Mayoz Bölünme Evreleri Açıklamalı

Mayoz Ayrılma Nedir Evreleri
Mayoz Ayrılma Evreleri Açıklamalı Bilgi
Mayoz Ayrılma Evreleri Hakkında Veri


Mayoz Ayrılma bir diploit ökaryotik hücrenin bölünerek başlıca gamet olarak adlandırılan haploit hücrelere bölündüğü hücre bir süreçtir Gamet hücresinde kromozom sayısının azalmasıyla sonuçlanan mayoz, Yunanca'da Daha da küçültmekanlamına gelen Meioun kelimesinden gelmektedir

Mayoz Ayrılma eşeyli üreme için gereklidir ve bu yüzden eşeyli üreyen tek hücreli organizmalar da dâhil tüm ökaryot hücrelerde görülür Özellikle Bdelloid rotiferlerin içinde bulunduğu birkaç ökaryot mayoz yeteneklerini kaybedip partenogenezle ürerler Mayoz eşeysiz mitotik bölünmeyle üreyen arkealarda ya da prokaryotlarda meydana gelmez

a)Profaz1
1Sentroiller kutuplara hareket eder
2Nucleus zarı ve er zarları erimeye başlar
3İğ iplikleri oluşmaya başlar
4Kromozomlar kısalıp kalınlaşmaya başlar Ancak profaz1 de Mitoz profazında ve profaz2 de görülmeyen bir takım eşsiz olaylar ve kromozomların özel davranışları vardır bu nedenle profaz1 kendi içinde beş daha alçak evrede incelenir

Leptoten:
1İnce ve uzun iplikler halinde olan kromatinler kısalıp kalınlaşırlar
2Nucleolus (Çekirdekcik) varlığını sürdürür
II)Zigoten:
1Homolog kromozomlar yanyana gelerek çiftler (Bivalent yapı) oluştururlar
2Eşleşme bütün kromozom çiftlerinde görülür
III)Pakiten:
1Kromozomlar iyice kısalıp kalınlaşır
2Eşleşen homolog kromozomlar bu evrede birbirleri ilke adamakıllı kaynaşırlar ve bu evrede hücrenin kromozom sayısı n gözükür
3Evrenin sonunda her kromozom çiftinde dört kromatid görülür ve bu yapıya tetrad denirHücrede görülen tetrad sayısı n kadardır
4Bu evrede homolog kromozomların kardeş olmayan kromatidleri aralarında gen alış verişi görülür bu olaya krossingover denir
5Kardeş olmayan kromatidler arasındaki çakışma noktalarına kiyazma denir
6Uzun kromozomlarda görülen kiyazma sayıları daha çoktur

Diploten:
1Tetrad yaratıcı kromozomlar birbirlerini iterek ayrılmaya başlarlar
2Oysa krossingover bölgelerinde kiyazmalarla bağlantılarını sürdürürler
V)Diakinez:
1Kromozomlar daha artı kısalırlar
2Homolog kromozomlarda temas sadece uca yakın yerlerde kalır
3Çekirdek çeper kaybolur
4Nucleolus (Çekirdekcik) kaybolur
5İğ iplikleri oluşmuştur
6Dişilerde eşey esas hücreleri gerçekleşen mayoz bölünmenin bu evresinde hücreler uzun zaman kalırlar Bölünmenin bundan sonraki evreleri ovulasyondan sonradan devam eder

Metafaz1
1Homolog kromozomlar (Tetradlar halinde) ekvatoral plak üstünde ortak dizilirler
2Her kromozom sentromeri ile iğ ipliklerine tutunurlar
c)Anafaz1
1Homolog kromozomlar iğ iplikleri ile zıt kutuplara içten çekilirler
2Kardeş kromatidleri bir arada tutan sentromerler parçalanmamıştır
3Kiyazmalar kromozomların ucuna doğru kayarak ortadan kalkar
4Anne ve babadan gelen kromozomların kutuplara taşınması rasgele olur buda farklılık nedenidir

