Kapı ’da bulunmaktadır Yatık bir dikdortgen alanı kaplayan ve yanlardan dar sokakların ayrıldığı, taş işlemeli ana girişi kucuk bir meydana acılmaktadır

Kitabesinden 13121362 yılları arasında Artuklu Hukumdarı Melik Salih tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır Halk arasında bu camiye Melik Mahmut Camii adı verilmekte olup, bu adın Artuklu Hukumdarı Melik Mahmut'un burada bulunan kabrinden kaynaklandığı duşunulmektedir

Şehidiye Camii ve Medresesi

Şehidiye Mahallesi ’ndedir Katip Ferdi, bu yapının Sultan Melik Nasruddin Artuk Aslan tarafından 12011239 yaptırılıp kendisinin de buraya gomulduğunu bildirmektedir Araştırmacılar, medreseyi genellikle 13 yuzyıl başına tarihlendirmektedir Her iki durumda da medrese 13 yuzyılın ilk yarısında kurulmuş olmalıdır 1916 yılında camiye bu gun ayakta duran minaresi ilave edilmiştir

Kızıltepe Ulu Cami

Kızıltepe ilce merkezinin kuzeybatısındadır Mihrap ustundeki yazıttan 1204 ’te tamamlandığı anlaşılmaktadır Yapı kesme taş ve tuğladandır Avlu dikdortgen planlıdır Avlunun doğusunda ve batısında benzer mekanlar yer almaktadır Dış duvarlardaki cıkıntılar temel izleridir Cami, dikdortgen planlı ve uc neflidir Ana mekandaki zengin taş işlemeli mihrap nişi dikkat cekicidir

Eminuddin Kulliyesi

Kentin guneybatısında, Mesken Mahallesi ’ndedir Artuklu Sultanı Necmeddin İlgazi (11081112) ile kardeşi Eminuddin yaptırmıştır Eminuddin ’in başlatıp olumunden sonra kardeşi Necmeddin İlgazi ’nin tamamlattığı yapılar topluluğu cami, medrese, hamam, ceşme, bimaristan (hastane) yapılarından oluşmaktadır Mimarı bilinmemektedir

Şeyh Kasım Halveti Turbe ve Mescidi

Yeni Kapı Hamamı yakınında, evler arasındadır 15 yuzyıldan sonra yapıldığı tahmin edilmektedir Hazireli, namazgahlı kucuk bir yapıdır Son yıllarda onarılarak avlunun kuzeyine eyvan ve ekler yapılmıştır

Zinciriye Medresesi

Medrese Mahallesi ’nin kuzeyinde yer almaktadır 1385 yılında Melik Necmeddin İsa tarafından yaptırılmıştır “Sultan İsa Medresesi adı ile de tanınır Timur ve ordusuyla mucadele etmiş olan Melik İsa bir sure bu medresede hapsedilmiştir

Girişindeki taş işlemeler ve dilimli kubbeleriyle dikkat ceken medrese iki avlulu ve iki katlı olup, avluların dışında kalan mekanlar iyice yayılmıştır Medresede Sultan İsa Turbesi ve bircok eski kitabe mevcuttur Medrese aynı zamanda rasathane olarak kullanılması dolayısıyla yuksekte kurulmuştur Bu yapı, gecmişte muze olarak da kullanılmıştır

Sıttı Radviyye (Hatuniye) Medresesi

1177 yılında Kutubeddin İlgazi ’nin annesi tarafından Sıtraziye Camii ile aynı tarihte inşa ettirilen Hatuniye Medresesi, iki eyvanlı ve revaklı avlulu, iki katlı bir yapıdır Ana eyvanın yanında, ici rolyef bezemeli tromplu kubbesi ile turbe yer alır Cami icinde Hz Muhammed ’e (SAV) ait olduğu kabul edilen ayak izi mevcuttur Lahitler bu yoredeki Artuklu eserlerinin en onemlilerinden biri olan bu medreseyi ayrıcalıklı bir konuma sokar

Şah Sultan Hatun Medresesi

Akkoyunlu Hukumdarı Kasım Bin Cihangir ’in yeğeni İbrahim Bey tarafından yaptırılmıştır Medrese, Tekke Mahallesi ’nde bulunmaktadır

Melik Mansur Medresesi

Artuklu eseri olan bu yapı, Gul Mahallesi ’nin kuzeydoğusundadır İcinde lahitlerin bulunduğu bu medrese gunumuzde mescit olarak kullanılmaktadır

Altunboğa Medresesi

Yapı, merkez ilcede bulunmaktadır 13 yuzyıl sonu ile 14 yuzyıl başında yapılan medresenin gunumuzde ceşme olarak kullanılan bolumu sağlamdır

