Medya okuryazarlığı ve çocuk

İstanbul Üniversitesi*(İÜ) Irtibat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç Dr Nilüfer Pembecioğlu, medya*okuryazarlığı eğitiminin esas amacının, medyanın sanal, kurgulanmış ve reel*olmayan büyülü yapısı ile hakiki dünya arasındaki farkı gösterebilmek olduğunu*belirterek, Çocuklar içten medya okuma alışkanlıklarını ne değin erken*edinebilirse, medyayı o denli bereketli kullanabilirdedi
Pembecioğlu, medya okuryazarlığının*Türkiye ’deki geçmişinin 10 yıldan pozitif olmadığını ve dersin 2004 ’deri daha sonra*Türkiye gündemine geldiğini belirterek, konunun önemini ele bölge akademik*incelemeler, sempozyumlar ve eğitim içeriklerinin genelde son 5 yıla yayıldığını*bildirdi


2000 ’li yılların dünya eğitim politikalarındaki değişimlerle birlikte,*medya okuryazarlığının da yoğun bir biçimde gündeme geldiğini kaydeden*Pembecioğlu, milletlerarası bağlamda, bu kavramı eğitim içeriklerine oturtabilen*batılı ülkelerin eğitim alanında büyük başarılar kazandığını söyledi
Pembecioğlu, medya okuryazarlığının, bireylerin, medya denilen*göstergeler ve imgeler sistemini yeterince etkin ve iyi bir biçimde*alımlayabilmesi, yorumlayabilmesi olduğunu ifade ederek, bireyin, medyanın*verdiği iletileri sadece tüketmemesi, bunları eleştirel bir bakış açısı ile ele*alabilmesi gerektiğini vurguladı
Çocukluğun alıngan ve geçici, fakat etkileri hayat boyu daimi bir dönem*olduğunu bildiren Pembecioğlu, şunları kaydetti:*Bu dönemde çocukların medya ile dürüst ilişkiler kurabilmek, medyayı*yaşamlarına doğru konumlandırabilmek için medyayı iyi anlayabilmeleri*gerekmektedir Medya okuryazarlığı eğitim programı başta çocukları ve*gençleri, çoğunlukla bütün toplumu medyanın olası zararlı etkilerinden korumayı*hedeflemektedir Dersin esas amacı, medyanın sanal, kurgulanmış ve hakiki*olmayan büyülü yapısı ile gerçek dünya arasındaki farkı gösterebilmek Çocuklar*içten medya okuma alışkanlıklarını ne kadar erken edinebilirse, medyayı o denli*verimli kullanabilir Bu yüzden, batılı ülkelerde ’erken yaşta medya eğitimi ’*bağlamında, başlıca okullarına dek inen bir eğitim programı gündemdedir Çocuklar,*günden güne çeşitlenen ve çekici ülkü gelen medyanın büyüsüne kapılmadan doğru*medya takip alışkanlıkları geliştirmeleri gerekiyor Günlük yaşamlarında yüzde*60 ’tan daha fazla zamanlarını ayırdıkları medyanın ne olup olmadığını adamakıllı*çözümleyebilmeleri gerekir İnsanların izledikleri, anladıkları ve okudukları ile*ilgili sorular sormaya özendirme eden, soruşturma temelli bir eğitim modeline medya*okuryazarlığı eğitimi diyebiliriz Bu ders çerçevesinde, bireylerin medyayı içten*kullanabilmeleri, birer medya iletisi yaratıcısı, üreticisi ve de tüketicisi*olabilmeleri hedeflemektedir
*BU BİR HAYAT BECERİSİ VE KORUNMA BİÇİMİDİR
Dersin, diğer bilim dersleri gibi görülmesinin yanlış olduğunu açıklayan*Pembecioğlu, dersin sınav sistemine yan tutulmaması gerektiğini söyledi
