iltasyazilim
FD Üye
mehter müziği, mehter marşı, mehter müziğinin tarihçesi,mehter müziği hakkında bilgi, mehter müziğinin özellikleri,
Mehter dünyanın en eski askeri bandosudur
Çalgılar Yeniçeri ocağının bir parçasıydı Günümüzde en ünlüleri fatih ve eyüp mehteran bölükleridir 13yüzyılda öncelikle yazılmış kaynakta Mehter adı geçiyor
Osmanlı Devletinde; hazerde (sulhde) askeri ruhu Canlı tutmakseferde askerin cesaretini arttırıp düşmana nefret edilen şey devretmek için kurulan askeri armonika teşkilatıdır Mehter kelimesi o kadar ulu manasına olup çoğulu mehterandır Bütün İslam devletlerinde hükümdarlık alametlerinden biri olan tabihane (mehterhane) Osmanlı Devletine Türkiye Selçuklu Devletinden geçti Selçuklu sultanı üçüncü Alaeddin Keykubat Osman Gaziye 1299da beylik alameti olarak sancak ile beraber davul vs de göndermişti
Osmanlı Devletinin istiklalinin başlangıcı da kabul edilen bu tarihten itibaren nevbet vurulurken (çalınırken) Fatih Sultan Mehmed Hana dek tüm padişahlarSelçuklu hükümdarına hatrına ayağa kalkarlardı Fatih Sultan Mehmed Han iki asır evvel ölüm etmiş bir padişaha ayağa kalmak lüzumsuzdur diyerekmehter çalınırken ayağa kalkma adetini kaldırdı
Mehter takımı her Gün padişahın bulunduğu yerde yani padişah seferde ise çadırın önündedeğilse saraydaki muayyen yerinde ikindi namazsından daha sonra nevbet vururdu diğer taraftan yatsı namazından sonradan üç fasıl mehter çalınıp padişaha dua edilirsabaha aleyhinde an halkını namaza uyandırmak için tekrar nevbet vurulurdu Hem Yedi kule Eyyub Kasım paşa Galata Tophane Beşiktaş Anadolu hisarı Üsküdar ve Kızkulesinde benzer saatlerde mehterhane çalınırdı Buralarda vazife görebilen mehterlerin mevcudu bin kadardı Devlet merkezinin dışındaki kalelerde de muayyen vakitlerde mehterhane çalardı Ayrıca sadrazamların derya kaptanlarının vezirlerin baylar beylerin mehter takımları bulunurdu Bihassa sefer zamanlarında askeri çoşturmak ve düşmanın maneviyatını dağıtmak hususunda mehterlerin büyük hizmeti ve faydası görüldü
Hükümdara kasıtlı olarak mehterhane on iki katlıyani her aletten on iki tane çalınırdı Diğerleri iseçalındığı yerin seviyesine tarafından yedi katlı ya da dokuz katlı olurdu Padişah sefere gidersemehter takımı iki misline çıkarılırdı Kösler yalnız padişahların mehterhanelerinde bulunursadrazam ve sair vezirlere ait mehterlerde bulunmazdı Hükümdar sefere gittiği zamanpadişah mehterhanesi saltanat sancaklarının aşağı durup çalınırdı Sefer sırasında önce padişahınyoksa serdarın mehterhanesi ve daha sonra üç tuğlu paşaların yani vezirlerindaha sonra ikişer tuğluların (beylerbeylerinin) mehterhanelerinin çalınmaları kanundu Muharebe vaktinde düşmana yaklaşıldığı vakit mehterin sesi arttırılır bu sırada davul çalanlar Yekdir Allah yek diye bağırırlardı
Mehterhane emiri aleme alt oluppadişaha mahsus mehterhaneyi idare eden zata mehterbaşı denirdi Kendisi bununla beraber İstanbulda bulunan tüm mehterlerin amiriydi Hem her nesil çalgıyı çalanların bir başı vardı kionlar da çalgılarına tarafından sertabbal (davulcu başı)sernefiri (borucu başı)sernak kazeren serzurnaz enser zincviri (zilci başı)serköşi diye anılırlardı Mehterlerin başlıca usul ve makamları; ahlatihalil evikalen deripeşrev Türki sakil çenber minik hafif büyük hafif nakış revanidef usuluyarım ahlati perişian değişmekısmı sakilmurabbadevri hindikara batak ezgi sofiyen semai çengi harbizammı tayin ve safdı
