Mehmet Akif Ersoy ve İstiklal Marşı
İstiklal Marşı nasıl yazıldı
TBMM 12 Mart 1921 ’de Mehmet Akif Ersoy ’un şiirini istiklal marşı olarak kabul etti Bu marş o gunden beri buyuk bir heyecanla okunmaktadırVe bu heyecan artarak surecektir 600 kusur yıllık koskoca imparatorluğumuz 20yuzyıl başında doğum sancısında olen ana gibi cokuvermiştir Fakat doğan cocuk yaşayacaktır Hatta olu ananın goğsunden sut emerek gelişecektir Cunku İstanbul papaz karası bulutlarla kaplı iken Anadolu ’da fecir beyazlığı halinde milli mucadele başlıyordu
Canakkale ’de buyuk bir kahramanlık gostererek imanı ve cesaretini butun dunyaya kanıtlayan Mehmetcik şimdi silahsız ac ve bitkindi Fakat hicbir vatanseverin bu zillete katlanması duşunulemez Cok gecmeden Anadolu ’da milli mucadele bayrağı acıldı
Akif asla umitsiz değildi, biliyordu ki Asım ’ın nesli bu milletin namusunu şimdiye kadar ciğnetmedi ve ciğnetmeyecek Umitsizliğe duşmemek gerekirdi Atiyi karanlık gorerek azmi bırakmak korkaklıktan başka bir şey değildi onun nazarında İşte Asım ’ın nesli duşman cizmeleri altında ezilmeye, zelil olmaya rıza gostermemiş duşman işgaline karşı yiğitce direnmeye başlamıştı
O gunlerde Garp Cephesi Kurmay başkanı olan İsmet Paşa Maarif Nazırı (Milli Eğitim Bakanı)milletvekili Rıza Nur ’u ziyaret etmişti İsmet Paşa askeri şevklendirecek bir istiklal marşı yazılması duşuncesini actı Rıza Nur ’a O da bu duşunceye katıldı bir yarışma duzenleme konusunda anlaştılar Marşın gufte ve bestesi ayrı ayrı yarışmaya konulacaktı Her birini kazanana 500 lira odul verilecekti
8 Kasım 1920 tarihli Hakimi Milliye ’ de bir ilan yayınlanır
'Turk şairlerini nazarı dikkatineMaarif milletvekillerinden' başlığı vardır ilanda
Gonderilecek eserlerin 23 Aralık1920 ’de Maarif milletvekillerince edebi bir heyet tarafından değerlendirileceği ve kazanan eserlerin şairlerine 500 Lira odul verileceği bestesi icin de musabaka acılarak kazanana 500 lira verileceği bildirilmektedir
Yarışmanın tek şartı yazılacak guftenin milli mucadele ruhunu ifade etmesiydi Beste yarışması daha sonra acılacaktı
Cok sayıda şair yazdığı gufteleri Maarif milletvekillerine gonderdi Kısa surede 724 şiir gonderilmişti
Gonderilen şiirlerin hicbiri milli mucadele ruhunu ifade edecek gucte olmadığından yarışma istenen sonucu vermemişti
Yarışmaya katılan şiirlerde İstiklal Marşı olabilecek bir şiir maalesef yoktu
Rıza Nur ’un yerine gelen Hamdullah Suphi Bey sonuctan memnun değildir
Hamdullah Suphi ’ye gore bu şiiri tek bir şair yazabilirdi: Mehmet Akif
Mehmet Akif imanıyla yazdığı yaşadığı hayatla, Anadolu ’nun asırlık ızdırabını nefsinde hisseden ruhuyla,zulme, kufre karşı zaman zaman zaptedemediği isyanıyla milli mucadelenin ornek şahsiyetiydi
Bu nedenle Mehmet Akif milli mucadelenin destanı marşını yazmakta gucluk cekmeyecekti
Hatta istiklal marşını yalnız o yazabilirdi Mehmet Akif 1915 ’lerde o marşın ses ve muhtevasını hazırlayan, yakalayan, ortaya koyan şiir ornekleri vermişti zaten
