Marka İsmi Kokenleri ve Turleri

Gun icinde hic fark etmeden binlerce marka ile karşı karşıya kalıyoruz Birlerce isim karşımıza cıkıyor Kimileri aklımıza kolayca giriyor, kimilerini hatırlamakta zorlanıyoruz, kimilerini ise fark etmiyoruz bile

Kotu de olsa iyi de olsa marka isimlerinin kokenlerini ve konuluş hikayelerini hep merak ediyoruz Bu isimleri kim koyar, isim nereden aklına gelmiştir, kimlere danışmıştır, hangi isimleri elemiştir, oğrenmeye calışırız Zaman zaman elimize gecen bu hikayelerin en ilginc olanları şunlardır;

Vakko: Vitali ve Alber Hakko kardeşlerin isimlerinin baş harfleri ve Hakko soyadının 'kko' kısmının birleştirmesiyle oluşan bir marka

DYO: DYO adı, Durmuş Yaşar ve Oğulları Boya ve Vernik Fabrikaları AŞ'nin kısaltılmışıdır 1954 yılında kurulan DYO, Yaşar Holding Boya Grubu'nun ilk boya fabrikası

KVK: KVK, Mehmet Emin Karamehmet, Murat Vargı ve Osman Kavala'nın soyadlarının baş harflerinin bir araya gelmesiyle oluştu

YUMATU: Yusuf, Mahmut ve Tuncer kardeşlerin isimlerinin ilk hecelerinin bir araya getirilerek oluşturuldu

Rodi: Ramazanoğulları Dikimevi

Akbank: Sabancı ailesinin gecmişi, Hacı Sabancı'nın memleketi Kayseri'ye uzanıyor Aile iş dunyasındaki başarıyıysa Adana'da yakaladı Adana ve Kayseri'nin baş harfleri birleştirilerek 1959'da Akbank kuruldu
ENKA: Enişte ve kayınbirader unvanlarının ilk heceleri birleştirilerek oluşturulmuş Enişte Şarık Tara, kayınbirader de Sadi Gulcelik

Beymen: Boyner Grubu'na ait Beymen, Turkce'deki 'bey' ile kuresel bir kimlik kazanmak icin İngilizce'de 'adamlar' anlamına gelen 'men' kelimelerinin birleştirmesiyle oluşturulmuş
Mercedes: 1897 yılında Fransa'nın Nice kentinde yaşayan Avusturyalı tuccar ve Avusturya Nice Başkonsolosu Emil Jellinek, Daimler fabrikasını ziyaret ederek bir otomobil satın aldı Uluslararası finans dunyası ve aristokrasi ile iyi ilişkiler icinde olan Jellinek, Daimler otomobili ile Fransız Riviera'sında buyuk ilgi topladı Daha sonra Jelinek 1899'da 23 beygir gucunde motorla donatılmış bir Daimler yarış otomobiline buyuk kızı Mercedes'in adını vererek bu aracla Nice'de bir yarışa katıldı ve birinci oldu Bu başarıdan sonra Jelinek, Daimler fabrikasına 36 otomobil sipariş verdi ve bu aracların 'Mercedes' adını taşımalarını şart koştu (Mercedes İspanyolca konuşulan ulkelerde kullanılan bir kadın ismidir İspanyolca anlamı ise 'Mars' gezegenidir)
Gorduğunuz gibi markalar isimlerini cok farklı cıkış noktalarından alabiliyor Kac tur isim koyma alternatifi var? Ticari varlıklara (kurum, urun, hizmet, model) verilen isimleri sınıflandırabilir miyiz?
Soyleniş, yazılış ve anlam acısından hapsi de birbirinden farklı olan isimlerin birbirine benzer yanları da vardır Benzerlikleri ve farklılıkları kullanarak marka isimlerini sınıflandırmak mumkundur

1 Kurucunun veya kurucuların 'Adı veveya Soyadı'nı tamamen veya kısmen taşıyan markalar
Or: Adil Işık, Yves Saint Lourent, Tomy Hilfiger, Kenzo, Forbes, Boyner, Sabancı Holding, HarleyDevidson, P&G (Procter & Gambling), Levi's, McDonald's

2 İnsan isimlerini kullanan markalar Or: Elif Cafe, İdil Bebe, Zeynep, Nergis Holding, Yeşim Tekstil, Mercedes, Colin's
3 Canlı veya cansız nesnelerin adlarını kullanan markalar Or: Diesel, Puma, Camel, Apple, Gold, Pardus, Zebra, Kristal Kola, Cilek Mobilya, Falcon Projesi

4 Kavramları, sıfatları isim olarak kullanan markalar Or: Capital, Kırmızı (Dergi), Mavi Jeans, Referans Noktası, İyi Matbaa, Fark Yeri, Oren Bayan, Filli Boya, Hayal Kahvesi, Kristal Elma Odulleri, Altın Portakal Film Yarışması

5 İceriği anlatan, vurgulayan markalar Or: Coca Cola, Internet Explorer
6 Mesajları, vaatleri isim olarak kullanan markalar Or: Bonus, Advantage, Speedy, ACL, Energizer, Die Hard (Aku), Pathfinder (Nissan), Akıllı Posta