Mütad zamanları dışında; padişah cülüslarındakılıç alaylarında başarı haberi geldiği zamanlardaarife anlarında düğünlerde şiehzade ve sultanın doğumu gibi hallerde mehterhanelerin nevbet vurması kanundu
Mehter nevbet vuracağı süre mehter takımı hilal şeklini alırnak karazenler oturup diğerleri ayakta dururdu Kösler hilalin orta ilerisine yerleştirilirdi İç oğlan başçavuşu mehter faslı başlamadan önce daireden çıkarak ortaya gelir ve Vakti sürur u sefamehterbaşı ağa! Hey! Hey! diye bağırırdı Bu sırada hazırlanmış bulunanların dikkatlerini sürüklemek için nakarelerle sofyan usulunde üç tempo atılırdı Nakkareler çalarken de mehterbaşı ağa mehterin önüne kazanç Hasduuur diyerek çalınacak marşın adını söylerdi Anında ardındaki haydi ya Allah diyerek mehteri icraya geçirirdi Nevbet bitince mehter gülbankı (duası) okunur ve fasl sona ererdi
Mehterin kendine has bir yürüyüşü olup üç adımda bir dururyarım sağa ve yarım sola dönerdi Yürüyüş esnasında mehter efradıhep bir ağızdan Rahim Allahkerim Allah derlerdi
Mehter takımının yürüyüş nizamında merasime iştiraki şu sıraya kadar tertib ekilirdi önde çorbacıbaşı unvanını taşıyan ve başında üsküf bulunan mehteran bölüğü komutanıonun arkasından sol tarafta zırhlı muhafızı ile birlikte yeşil sancakortada istiklal alameti olan ak sancakbaştaki ser zırhlı muhafızı ile birlikte kırmızı bayrak bulunurdu Sancakların gerisinde iseüçerli koldan üç sıra halinde dizilmiş dokuz tuğ gelirdi Sağ tarafta kırmızı sancaküın ardındaki iseyeniçeriler göre taşınan hamle tuğu yer alırdı Tuğlardan daha sonra ortada mehterbaşı bulunurdu Mehterbaşından sonra isesıra ile; mehterin iki katı adedince cevgenler (okuyucular) zurna zenler boruzenler nakkareler zilzenler ve davul çalanlar gelmekteydi En arkada isebir beygir sırtında taşınan kös bulunmaktaydı
Yüzyıllar her tarafında Osmanlı askerini çoşturup düşmana dehşet veren mehterhane15 Haziran 1826da yeniçeri ve diğer kapıkulu ocaklarıyla beraber ikinci Mahmud Han göre ilga edildi Mehterhanenin önemine binaen yerine Armonikayı hümayun isminde askeri mızıka teşkilatı kuruldu
Ahmed Muhtar Paşa ve Celal Esat mehteri her yerde canlandırmak gayesiyle 1911de yeni bazı kurdular Bu ekip 1914 yılında teşkilatlandırılarak mehterhanei hakani adını aldı Mehterhanei hakaninin kurulduğuBirinci Dünya savaşında orduya tamim edildi İstiklal harbinde de hizmet verdi Cumhuriyetin ilanından sonra ulusal savunma bakanımehteri saltanat alameti sayarak lağvetti1952 yılında feshedildisonra genelkurmay tarafından İskoçların bando takımını gördüBundan etkilenilerek her tarafta mehter takımı kuruldu
Mehter Takımı
Altı katyedi kat ve dokuz katlı takım
Dokuz katlıtakım kös davulnak karehalile çevgannefir boru seslerden oluşuyor Mehterhanei Hakani ya da Mehterhanei Hümayun Padishah Mehteri 18 katlı takımdan oluşuyordu özeliklede savaş zamanlarında
Sesler
Tuğlar
Çorbacıbaşı
Sancaklar