Telofaz1
1Kromozomlardaki helixler çözülür
2Nucleus zarı belirginleşir
3Sitokinezle iki hücre oluşur
4Oluşan hücrelerin kromozom yapısı n2c dir
5Erkeklerde sekonder spermatositler oluşur
6Dişilerde ikincil oosit ve birinci uç hücresi meydana kazanç
7Mayoz geçiren bazı hücrelerde nucleus zarı oluşmaz ve kromozomlar helixler çözülmez
Ara interfaz:Nucleolus görülmez,DNA ve RNA sentezi görülmez Hücredeki hazırlıklar tıpatıp önceki interfazın devamı gibidir
MayozII evreleri
Kardeş kromatidlerin ayrılmasını sağlayan ikinci bölünme evrelerine Mayoz2 evreleri denir Mayoz interfazında görülen olaylar mitoz interfazı ile aynıdır
a)ProfazII
1Birinci bölünmede oluşan iğipliklerine tepede olan olarak iğ iplikleri oluşur
2Oluşmuşsa nucleus zarı kaybolur
3Helixlerini çözen kromozomlar baştan helixlerini oluşturur
b)MetafazII
1Kromozomlar ekvatoral düzlemde yanyana dizilirler
2Kromatidler sentromerleri ile bir aradadır
3Kromozomlar sentromerleri ile iğ ipliklerine tutunurlar
AnafazII
1İğ ipliklerinin itme ve çekme hareketi ile sentromerler parçalanır
2Birbirinden ayrılan kardeş kromatidler ters kutuplara gider

TelofazII
1Kutuplara çekilen kromatidler helixlerini çözerek kromatin iplik haline geçerler
2Nucleus zarı oluşur
3İğ iplikleri kaybolur
4Sitokinezle iki toplam dört gözenekli olan oluşur
5Oluşan hücrelerde ana hücrenin yarısı değin kromozom dolayısıyla DNA vardır
6Oluşan hücrelerdeki kalıtsal materyal keza profaz1 de gerçekleşen krossingover hemde metafaz1 deki homolog kromozomların diziliminin hedefi olmadan olmasından nedeniyle farklıdır
7Oluşan hücreler erkekte spermatid, dişilerde ise oosit denir

Mayoz Bölünmenin esas özellikleri:
1Sadece 2n kromozomlu hücrelerde görülür
22n kromozomlu hücrelerden n kromozomlu 4 hücreli oluşur
3iki karyokinez ve iki sitokinez görülür
4Eşey ana hücresi ve spor belli başlı hücrelerinde görülür
5Ayrılma sonunda gamet ve sporlar oluşur
6Irsi çeşitlilik nedenidirOluşan hücreler kalıtsal olarak birbirinden farklıdır
7Eşeyli üremenin esas mekanizmasıdır
8Mitoza kadar daha ileri bir özelliktir
9Hem homolog kromozomlarda hemde kardeş kromatidlerde ayrılma görülür
10Sinaps, tetrad ve krossingover görülür
11Mayoz geçirmiş hücre yeniden mayoz geçiremez oysa mitoz geçirebilir

Notlar
Mayozun evrimsel önemi:
1Krossingoverle ırsi farklılık sağlar
2Kromozom sayısını yarıya indirerek, döllenme sonunda türe özgü kromozom sayısının değişmez kalmasını sağlar

Mayoz ayrılma ile oluşan yapılar:
1Sperm 2Ovum 3Makrospor 4Mikrospor 5Spor
Mayoz bölünmenin görüldüğü hücreler:
1Sperm esas hücresi (Hayvanlarda)
2Ovum esas hücresi (Hayvanlarda)
3Spor belli başlı hücresi (Çiçeksiz bitkilerde)
4Makrospor asıl hücresi (Çiçekli bitkilerde)
5Mikrospor başlıca hücresi (Çiçekli bitkilerde)
6Zigot (Su yosunlarında)
Mayoz bölünmenin görüldüğü inşa ve organlar:
1Testis 2Ovaryum 3sporangium 4Anterler 5Tohum taslağı (Ovaryum)
*