Hatta istiklal marşının başındaki korkma hitabını kullanmaya kadar varan bir hazırlık vardı
Korkma:
Cehennem olsa gelen Goğsumuzde sondururuz Bu yol ki halk yoludur Donme bilmeyiz Yururuz…
Ne var ki Mehmet Akif istiklal marşı icin acılan yarışmaya katılmamıştı
Hamdullah Suphi Bey bir gun Akif ’in yakın dostlarından Karesi (Balıkesir) mebusu Hasan Basri Cantay beyle mecliste goruştu, soz yarışmadan acılınca gonderilen şiirlerden hic birisinin kendisini tatmin etmediğini soyledi
Hamdullah Suphi Hasan Basri Bey ’e marş yazma konusunda Akif ’i ikna edip edemeyeceğini sordu
Mehmet Akif 500 liralık mukafat konusunda gercekten cok hassastıEn buyuk korkusu para icin yazdığının duşunulmesiydiHalbuki istiklal marşının yazıldığı gunlerde maddi bakımdan sıkıntı cekiliyordu
Hamdullah Suphi odul meselesinin kolayca halledilebileceğini soyledi ve ona hitaben bir mektup yazdı
Mehmet Akif şiiri yazmaya başladıO edebiyatın usta şairlerinden biriydi ve milletin ızdırabını derinden dinleyen bir aydındı
Yazdığı şiirle Mehmet Akif buyuk beklentiyi boşa cıkarmadıButun dostları onun evde,sokakta,camide,uyurken,yururken,yemek yerken,adeta butun hucreleriyle istiklal marşını duşunduğunu goruyordu
TBMM ’de hararetli muzakereler yapılmaktaydı M Akif butun dikkatini bitirmeye calıştığı marşın mısralarına yoğunlaştırmıştı Mehmet Akif cevresinde olup bitenden habersiz bir halde surekli yazıyordu Ancak muzakereler bitince daldığı alemden uyanıyordu
Marş nihayet son şeklini aldı 7 şubat1921 tarihinde imzasız olarak maarif vekaletine teslim edildiMehmet Akif bu yarışmaya katılan 725 şairdiİstiklal marşı komisyonu 7 şiiri sectiMehmet Akif ’ten başka Bahattin Baha, Kemalettin Kami, Huseyin Suat, Kazım Karabekir, İshak Rafet gibi tanınmış kişilerde vardı1921 yılı mart ayında meclisin 2toplantı donemi acılmaktaydı Butun mebuslar yerini almıştı Localar dinleyicilerle dolmuştu Bu istiklal mucadelesinin tarihi gunlerinden biriydiOnce başkanlık kursusunde oturan Mustafa Kemal ’in acılış konuşmasından sonra 2celsede ismet Paşa konuştuArdından Karesi mebusu Hasan Basri Cantay Beyle maarif vekili Hamdullah Suphi Bey ’in İstiklal marşıyla ilgili verdikleri takrire gecildi
Goruşmeler sonunda encumen tarafından secilen 7 şiirin bastırılarak mebuslara dağıtılması kararlaştırıldı
Hamdullah Suphi Bey bu goruşmeler sırasında kendisine Mehmet Akif Bey ’in şiirini tercih ettiğini soylemiş ve buyuk bir heyecanla okumuştu
İstiklal Marşının mısraları Maarif vekilinin gur ve tesirli sesinden yukselirken ,alkıştan cınlıyordu
Ve M Akif Bey ’in şiiri İstiklal Marşı olarak kabul edildi
İstiklal Marşı ’nın resmen kabulu 12 Mart 1921tarihli oturumda gercekleşti
Hamdullah Suphi İstiklal Marşı ’nı kursuye gelerek buyuk bir heyecanla tekrar okuduButun milletvekilleri milli mucadelenin ruhunu ifade eden bu şiiri urpertiler gecirerek dinlediler
Bu şiir oyle bir şiirdi ki o trajik anda,var olup olmama noktasında bir toplumun,bir milletin ihtiyac duyduğu buyun değerleri icinde toplamıştı