Kasımiye Medresesi

Mardin kentinin guneybatısındaki tepelerin altında yer alan yapının inşasında duzgun kesme taş kullanılmıştır Yapının mimari tarzından, Artuklu devrinde yapımına başlandığı ve Akkoyunlular doneminde tamamlanmış olduğu anlaşılmaktadır Plan ozellikleri, taş işciliği ve susleme motifleri, devir ozelliklerine uygun olmasa da, bu anıtsal yapının Mardin ’deki Artuklu devrinin son eserlerinden birisi olduğunu soylemek mumkundur

İki teras uzerine iki katlı olarak inşa edilmiş medrese, cami ve turbe ile birlikte kulliye şeklindedir

Kiliseler Manastırlar

Meryemana Kilisesi ve Patrikhanesi

1 yılında yaptırılan kilise, akustik bir ses duzenine sahiptir Kilisede, patriğin oturma yeri ve vaaz yeri ahşap el işciliği ile suslenmiş olup, zarif bir gorunum sergilemektedir

Patrikhane, 1895 yılında inşa ettirilmiştir 1988 yılında Kultur Bakanlığı ’na devredilen Patrikhane, restore edilerek 1995 yılından itibaren muze olarak kullanılmaya başlanmıştır Eski Patrikhane binasının bir kısmı, 19141915 yıllarında yapılan genişletme calışmalarında yıkılmıştır

Mor Mihayel Kilisesi ve Burc Manastırı

185 yılında inşa edilmiştir Daha eski donemlere ait bolumler mevcuttur Yeniyol Caddesi ’nin alt tarafındadır

Mor Behnam (Kırklar) Kilisesi

5 yuzyılda yapılmıştır Şar Mahallesi ’ndedir Kilise uc giriş kapısı, ince taş işciliğine sahip mihrapları, dort yuz yıllık ahşap mihrap kapıları, 1500 yıllık kokboyası baskılı perdeleri, geniş avlusu icinde can kulesi evi ve adeta dantel gibi işlenmiş taş oymacılığı orneklerinin yer aldığı an ile dikkat cekmektedir 1170 yılında kırk şehitlere ait kemikler bu kiliseye getirilmiştir Bugun Mardin Metropolitlik Kilisesi ’dir

Mor Petrus ve Pavlus Kilisesi

1914 ’te Patrik II Abdullah doneminde Papaz Abdulmesih ’in gayretleriyle Petrus ve Pavlus adına yapılmıştır Kok boyalarla el işi baskı perdeleri mevcuttur Bu kilisenin taş işlemeleri sadedir Gul Mahallesi ’ndedir

Mor İliyo Kilisesi

Yapım tarihi bilinmeyen kilise, Ciftlik koyundedir Kilise icerisinde, yan bolumunde iki oda mevcuttur Bu odalara geciş cok alcak tavanlı kapıdan yapılmaktadır Orta kısımda bulunan şifalı denen bolum yoğun bir şekilde ziyaret edilmektedir

Mor Yusuf Kilisesi (Surp Hovsep)

Bir Meclisi Mebusan uyesi onculuğunde 1894 yılında ibadete acılmıştır İcinde 21 sutun bulunan kilisenin koro balkonu olup, cok sayıda değerli ikonası vardır

İzozoel Kilisesi

Midyat ’ın Altıntaş (Keferze) koyunde bulunan bu kilise, koyun kuzeyindeki en yuksek noktaya yerleşmiştir Kilisenin gorkemli konumunu vurgulayan can kulesi Midyat ’taki taş işciliği ve işlemeciliğinin en guzel orneklerinden birisidir Bir inanışa gore, bu kilise Mor Gabriel Manastırının mimarı Şufnayn ’ın oğulları mimar Theodosius ve Theodore tarafından 6 yuzyıl başlarında inşa edilmiştir Ancak bu kilisenin Turabdin ’in parlak donemlerini yaşadığı 8yuzyılda yapıldığı da iddia edilmektedir

Mor Stefanos Kilisesi

Midyat ’ın Gungoren (Keferbe) koyunde yer almaktadır Kilisenin guneyinde, doğusu mihrap tarafından kapatılan, yazlık kilise niteliğindeki ic avlu uzanır Ana kilisenin kuzeyinde, yuksek tonozları ona bağlanan ve vaftizhane olarak kullanılan Vaftizci Mor Yuhanon Kilisesi bulunmaktadır Mor Stefanos Kilisesi ’nin ici klasik anlamda zariftir Doğubatı yonunde yerleştirilmiş uzun orta nefiyle Turabdin bolgesindeki en guzel koy kiliselerinden biridir

Hammara Manastırı

MS 326 yılında yapılmıştır Diyarbakır Kapı Mahallesi ’nin Kırkız mevkiindedir

Mor Dimet Manastırı

Savur ilcesi, Dereici koyundedir Manastıra gelen romatizma hastalarının burada iyileştiklerine inanıldığı icin, Romatizma Manastırı da denilmektedir

