Mayoz Bolunme Evreleri Acıklamalı

Mayoz Bolunme Nedir Evreleri
Mayoz Bolunme Evreleri Acıklamalı Bilgi
Mayoz Bolunme Evreleri Hakkında Bilgi


Mayoz Bolunme bir diploit okaryotik hucrenin bolunerek genelde gamet olarak adlandırılan haploit hucrelere bolunduğu hucresel bir surectir Gamet hucresinde kromozom sayısının azalmasıyla sonuclanan mayoz, Yunanca'da Daha da kucultmekanlamına gelen Meioun kelimesinden gelmektedir

Mayoz Bolunme eşeyli ureme icin gereklidir ve bu yuzden eşeyli ureyen tek hucreli organizmalar da dahil tum okaryot hucrelerde gorulur Ozellikle Bdelloid rotiferlerin icinde bulunduğu birkac okaryot mayoz yeteneklerini kaybedip partenogenezle urerler Mayoz eşeysiz mitotik bolunmeyle ureyen arkealarda ya da prokaryotlarda meydana gelmez

a)Profaz1
1Sentroiller kutuplara hareket eder
2Nucleus zarı ve er zarları erimeye başlar
3İğ iplikleri oluşmaya başlar
4Kromozomlar kısalıp kalınlaşmaya başlar Ancak profaz1 de Mitoz profazında ve profaz2 de gorulmeyen bazı ozgun olaylar ve kromozomların ozel davranışları vardır Bu nedenle profaz1 kendi icinde beş alt evrede incelenir

Leptoten:
1İnce ve uzun iplikler halinde olan kromatinler kısalıp kalınlaşırlar
2Nucleolus (Cekirdekcik) varlığını surdurur
II)Zigoten:
1Homolog kromozomlar yanyana gelerek ciftler (Bivalent yapı) oluştururlar
2Eşleşme butun kromozom ciftlerinde gorulur
III)Pakiten:
1Kromozomlar iyice kısalıp kalınlaşır
2Eşleşen homolog kromozomlar bu evrede birbirleri ilke iyice kaynaşırlar ve bu evrede hucrenin kromozom sayısı n gozukur
3Evrenin sonunda her kromozom ciftinde dort kromatid gorulur ve bu yapıya tetrad denirHucrede gorulen tetrad sayısı n kadardır
4Bu evrede homolog kromozomların kardeş olmayan kromatidleri arasında gen alış verişi gorulur bu olaya krossingover denir
5Kardeş olmayan kromatidler arasındaki cakışma noktalarına kiyazma denir
6Uzun kromozomlarda gorulen kiyazma sayıları daha coktur

Diploten:
1Tetrad oluşturan kromozomlar birbirlerini iterek ayrılmaya başlarlar
2Ancak krossingover bolgelerinde kiyazmalarla bağlantılarını surdururler
V)Diakinez:
1Kromozomlar daha fazla kısalırlar
2Homolog kromozomlarda bağlantı sadece uca yakın yerlerde kalır
3Cekirdek zar kaybolur
4Nucleolus (Cekirdekcik) kaybolur
5İğ iplikleri oluşmuştur
6Dişilerde eşey ana hucreleri gercekleşen mayoz bolunmenin bu evresinde hucreler uzun sure kalırlar Bolunmenin bundan sonraki evreleri ovulasyondan sonra devam eder

Metafaz1
1Homolog kromozomlar (Tetradlar halinde) ekvatoral plak uzerinde karşılıklı dizilirler
2Her kromozom sentromeri ile iğ ipliklerine tutunurlar
c)Anafaz1
1Homolog kromozomlar iğ iplikleri ile zıt kutuplara doğru cekilirler
2Kardeş kromatidleri bir arada tutan sentromerler parcalanmamıştır
3Kiyazmalar kromozomların ucuna doğru kayarak ortadan kalkar
4Anne ve babadan gelen kromozomların kutuplara taşınması rasgele olur buda ceşitlilik nedenidir