Bir bakıma, bir mucadelenin,bir ruhun, bir tarihin hatta bir medeniyetin ozuydu
Mehmet Akif o sıradan mecliste yoktu Cunku goruşmeler başladığında mahcubiyetinden fazla kalmamış, sessizce bir golge gibi cekip gitmişti
İstiklal Marşı resmen kabul edildikten sonra Mehmet Akif ’in kaldığı Tacettin dergahı tebrike gelenlerle doldu, taştı
Marş icin ordu tarafından konulan odulu M Akif kırgınlığa sebep olmamak icin aldıBu 500 lirayı Darul ’mesai isimli derneğe bağışladıBu para 500cumhuriyet altını ile olculebilirİstiklal Marşının kabul edildiği gun ise Akif ’in cebinde iki lira vardı ve onu da Zonguldak milletvekili Hayri Beyden borc almıştı
Her adımını her hareketini Allah rızası icin yapmaya gayret eden yuksek gonullu bir aydın olduğu icin hayat şartlarının zorlukları onu hic yıldırmamıştırHayatının hicbir doneminde ikbal peşinde koşmamış, ayağına kadar getirilen ,tepsi icinde sunulan imkanları reddetmiştirO İstiklal Marşı icin verilen 500 lirayı da milletine iade etmiş,kendi halinde bir insan, mutevazı bir munevver olarak hayatını noktalamıştır
İki gazeteci, Hakkı Tarık Us ’la,Ruşen Eşref Unaydın, olumunden birkac gun once M Akif ’i ziyarete gelmişlerdiSohbet İstiklal Marşına geldi ve ustada değiştirilip değiştirilmeyeceğini sordularHasta yatağından doğruldu M Akif ERSOY Bu istiklal marşını kimse yazamaz dedi, ben dahi yazamam Sonra yatağına yerleşti ve şu niyazda bulundu:
'Allah bu millete bir daha İstiklal Marşı yazmayı nasip etmesin'
İstiklal Marşı nasıl yazıldı
TBMM 12 Mart 1921 ’de Mehmet Akif Ersoy ’un şiirini istiklal marşı olarak kabul etti Bu marş o gunden beri buyuk bir heyecanla okunmaktadırVe bu heyecan artarak surecektir 600 kusur yıllık koskoca imparatorluğumuz 20yuzyıl başında doğum sancısında olen ana gibi cokuvermiştir Fakat doğan cocuk yaşayacaktır Hatta olu ananın goğsunden sut emerek gelişecektir Cunku İstanbul papaz karası bulutlarla kaplı iken Anadolu ’da fecir beyazlığı halinde milli mucadele başlıyordu
Canakkale ’de buyuk bir kahramanlık gostererek imanı ve cesaretini butun dunyaya kanıtlayan Mehmetcik şimdi silahsız ac ve bitkindi Fakat hicbir vatanseverin bu zillete katlanması duşunulemez Cok gecmeden Anadolu ’da milli mucadele bayrağı acıldı
Akif asla umitsiz değildi, biliyordu ki Asım ’ın nesli bu milletin namusunu şimdiye kadar ciğnetmedi ve ciğnetmeyecek Umitsizliğe duşmemek gerekirdi Atiyi karanlık gorerek azmi bırakmak korkaklıktan başka bir şey değildi onun nazarında İşte Asım ’ın nesli duşman cizmeleri altında ezilmeye, zelil olmaya rıza gostermemiş duşman işgaline karşı yiğitce direnmeye başlamıştı
O gunlerde Garp Cephesi Kurmay başkanı olan İsmet Paşa Maarif Nazırı (Milli Eğitim Bakanı)milletvekili Rıza Nur ’u ziyaret etmişti İsmet Paşa askeri şevklendirecek bir istiklal marşı yazılması duşuncesini actı Rıza Nur ’a O da bu duşunceye katıldı bir yarışma duzenleme konusunda anlaştılar Marşın gufte ve bestesi ayrı ayrı yarışmaya konulacaktı Her birini kazanana 500 lira odul verilecekti