Deyrulzeferan Manastırı

Mardin ilinin 3 km doğusunda bulunmaktadır Yukarı Mezopotamya ’nın tarihi yapıtlarından ve en tanınmış olanlarından biridir Suryani Kadim cemaatinin dini merkezidir Manastır, 4 yuzyılda kurulmuştur O donemden kalma mozaikler bugun de gorulebilmektedir Ceşitli devirlere ait uc ibadethane mevcuttur Canlı bir tarih gorunumunde olan manastırın en buyuk ozelliklerinden biri de icinde 52 Suryani Patriğinin mezarlarının bulunmasıdır

Mor Evgin Manastırı

Girmeli bucağının 7 km kuzeyindedir Turabdin Dağı ’nın yamacında, ovadan 500 m yukseklikte mağara ve yapılardan oluşmaktadır

Meryem Ana Manastırı

Midyat ilcesinin Anıtlı (Hah) koyundedir Koy, Suryanilerinin genel inanışına gore, uc Mecusinin gelip Meryem Ana Manastırı ’nı kurduğu yerdir

Mor Cırcıs Manastırı

Derik ilce merkezindedir Yuksek tavanı ve mihraba bakan “U şeklindeki kilise icinden gorulmeyen koro balkonuyla guzel bir mimarisi vardır

Mor Yakup Manastırı

Nusaybin ilce merkezindeki manastır, Mor Şabo ve 11 oğrencisinin şehitliğine kadar bir Mecusi tapınağıydı Tapınak kalıntıları uzerine MS 328 yılında Mor Yakup ’un olumunden sonra adına ithafen inşa edilmiştir İcinde turbesi vardır 19 yuzyıla kadar burada rahipler yaşamaktaydı

Deyrulumur (Mor Gabriel) Manastırı

Midyat ilcesinin 18 km doğusunda bulunmaktadır Suryani Kadim cemaatinin unlu ve buyuk yapıtlarından olan manastır, yuksekce bir tepede yapılmıştır Manastırın temelleri 397 yılında atılmış ve kısa surede tamamlanmıştır Değişik tarihlerde icinde ve dışında ekler yapılmıştır

Carşılar

Kayseriyye (Bezestan)

Ulu Cami ’nin kuzeyinde, carşı icindedir Yapının buyuk bir bolumu yıkılmıştır Dıştaki dukkanların kimileri gunumuzde de kullanılmaktadır Yapının, Mardin Ulu Cami ’nin vakfı olduğu ileri surulmektedir Kasım Padişah Medresesi vakfı arasında adının Kayseriyye olarak gecmesine dayanılarak 14871502 yılları arasında yapıldığı sanılmaktadır

Revaklı Carşı

Reyhaniye Camii ’nin batısındadır Tarihlendirilmesi yapılmayan Revaklı Carşı, bir yolun iki yanında yer alan revaklar ile arkalarındaki beşik tonozlu dukkanlardan oluşmaktadır

Hamamlar

Radviyye Hamamı

Sitti Radviyye Medresesi ’nin guneyindedir Medresenin duvarına kazılı 1206 tarihli vakfiyede hamamın adı gecmektedir Bu da hamamın 1206 ’dan once yapıldığını yani 12 yuzyıl sonuna tarihlenebileceğini gosterir Cok sık onarılan yapı, dikdortgene yakın bir alanı kaplamaktadır

Ulu Cami Hamamı

Ulu Cami ’nin guneydoğusundadır Artuklu Sultanı Melik Salih ’in (13121363) Ulu Cami ’ye vakıf olarak yaptırdığı hamam, 14yuzyılın birinci yarısına tarihlenebilir

Geleneksel Mardin Evleri

Mardin kenti, temel yapım malzemesi olarak kolay işlenebilen sarı kalker taşının kullanıldığı, ceşitli motiflerle bezenmiş geleneksel evleriyle de unludur Bolgedeki cok sayıda ocaktan cıkarılan sarı kalker taşı, yapı uretimine egemen olmuş; kapı, pencere, asma kat gibi zorunlu kullanımların dışında ahşap işciliğine yer verilmemiştir Evleri, 4 m yuksekliğe ulaşan duvarları cevirir ve sokaktan ayırır Bu duvarlarla sert iklime karşı korunma sağlanır Yazlık denilen ic avlu veya bahcede, eskiden ahır olarak kullanılan, gunumuzde ise depo işlevi goren mekanlar yer alır Eyvan, yazın yaşamın gectiği bolumdur Mimaride onemli bir yere sahip olan eyvan ve revak gibi yarı acık kısımlar, ozellikle batı guneşine karşı golgede kalacak bicimde yapılmıştır Mardin evlerinin en onemli ozelliği taş işciliğidir Kapı ve pencereleri, sutuncuklar, kemerler ve değişik motiflerle suslenmiştir