Telofaz1
1Kromozomlardaki helixler cozulur
2Nucleus zarı belirginleşir
3Sitokinezle iki hucre oluşur
4Oluşan hucrelerin kromozom yapısı n2c dir
5Erkeklerde sekonder spermatositler oluşur
6Dişilerde ikincil oosit ve birinci kutup hucresi meydana gelir
7Mayoz geciren bazı hucrelerde nucleus zarı oluşmaz ve kromozomlar helixler cozulmez
Ara interfaz:Nucleolus gorulmez,DNA ve RNA sentezi gorulmez Hucredeki hazırlıklar tıpkı onceki interfazın devamı gibidir
MayozII evreleri
Kardeş kromatidlerin ayrılmasını sağlayan ikinci bolunme evrelerine Mayoz2 evreleri denir Mayoz interfazında gorulen olaylar mitoz interfazı ile aynıdır
a)ProfazII
1Birinci bolunmede oluşan iğipliklerine dik olarak iğ iplikleri oluşur
2Oluşmuşsa nucleus zarı kaybolur
3Helixlerini cozen kromozomlar tekrar helixlerini oluşturur
b)MetafazII
1Kromozomlar ekvatoral duzlemde yanyana dizilirler
2Kromatidler sentromerleri ile bir aradadır
3Kromozomlar sentromerleri ile iğ ipliklerine tutunurlar
AnafazII
1İğ ipliklerinin itme ve cekme hareketi ile sentromerler parcalanır
2Birbirinden ayrılan kardeş kromatidler zıt kutuplara gider

TelofazII
1Kutuplara cekilen kromatidler helixlerini cozerek kromatin iplik haline gecerler
2Nucleus zarı oluşur
3İğ iplikleri kaybolur
4Sitokinezle iki toplam dort hucre oluşur
5Oluşan hucrelerde ana hucrenin yarısı kadar kromozom dolayısıyla DNA vardır
6Oluşan hucrelerdeki kalıtsal materyal hem profaz1 de gercekleşen krossingover hemde metafaz1 deki homolog kromozomların diziliminin rasgele olmasından dolayı farklıdır
7Oluşan hucreler erkekte spermatid, dişilerde ise oosit denir

Mayoz Bolunmenin temel ozellikleri:
1Sadece 2n kromozomlu hucrelerde gorulur
22n kromozomlu hucrelerden n kromozomlu 4 hucre oluşur
3iki karyokinez ve iki sitokinez gorulur
4Eşey ana hucresi ve spor ana hucrelerinde gorulur
5Bolunme sonunda gamet ve sporlar oluşur
6Kalıtsal ceşitlilik nedenidirOluşan hucreler kalıtsal olarak birbirinden farklıdır
7Eşeyli uremenin temel mekanizmasıdır
8Mitoza gore daha ileri bir ozelliktir
9Hem homolog kromozomlarda hemde kardeş kromatidlerde ayrılma gorulur
10Sinaps, tetrad ve krossingover gorulur
11Mayoz gecirmiş hucre tekrar mayoz geciremez ancak mitoz gecirebilir

Notlar
Mayozun evrimsel onemi:
1Krossingoverle kalıtsal ceşitlilik sağlar
2Kromozom sayısını yarıya indirerek, dollenme sonunda ture ozgu kromozom sayısının sabit kalmasını sağlar

Mayoz bolunme ile oluşan yapılar:
1Sperm 2Ovum 3Makrospor 4Mikrospor 5Spor
Mayoz bolunmenin gorulduğu hucreler:
1Sperm ana hucresi (Hayvanlarda)
2Ovum ana hucresi (Hayvanlarda)
3Spor ana hucresi (Ciceksiz bitkilerde)
4Makrospor ana hucresi (Cicekli bitkilerde)
5Mikrospor ana hucresi (Cicekli bitkilerde)
6Zigot (Su yosunlarında)
Mayoz bolunmenin gorulduğu yapı ve organlar:
1Testis 2Ovaryum 3sporangium 4Anterler 5Tohum taslağı (Ovaryum)