8 Kasım 1920 tarihli Hakimi Milliye ’ de bir ilan yayınlanır
'Turk şairlerini nazarı dikkatineMaarif milletvekillerinden' başlığı vardır ilanda
Gonderilecek eserlerin 23 Aralık1920 ’de Maarif milletvekillerince edebi bir heyet tarafından değerlendirileceği ve kazanan eserlerin şairlerine 500 Lira odul verileceği bestesi icin de musabaka acılarak kazanana 500 lira verileceği bildirilmektedir
Yarışmanın tek şartı yazılacak guftenin milli mucadele ruhunu ifade etmesiydi Beste yarışması daha sonra acılacaktı
Cok sayıda şair yazdığı gufteleri Maarif milletvekillerine gonderdi Kısa surede 724 şiir gonderilmişti
Gonderilen şiirlerin hicbiri milli mucadele ruhunu ifade edecek gucte olmadığından yarışma istenen sonucu vermemişti
Yarışmaya katılan şiirlerde İstiklal Marşı olabilecek bir şiir maalesef yoktu
Rıza Nur ’un yerine gelen Hamdullah Suphi Bey sonuctan memnun değildir
Hamdullah Suphi ’ye gore bu şiiri tek bir şair yazabilirdi: Mehmet Akif
Mehmet Akif imanıyla yazdığı yaşadığı hayatla, Anadolu ’nun asırlık ızdırabını nefsinde hisseden ruhuyla,zulme, kufre karşı zaman zaman zaptedemediği isyanıyla milli mucadelenin ornek şahsiyetiydi
Bu nedenle Mehmet Akif milli mucadelenin destanı marşını yazmakta gucluk cekmeyecekti
Hatta istiklal marşını yalnız o yazabilirdi Mehmet Akif 1915 ’lerde o marşın ses ve muhtevasını hazırlayan, yakalayan, ortaya koyan şiir ornekleri vermişti zaten
Hatta istiklal marşının başındaki korkma hitabını kullanmaya kadar varan bir hazırlık vardı
Korkma:
Cehennem olsa gelen Goğsumuzde sondururuz Bu yol ki halk yoludur Donme bilmeyiz Yururuz…
Ne var ki Mehmet Akif istiklal marşı icin acılan yarışmaya katılmamıştı
Hamdullah Suphi Bey bir gun Akif ’in yakın dostlarından Karesi (Balıkesir) mebusu Hasan Basri Cantay beyle mecliste goruştu, soz yarışmadan acılınca gonderilen şiirlerden hic birisinin kendisini tatmin etmediğini soyledi
Hamdullah Suphi Hasan Basri Bey ’e marş yazma konusunda Akif ’i ikna edip edemeyeceğini sordu
Mehmet Akif 500 liralık mukafat konusunda gercekten cok hassastıEn buyuk korkusu para icin yazdığının duşunulmesiydiHalbuki istiklal marşının yazıldığı gunlerde maddi bakımdan sıkıntı cekiliyordu
Hamdullah Suphi odul meselesinin kolayca halledilebileceğini soyledi ve ona hitaben bir mektup yazdı
Mehmet Akif şiiri yazmaya başladıO edebiyatın usta şairlerinden biriydi ve milletin ızdırabını derinden dinleyen bir aydındı
Yazdığı şiirle Mehmet Akif buyuk beklentiyi boşa cıkarmadıButun dostları onun evde,sokakta,camide,uyurken,yururken,yemek yerken,adeta butun hucreleriyle istiklal marşını duşunduğunu goruyordu
TBMM ’de hararetli muzakereler yapılmaktaydı M Akif butun dikkatini bitirmeye calıştığı marşın mısralarına yoğunlaştırmıştı Mehmet Akif cevresinde olup bitenden habersiz bir halde surekli yazıyordu Ancak muzakereler bitince daldığı alemden uyanıyordu