Firdevs Koşku

Nusaybin ’e giden yolda Vali Konağı yanındadır Ana eyvandaki yazıta gore yapı Artuklu Melik Salih (13121363) donemine tarihlenmektedir Gunumuzde kimi bolumleri kapalı olan koşk Mardin ev mimarisinin gelişmiş ve buyuk olcude uygulanmış orneğidir

Midyat

Mardin gibi bir muze kent olan Midyat, Mardin'den yaklaşık 1,5 saat uzaklıkta yer alır Mardin'e benzer evlerin, taş konakların, kemerli gecitlerin, minare gibi yukselen can kuleleriyle Suryani kiliselerinin bulunduğu Midyat, bir ortacağ kentini andırmaktadır Bolgeyi Suryanilerin yavaş yavaş terk etmesi ve goc almasıyla şehir merkezi 2 km otedeki Estel'e kaymıştır Telkari diye bilinen taş işciliğinin en guzel ornekleri Midyat'taydı Bir kac telkari ustası Midyat carşısında mesleklerini surdurmekte direniyorlar Mutlaka izlemelisiniz

Mardin'in bu cok onemli ilcesi gumuş işciliğiyle de unludur El sanatları acısından onemli bir yore olan ilce turistik acıdan oldukca cekicidir İlcenin 18 km doğusunda bulunan Deyrulumur Manastırı MS397 yılında inşa edilmiştir MS640 yılında Hz Omer zamanında Arapİslam ordusu Suryanilerle işbirliği yaparak Mezopotamya'ya girince, ozellikle bu eserin korunması icin Hz Omer' in emri ile ayrıcalık tanımıştır Manastırda eskiden icinde zengin bir kutuphane bulunmaktaydı Ayrıca icinde binlerce oğrencinin eğitim aldığı bir teoloji fakultesi bulunmaktadır Midyat'ta Meşe, Bitim, Antepfıstığı gibi urunler ve kendine has acur, kavun yetiştirilir Dunyanın en kaliteli uzumlerinin yetiştiği kavşak noktasıdır

Dara Oren Yeri

Mardin ’in 30 km guneydoğusunda bulunan Oğuz koyunde yer almaktadır Eski Mezopotamya'nın en onemli kentlerinden birisi olan Dara, bugun kucuk bir koy yerleşmesi haline gelmiştir Buyuk İskender ’le Pers İmparatoru Darius ’un savaşına sahne olmuş bu antik yerleşim İran Hukumdarı unlu Darayuvaşitarafından kurulmuş ve ceşitli donemlerde İranlılarla Romalılar arasında el değiştirmiştir Kent, 7 yuzyıl sonlarına doğru Emevilerin, daha sonra Abbasilerin, 15 yuzyılda da Turklerin hakimiyetine girmiştir Kalıntılar arasındaki buyuk kesme taşlar ve bulunan sikkelerden Dara'nın gecmişte buyuk ve gorkemli yapılara ve zengin hazinelere sahip olduğu anlaşılmaktadır Kaya icine oyulan yapılardan oluşan Dara kenti, cevresi ile birlikte geniş bir alana yayılmakta olup, kentin doğusunda yer alan kaya mezarları Kurucay'a kadar uzanmaktadır Cevresi 4 kmlik bir surla korunan kentin guney ve kuzeye acılan iki kapısı bulunmaktadır İc kale, kentin kuzeyinde ve 50 m yuksekliğindeki tepenin ust duzluğune kurulmuştur Kent icinde kilise, saray, carşı, zindan, tophane ve su bendi kalıntıları halen gorulebilmektedir Koyun kuzeyinde, guneye doğru inen kayalar oyularak gorkemli bir su bendi inşa edilmiş olup, bentte bugun bile su bulunmaktadır Ayrıca koyun etrafında tarihleri Gec Roma donemine kadar giden mağara evlere rastlanmaktadır

Gırnavaz Hoyuğu

Nusaybin ’in 4 km kuzeyinde, Habur Nehri kollarından biri olan Cağ Deresi ’nin doğusunda takriben 300 m capında ve 24 m yuksekliğinde, hoyuk karakterinde bir yerleşim yeridir Arkeolojik bir merkez olarak ilk kez 1918 yılında bilim dunyasına tanıtılan Gırnavaz, daha sonraki yıllarda ceşitli araştırmalara konu olmuştur 1991 yılına kadar yurutulen calışmalarda Gırnavaz ’ın MO 4 binden MO7 yuzyıla kadar surekli yerleşim yeri olarak kullanıldığı ortaya cıkarılmıştır Kazılar sonucu ortaya cıkarılan mezarlarda paha bicilmez metal silahlar, sus eşyaları, vazolar, kandiller, muhurler ve tabletlere rastlanılmıştır