Pembecioğlu şöyle devam etti:Bu, bir hayat becerisi ve korunma biçimdir Hem, bu dersin sadece*öğrencilerin almasından öte, ailenin de eğitimi kuşkusuz gereklidir Tıpatıp,*zararlı olabilecek virüslerden korunmak için ufak çocukların aşılanması*gerektiği gibi Toplumdaki bayan, erkek, yaşlı, genç veya çocuk tüm bireylerin*etkin bir medya okuryazarlığı eğitiminden geçmesi gerekiyor Bu durumda, ders*seçmeli olmalı, kişi kendi dileği doğrultusunda bu dersi almalı, fakat dersin 6,*7 veya 8 sınıflardan birinde mutlaka alınması gerektiği öneri edilmelidir*Dersi verecek öğretmenlerin iyi birer eğitimci ve iletişimci olmaları gerekir*Keza eğitimci olacak denli pedagojik formasyon görmüş, eğitim sistemini ve öğrenci*gelişim özelliklerini iyi haberdar olan, ayrıca de iletişimci olarak iletişim kuramlarını,*medya dünyasının iç yüzünü, yapım, imal ve pazarlama tekniklerini iyi bilen,*görsel, işitsel ve yazınsal anlamda iletişim tekniklerine başat, becerikli ve*motivasyon gücü yüksek öğretmenlere gereksinim duyulmaktadır İletişimin*üretilmesi aşamasında, teknoloji kullanımında iyi donanımlı, fotoğraf makinesi,*kamera, ses kayıt cihazı, bilgisayar, web kavramları kullanımları gibi çağı*yakalamış ve özellikle öğrencilerin birkaç adım ilerisinde duran öğretmenlerle*gerçekleştirilmediği durumlarda dersin, öğrenciler kadar ciddiye alınmaması*gibi durumlar ortaya çıkabilir
Türkiye ’nin, eğitim alanında öncü ülkelerden biri olduğunu kaydeden*Pembecioğlu, medya okuryazarlığı dersi dahilinde da dersin eğitim programına*konulması, zorunlu hizmet içi eğitimlerin planlanarak bu dersi verecek olan*öğretmenlerin yetiştirilmesi, ders içeriğinin hazırlanması ve dersin seçimlik*ders olarak programa yerleştirilmesinin olumlu gelişmeler olduğunu söyledi
Pembecioğlu, tıpatıp çocuklara dürüst beslenme alışkanlıkları, diş*fırçalamak ya da temizlik kurallarının öğretildiği gibi medyayı doğru alımlama ve*faydalanma becerilerini de bilgi vermek gerektiğini vurgulayarak, şunları söyledi:Sorunu, zamanın akışına bırakmadan, en süratli şekilde çözebilecek yetkin*kararlar alınması gerekiyor Bu konuda yetiştirilmiş öğretmenler, kadrosuna,*normuna, ders yüküne ve görevlendirme yerine bakılmaksızın süratli ve etkin*yöntemlerle öyle çok öğrenciye ’medya aşısı ’ yapabilir, onları geleceğe enerjik ve*güvenli bir biçimde hazırlayabilir Çevrelerinde onları anlayan ve olumlu yönde*biçimlendiren bir sistem olmadıkça, yalnızca öğrencilerin eğitimden geçirilmeleri*o kadar anlamlı olmaz, çözüm ailelerin de medya okuryazarlığı sistemine*katılımlarının sağlanmasıdır En önemlisi de öğretmenlerin kendilerinin medya*okuryazarlığı konusunda bilinçlenmelerini sağlamaktır Çünkü, medya okuryazarlığı*konusu sadece bu konuda ders veren öğretmenlere gerekli bir bilgi, hüner*bütünü değildir Tıpatıp, matematiğin, Türkçe ’nin, sosyal bilgilerin, yaşamın her*kesitinde herkese gerektiği gibi, medya okuryazarlığı bilincine eğitimciler de*dahil herkesin gereksinimi vardır