7 Uydurulmuş (anlamsız) isimler kullanan markalar Or: Kodak, Exxon, Sony, Aventis

8 İki kelimenin bileşiminden turetilmiş markalar Or: Avea (Area ve Aycell), Novartis (Nova ; yeni + artes ; bilgi birikimi, başarma gucu), Swatch (Swizerland + Watch), Duracell (Durabale + cell), Eveready (Everytime + Ready), Linspire (Linux + Inspire), Veezy (Vestel + Eazy), Banvit (Bandırma Vitaminli Yem Sanayi), Promat ('Profesyonel matbaacılık' sloganından turetilmiştir), Fenerium, Aviva

9 Kelime kokunden turetilmiş markalar Or: 'Excellent' kelimesinden turetilenler: Excellect, Excellerate, Excellex, Excellion 'Select' kelimesinden turetilenler: Selligence, Selexity, Selectria, Selectium

10 İki kelimenin kombinasyonundan oluşan markalar Or: Demirdokum, MediaCat, PowerBook, ProfitVision, SmartRent, HairPalace
11 Kısaltma (baş harfleri) kullanan markalar Or: IBM (Internetional Business Machines), BMW (Bayerische Motoren Werke), HP (HewlettPeckard), P&G (Procter&Gamble), HSBC (Hongkong and Shanghai Banking Corporation), CA (Computer Assosiation), HBB (Has Bilgi Birikim), TUBİTAK (Turkiye Bilim Teknik Araştırma Kurumu), PO (Petrol Ofisi)
12 Lokasyonların isimlerini kullanan markalar Or: Saturn (otomobil), Uludağ Gazozları, AvrupaAmerika Holding, Trakya Peynirleri, Denizli Seyahat, Pamukkale Şarapları, Sultanahmet Koftecisi, Koksa
13 Ulkeırk isimlerini kullanan markalar Or: British Airways, French Connection, Cola Turka, Digiturk, Turkcell, AOL, BP, JTI, THY
14 Sayıları isim olarak kullanan markalar Or: 3M, 121, 212, 404 , U2, C4, 4Kat, Levi's 501, BMW 330ci, Peugeot 206, TV8, Radyo 5, Chanel 5, CK One, Migros 3M
15 Resmi unvanlarını adında kullanan markalar Or: Borusan, Otosan, Esman, Bisan, Yataş, Sutaş, Mepaş

16 Celebrity isimleri kullanan markalar Or: Nicole Kidman (Chanel), Air Jordan (Nike), Radyo Tatlıses, Intimately Beckham (David Beckham Perfume), Tarkan parfumdeodorantjole (Temsu Kozmetik), Jlo (tekstil), Ken (tekstil)
17 Yazımıyla başkalaştırılmış markalar Or: Neremy ('Neremi' kelimesinin İngilizce'ymiş gibi yazımı), Deppo (Depo'nun farklı yazımı), Geay&Shmar ('Giy ve Şımar' demenin bir başka yolu)

18 Satış noktasının adını kullanan markalar (private label) Or: Tansaş, Migros markalı urunler (un, deterjan, zeytinyağı vb)

19 Taklit isimler kullanan markalar Or: Sunny (Sony), Armine (Armani), Nursage (Versage), Casper

20 Ek verilerek oluşturulmuş alt markalar: Mevcut urunehizmete ek olarak piyasaya surulecek yeni versiyon mevcuttan farklıysa ekler kullanılır Or: Bonus Plus, Pepsi Max, Pentium 3, Pentium 4 Diğer populer ekler: Premium, Gold, Platinium, XL, Min, Eko, Pro, Standart, Professional
Başka sınıflandırmalar da yapılabilir Mesela isimleri hece sayısına gore de sınıflandırmak mumkun

Tek heceli markalar: Lux, Gold, Zen Cift heceli markalar: Sony, Omo, Alo, Casper, Migros, Carrefour, Google, Yahoo
Uc heceli markalar: Ariel, Elidor, Pegasus, Benetton, Teknosa
Cok heceli markalar: Electrolux, Gulluoğlu, Accessories
İki kelimeden oluşan markalar: Head&Shoulders, White Westinghouse, Adil Işık
İsimleri markanın karakteri hakkında ipucu verenler ve vermeyenler diye iki sınıfa da ayrılabiliyor

Marka isminin urunle ilintili olması gerektiğini savunanlar, marka isminin en onemli unsur olduğunu, urunun markalaşma surecinde belirleyici bir rolu olduğunu soylerler ve marka isminin, potansiyel muşterilere satın almadan once ne aldıkları hakkında bir fikir vermesi gerektiğini ve satın alma kararlarını daha kolay yapmalarını sağlaması gerektiğini one surerler
Diğer goruş ise CocaCola, Pepsi, Google, Starbucks ve Yahoo gibi buyuk markaların isimlerinin, markanın karakteri hakkında hicbir ipucu vermediğini, tum anlamı marka kişiliğinin yarattığını iddia ediyor Markaya herhangi bir ismi verebileceğinizi soyluyor

Mevcut isimlerin cıkış noktalarını anlamak ve turlerini belirlemek bizlere isim bulma calışmalarımızda kolaylıklar sağlayacaktır