Zurnazen
Boruzen
Zilzen
Davulzen
Cevgen
Kös
Nakkrezen
Alıntıdır *
Mehter dünyanın en eski askeri bandosudur
Çalgılar Yeniçeri ocağının bir parçasıydı Günümüzde en ünlüleri fatih ve eyüp mehteran bölükleridir 13yüzyılda öncelikle yazılmış kaynakta Mehter adı geçiyor
Osmanlı Devletinde; hazerde (sulhde) askeri ruhu Canlı tutmakseferde askerin cesaretini arttırıp düşmana nefret edilen şey devretmek için kurulan askeri armonika teşkilatıdır Mehter kelimesi o kadar ulu manasına olup çoğulu mehterandır Bütün İslam devletlerinde hükümdarlık alametlerinden biri olan tabihane (mehterhane) Osmanlı Devletine Türkiye Selçuklu Devletinden geçti Selçuklu sultanı üçüncü Alaeddin Keykubat Osman Gaziye 1299da beylik alameti olarak sancak ile beraber davul vs de göndermişti
Osmanlı Devletinin istiklalinin başlangıcı da kabul edilen bu tarihten itibaren nevbet vurulurken (çalınırken) Fatih Sultan Mehmed Hana dek tüm padişahlarSelçuklu hükümdarına hatrına ayağa kalkarlardı Fatih Sultan Mehmed Han iki asır evvel ölüm etmiş bir padişaha ayağa kalmak lüzumsuzdur diyerekmehter çalınırken ayağa kalkma adetini kaldırdı
Mehter takımı her Gün padişahın bulunduğu yerde yani padişah seferde ise çadırın önündedeğilse saraydaki muayyen yerinde ikindi namazsından daha sonra nevbet vururdu diğer taraftan yatsı namazından sonradan üç fasıl mehter çalınıp padişaha dua edilirsabaha aleyhinde an halkını namaza uyandırmak için tekrar nevbet vurulurdu Hem Yedi kule Eyyub Kasım paşa Galata Tophane Beşiktaş Anadolu hisarı Üsküdar ve Kızkulesinde benzer saatlerde mehterhane çalınırdı Buralarda vazife görebilen mehterlerin mevcudu bin kadardı Devlet merkezinin dışındaki kalelerde de muayyen vakitlerde mehterhane çalardı Ayrıca sadrazamların derya kaptanlarının vezirlerin baylar beylerin mehter takımları bulunurdu Bihassa sefer zamanlarında askeri çoşturmak ve düşmanın maneviyatını dağıtmak hususunda mehterlerin büyük hizmeti ve faydası görüldü
Hükümdara kasıtlı olarak mehterhane on iki katlıyani her aletten on iki tane çalınırdı Diğerleri iseçalındığı yerin seviyesine tarafından yedi katlı ya da dokuz katlı olurdu Padişah sefere gidersemehter takımı iki misline çıkarılırdı Kösler yalnız padişahların mehterhanelerinde bulunursadrazam ve sair vezirlere ait mehterlerde bulunmazdı Hükümdar sefere gittiği zamanpadişah mehterhanesi saltanat sancaklarının aşağı durup çalınırdı Sefer sırasında önce padişahınyoksa serdarın mehterhanesi ve daha sonra üç tuğlu paşaların yani vezirlerindaha sonra ikişer tuğluların (beylerbeylerinin) mehterhanelerinin çalınmaları kanundu Muharebe vaktinde düşmana yaklaşıldığı vakit mehterin sesi arttırılır bu sırada davul çalanlar Yekdir Allah yek diye bağırırlardı
Mehterhane emiri aleme alt oluppadişaha mahsus mehterhaneyi idare eden zata mehterbaşı denirdi Kendisi bununla beraber İstanbulda bulunan tüm mehterlerin amiriydi Hem her nesil çalgıyı çalanların bir başı vardı kionlar da çalgılarına tarafından sertabbal (davulcu başı)sernefiri (borucu başı)sernak kazeren serzurnaz enser zincviri (zilci başı)serköşi diye anılırlardı Mehterlerin başlıca usul ve makamları; ahlatihalil evikalen deripeşrev Türki sakil çenber minik hafif büyük hafif nakış revanidef usuluyarım ahlati perişian değişmekısmı sakilmurabbadevri hindikara batak ezgi sofiyen semai çengi harbizammı tayin ve safdı
