Maskeli vurgun: 2500 Liraya satan var

Komşu ülkelerde koronavirüs ortaya çıkınca vatandaşın ‘maske’ talebi arttı. Birkaç hafta öncesine daha uygun fiyatlara tüketiciye sunulan filtreli maskelerin fiyatları süratle yükseldi. Bilhassa internetten satışlarda tıpkı eserin farklı sitelerde, birbirinden çok farklı fiyatlarla sunulması dikkat çekiyor.

İnternette ‘virüse karşı korumalı’ olarak ilan edilen bir adet filtreli maskeyi 9 liraya satan da var, 160 liraya satan da. Bu bahiste dal temsilcileri, vatandaşların maske üzere hijyen eserlerini eczaneler ya da medikal eser satan firmalardan temin edebileceğini lisana getiriyor. Tek kullanımlık maskelerin fiyatlarında da artış gözlemleniyor. ‘Bir adet’ tek kullanımlık cerrahi maskeyi 4 liraya satan da var, 17 liraya satan da.




Öte yandan virüs korkusu yaşayan vatandaşların hijyen pazarına yönelik isteği de arttı. Antibakteriyel ıslak mendil ve sabun, dezenfektan, kolonya üzere eserler de yok satıyor. Uzmanlar da el paklığı konusunda vatandaşları uyarıyor.

‘Haksız uygulama’

Virüs nedeniyle yüksek talep gören maskelerde çok fazla fiyat artışı olduğunu söyleyen Tüketici Müracaat Merkezi Onursal Lideri Aydın Ağaoğlu, “Serbest piyasa iktisadı deniyor, ancak unuttukları bir şey var. 2018 Ağustos’ta kur dalgalanmasının akabinde eserlerindeki girdi maliyetlerinde artış olmamasına karşın fiyat artışı uygulayanlar için bir düzenleme yapıldı. Bu üzere uygulamalar Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da haksız ticari uygulamalar kapsamına alındı” dedi.

Tüketicilerin haksız fiyat artışı gözlemlediğinde CİMER’e, Reklam Kurulu’na ve ALO 175 Hattı’na başvurması gerektiğini belirten Ağaoğlu şöyle dedi:

“Tüketiciler online ticaret sitelerinden alışveriş yapmadan evvel piyasayı araştırmalı. Bazen satıcılar farklı ya da eksik eser gönderebiliyor. Tüketiciler, kargo görevlisinin eser teslimi sırasında verdiği belgeyi, ‘eksiksiz aldım’ hususunu düşerek imzalamalı.”


TIPKI ESER FARKLI FİYAT

Bir e-ticaret sitesinde iki farklı mağaza birebir markanın birebir model maskesini satıyor. Eseri tek tek satanda fiyat 160 TL. 10’lu pakette 2499 liraya satanda ise tek fiyat yaklaşık 250 liraya geliyor.


TULUM FİYATI DA ARTTI

Son bir aydır telefonların susmadığını söyleyen DMB İş Güvenliği Yetkilisi Atakan Aksu, “Yerli maske fiyatları daha uygun lakin onlar da 2-3 ay sonraya teslim randevusu veriyorlar. Kimyasal tulumları da çok fazla alıyorlar. Ortacılar çoğaldı, herkes maske fiyatlarının üzerine fiyat ekleyerek satıyor. Çin, İran, Almanya ve Fransa üzere ülkelerden maskeler için talep geliyor” dedi.

Virüs nedeniyle satın alındığı için sanayinin eser bulma konusunda etkilendiğini lisana getiren Aksu şöyle devam etti: “Kimyasal tulum fiyatları salgından evvel 15-20 liraydı artık 50 liradan başlıyor. Muhafaza gözlükleri 12 liradan başlıyor. 120 liraya gaz maskeleri var. Bunların filtreleri değişiyor. Olağan filtreli maskeler birkaç kere kullanıldıktan sonra atılması gerekiyor. Kimi tedarikçiler 10 milyon kutu istediklerine dair mail atıyorlar.”

Vitrin modelinin maskesini aldılar

Perpa Ticaret Merkezi’ndeki bir esnaf, “3M filtreli olağanda 7-8 liraydı, salgından sonra fiyatı 30 liraya kadar çıktı. Bu filtreli maskelerde pak havada nefes alma muhtaçlığı duyduğunuz an aslında ömrü bitmiş oluyor. Tek kullanımlık maskelerde ise fiyatlar 3-6 lira ortasında değişiyor” dedi.




Perpa’da diğer bir esnaf ise, “Biz elimizdeki eserleri olağan liste fiyatlarından satıyoruz. Memleketler arası firmalardan da ‘endüstriye eser verin, tek satışlar yapmayın mal tedarikinde külfet olacak’ diye ikazlar da aldık. Maske kalmadı zati. Vitrinlerdeki maskelerin üzerinde maske kaldı, geçenlerde biri geldi o modellerin üzerindeki maskeleri alıp gitti” tabirlerini kullandı.

‘Bizde 5 kutu kaldı’

İstoç Ticaret Merkezi’nde iş güvenliği materyalleri satan bir firmanın yetkilisi filtreli maskeleri 20 liraya sattıklarını söyledi. Yetkili, “Bir kolide ortalama 300 adet maske oluyor. Paketlerde de 15 adet. Tanesi 8 liraya da var 20 liraya da. Birtakım yerlerde 75 liraya kadar satıyorlar. Elimizde 5 kutu maske kaldı” dedi. Kimi eczacılar ise maske fiyatlarında spekülasyon olduğu için maske satışı yapmadıklarını söyledi.

Fırsatçıya ceza




Maske fiyatlarındaki artış, Reklam Kurulu’nun da takibinde... Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, şikayetlerin Reklam Kurulu’nda görüşüleceğini açıklamıştı. Pekcan, Reklam Kurulu’nun haksız fiyat artışı saptaması durumunda 10 bin lira ila 104 bin lira ortasında para cezası vereceğini lisana getirmişti.

Vatandaşlar, Haksız Fiyat Artışı (HFA) uygulamasına eser fiyatı ve fotoğrafını göndererek ya da ALO 175 çizgisini arayarak şikayetlerini iletebiliyor.

Aylin Rana Aydin/Milliyet