Marş nihayet son şeklini aldı 7 şubat1921 tarihinde imzasız olarak maarif vekaletine teslim edildiMehmet Akif bu yarışmaya katılan 725 şairdiİstiklal marşı komisyonu 7 şiiri sectiMehmet Akif ’ten başka Bahattin Baha, Kemalettin Kami, Huseyin Suat, Kazım Karabekir, İshak Rafet gibi tanınmış kişilerde vardı1921 yılı mart ayında meclisin 2toplantı donemi acılmaktaydı Butun mebuslar yerini almıştı Localar dinleyicilerle dolmuştu Bu istiklal mucadelesinin tarihi gunlerinden biriydiOnce başkanlık kursusunde oturan Mustafa Kemal ’in acılış konuşmasından sonra 2celsede ismet Paşa konuştuArdından Karesi mebusu Hasan Basri Cantay Beyle maarif vekili Hamdullah Suphi Bey ’in İstiklal marşıyla ilgili verdikleri takrire gecildi
Goruşmeler sonunda encumen tarafından secilen 7 şiirin bastırılarak mebuslara dağıtılması kararlaştırıldı
Hamdullah Suphi Bey bu goruşmeler sırasında kendisine Mehmet Akif Bey ’in şiirini tercih ettiğini soylemiş ve buyuk bir heyecanla okumuştu
İstiklal Marşının mısraları Maarif vekilinin gur ve tesirli sesinden yukselirken ,alkıştan cınlıyordu
Ve M Akif Bey ’in şiiri İstiklal Marşı olarak kabul edildi
İstiklal Marşı ’nın resmen kabulu 12 Mart 1921tarihli oturumda gercekleşti
Hamdullah Suphi İstiklal Marşı ’nı kursuye gelerek buyuk bir heyecanla tekrar okuduButun milletvekilleri milli mucadelenin ruhunu ifade eden bu şiiri urpertiler gecirerek dinlediler
Bu şiir oyle bir şiirdi ki o trajik anda,var olup olmama noktasında bir toplumun,bir milletin ihtiyac duyduğu buyun değerleri icinde toplamıştı
Bir bakıma, bir mucadelenin,bir ruhun, bir tarihin hatta bir medeniyetin ozuydu
Mehmet Akif o sıradan mecliste yoktu Cunku goruşmeler başladığında mahcubiyetinden fazla kalmamış, sessizce bir golge gibi cekip gitmişti
İstiklal Marşı resmen kabul edildikten sonra Mehmet Akif ’in kaldığı Tacettin dergahı tebrike gelenlerle doldu, taştı
Marş icin ordu tarafından konulan odulu M Akif kırgınlığa sebep olmamak icin aldıBu 500 lirayı Darul ’mesai isimli derneğe bağışladıBu para 500cumhuriyet altını ile olculebilirİstiklal Marşının kabul edildiği gun ise Akif ’in cebinde iki lira vardı ve onu da Zonguldak milletvekili Hayri Beyden borc almıştı
Her adımını her hareketini Allah rızası icin yapmaya gayret eden yuksek gonullu bir aydın olduğu icin hayat şartlarının zorlukları onu hic yıldırmamıştırHayatının hicbir doneminde ikbal peşinde koşmamış, ayağına kadar getirilen ,tepsi icinde sunulan imkanları reddetmiştirO İstiklal Marşı icin verilen 500 lirayı da milletine iade etmiş,kendi halinde bir insan, mutevazı bir munevver olarak hayatını noktalamıştır
İki gazeteci, Hakkı Tarık Us ’la,Ruşen Eşref Unaydın, olumunden birkac gun once M Akif ’i ziyarete gelmişlerdiSohbet İstiklal Marşına geldi ve ustada değiştirilip değiştirilmeyeceğini sordularHasta yatağından doğruldu M Akif ERSOY Bu istiklal marşını kimse yazamaz dedi, ben dahi yazamam Sonra yatağına yerleşti ve şu niyazda bulundu:
'Allah bu millete bir daha İstiklal Marşı yazmayı nasip etmesin'