Maslow ’un İhtiyaçlar Teorisi Nedir?

İhtiyaçlar teorisinin konsepti, Amerikalı psikolog Abraham Maslow tarafından, 1943 yılında yayınlamış olduğu “A theory of human motivation (insan motivasyonunun teorisi) çalışmasında ve peşinde Motivation and Personaliyt (motivasyon ve şahsiyet) isimli kitabında ortaya çıkmıştır
Bu hiyerarşi teorisine göre, halk müziği temel ihtiyaçlardan başlayıp, açıklanmış kategorilerdeki ihtiyaçlarını karşılayıp, daha ileri safhaya geçer ve piramit biçiminde o kategorideki ihtiyaçlarını gidermeye çalışıp yeniden bir üstteki kategoriye geçer*Bu hiyerarşi modeli genel olarak piramit biçiminde gösterilir En daha aşağı seviye, insanların en esas ihtiyaçları bulunurken, üst katmanlara çıkıldıkça ihtiyaçlar daha kompleks ışık halkası kazanç Piramidin en daha alçak seviyesinde bulunan ihtiyaçlar, gıda, su, uyku ve ısınma gibi insanların yaşamını idame ettirebilmesi için gerekli olan esas şartlardır Bu seviyedeki ihtiyaçlarını karşılayabilen kişiler, bir üstteki düzey olan emniyet ve emniyet kategorisine geçerler Piramidin ileri safhalarına geçildikçe psikolojik ve sosyal ihtiyaçlar oluşur Önceleri aşk, dostluk ve arkadaşlık gibi ilişkiler önemli hale gelirken ve sonraki aşamalarda da kişisel haysiyet ve başarma ihtiyaçları öne çıkar
İhtiyaç Çeşitleri
Maslow, teoride geçen bütün ihtiyaçların bir sezgi gibi olduğunu ve tavır motivasyonunda fazla manâlı rol oynadığına inanmıştır Psikolojik, emniyet, sosyal ve haysiyet ihtiyaçları ‘mahrumiyet ihtiyaçları ’ olarak bilinir Bu daha aşağı seviye ihtiyaçların giderilmesi, nahoş sonuçları önlemek adına önemlidir Maslow piramidin en üstteki seviyesini gelişme ihtiyaçları olarak açıklama etmiştir Gelişme ihtiyaçları, bir şeyin olmamasından dolayı ortaya çıkmaz tersine kişiliğin gelişmesi için oluşan bir istektir Yapılması gereken piramidin en üstteki düzeyinde yer alan kendini gerçekleştirme seviyesine gelme aşamasının önündeki engelleri yani piramidin daha aşağı katmanlarındaki ihtiyaçların giderilmesidir
Maslow ’un ihtiyaçlar hiyerarşisi teorisinde beş öbür düzey vardır:
*1Fizyolojik
Bunlar hayati faaliyetleri devam etmek için gerekli olan su, yemek yemek, hava ve uyku gibi ihtiyaçlardır Maslow bu ihtiyaçların hiyerarşideki en temel ve içgüdüsel olduğunu düşünmektedir çünkü bu fizyolojik ihtiyaçlar giderilmedikçe, diğer bütün ihtiyaçlar ikincil seviyede kalmaktadır
2Emniyet
Bu ihtiyaçlar emniyet ve güvenlik duygularını içerir Güvenlik ihtiyaçları da hayati faaliyetler için fazla önemlidir fakat fizyolojik ihtiyaçlar değin yaşamsal değildir Güvenlik ihtiyaçlarına misal olarak; daimi çalışılan bir meslek, sağlık sigortası, güvenilir komşuluklar ve barınma sayılabilir
3Sosyal
Sosyal ihtiyaçlar ait olma, aşk ve sevgi duygularını içerir Maslow bu ihtiyaçların fizyolojik ve güvenlik ihtiyaçlarından daha eksik önemi olduğunu düşünmüştür Bu ihtiyaçlar, romantik ilişkiler, dostluklar ve aile olma bu ihtiyaçları karşılamaktadır
*4Saygınlık
Birincil üç bölümdeki ihtiyaçlar karşılandıktan daha sonra saygınlık ihtiyaçları manâlı olmaya başlar Bu ihtiyaçlar kendine değer verme, kişisel haysiyet ve toplum kadar kabul görme olarak sıralanabilir
5Kendini Gerçekleştirme
Bu seviye Maslow ’un hiyerarşik yapısının en üst katmanında bulunur Bu düzeyde yer alan kişiler kendi farkındalığını yaratmış olup, kendi potansiyellerinden kullanma yoluna bakıp dış dünyanın kendileri hakkında ne düşündüğü ile ilgilenmezler
Eleştiri
Psikolojik çoğu teoride olduğu gibi Maslow ’un teorisinin gerçekliği de tartışmalıdır Bir Takım arastırmalar Maslow ’un hiyerarşisini doğrular nitelikte olurken, kimi araştırmacılar da bu teorinin doğrulanabilir olmadığı kanısındadır Teorinin karşı yer alan araştırmacılar, belirli bir sıralamaya göre dizilen ihtiyaçların ölçülebilir olmadığını ve bu stil bir hiyerarşik modellemenin hatalı olacağını savunmaktadır Bir diğer eleştiri de kendini gerçekleştirme kavramının bilimsel olarak test edilmesinin zorluğudur Bu konudaki Maslow ’un araştırmaları da yalnızca Albert Einstein ve Eleanor Roosevelt gibi meşhur isimlerin biyografilerinden oluşmaktadır Oysa bu eleştiriler bir yana bırakılırsa Maslow ’un teorisi psikolojide önemli bir yer teşkil etmektedir Malsow ’un hümanistik psikolojisi acayip tutum ve gelişimler yerine, dinç bireylerin gelişimine odaklanmıştır Her ne değin bu teoriyi destekleyen eksik sayıda araştırma olsa da, ihtiyaçlar hiyerarşisi psikolojinin içinde veya dışındaki çoğu birey kadar iyi bilinmektedir 2019 yılında Illinois Üniversitesinde yapılan bir çalışmada, araştırmacılar öbür kültürlerden birçok kişi üstünde analizler yaparak, ihtiyaçların karşılanmasının mutlulukla ilk elden bağlantısı olduğu sonucunu çıkarmıştır Oysa aynı araştırmanın sonucuna kadar, bir takım temel ihtiyaçlar giderilmese deha sosyal ihtiyaçlar ve kendini gerçekleştirme gibi kavramların fazla kayda değer olduğu gözlenmiştir
Litaratür:
wwwaboutcom