Mütad zamanları dışında; padişah cülüslarındakılıç alaylarında başarı haberi geldiği zamanlardaarife anlarında düğünlerde şiehzade ve sultanın doğumu gibi hallerde mehterhanelerin nevbet vurması kanundu
Mehter nevbet vuracağı süre mehter takımı hilal şeklini alırnak karazenler oturup diğerleri ayakta dururdu Kösler hilalin orta ilerisine yerleştirilirdi İç oğlan başçavuşu mehter faslı başlamadan önce daireden çıkarak ortaya gelir ve Vakti sürur u sefamehterbaşı ağa! Hey! Hey! diye bağırırdı Bu sırada hazırlanmış bulunanların dikkatlerini sürüklemek için nakarelerle sofyan usulunde üç tempo atılırdı Nakkareler çalarken de mehterbaşı ağa mehterin önüne kazanç Hasduuur diyerek çalınacak marşın adını söylerdi Anında ardındaki haydi ya Allah diyerek mehteri icraya geçirirdi Nevbet bitince mehter gülbankı (duası) okunur ve fasl sona ererdi
Mehterin kendine has bir yürüyüşü olup üç adımda bir dururyarım sağa ve yarım sola dönerdi Yürüyüş esnasında mehter efradıhep bir ağızdan Rahim Allahkerim Allah derlerdi
Mehter takımının yürüyüş nizamında merasime iştiraki şu sıraya kadar tertib ekilirdi önde çorbacıbaşı unvanını taşıyan ve başında üsküf bulunan mehteran bölüğü komutanıonun arkasından sol tarafta zırhlı muhafızı ile birlikte yeşil sancakortada istiklal alameti olan ak sancakbaştaki ser zırhlı muhafızı ile birlikte kırmızı bayrak bulunurdu Sancakların gerisinde iseüçerli koldan üç sıra halinde dizilmiş dokuz tuğ gelirdi Sağ tarafta kırmızı sancaküın ardındaki iseyeniçeriler göre taşınan hamle tuğu yer alırdı Tuğlardan daha sonra ortada mehterbaşı bulunurdu Mehterbaşından sonra isesıra ile; mehterin iki katı adedince cevgenler (okuyucular) zurna zenler boruzenler nakkareler zilzenler ve davul çalanlar gelmekteydi En arkada isebir beygir sırtında taşınan kös bulunmaktaydı
Yüzyıllar her tarafında Osmanlı askerini çoşturup düşmana dehşet veren mehterhane15 Haziran 1826da yeniçeri ve diğer kapıkulu ocaklarıyla beraber ikinci Mahmud Han göre ilga edildi Mehterhanenin önemine binaen yerine Armonikayı hümayun isminde askeri mızıka teşkilatı kuruldu
Ahmed Muhtar Paşa ve Celal Esat mehteri her yerde canlandırmak gayesiyle 1911de yeni bazı kurdular Bu ekip 1914 yılında teşkilatlandırılarak mehterhanei hakani adını aldı Mehterhanei hakaninin kurulduğuBirinci Dünya savaşında orduya tamim edildi İstiklal harbinde de hizmet verdi Cumhuriyetin ilanından sonra ulusal savunma bakanımehteri saltanat alameti sayarak lağvetti1952 yılında feshedildisonra genelkurmay tarafından İskoçların bando takımını gördüBundan etkilenilerek her tarafta mehter takımı kuruldu
Mehter Takımı
Altı katyedi kat ve dokuz katlı takım
Dokuz katlıtakım kös davulnak karehalile çevgannefir boru seslerden oluşuyor Mehterhanei Hakani ya da Mehterhanei Hümayun Padishah Mehteri 18 katlı takımdan oluşuyordu özeliklede savaş zamanlarında
Sesler
Tuğlar
Çorbacıbaşı
Sancaklar
Zurnazen
Boruzen
Zilzen
Davulzen
Cevgen
Kös
Nakkrezen
Alıntıdır *