Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Mekanikçi Özdekçilik İle İlgili Data
Doğal ve toplumsal olguların mekaniğin yasalarıyla açıklanabileceğini sanan özdekçilik anlayışı Bilhassa 17 ve 18 asır özdekçiliği bu yapıdadır ve bu adla anılır Bu yüzyıllarda yer ve gök mekaniği pek gelişmiş ve tüm bilimleri olduğu gibi özdekçiliği de manâlı ölçüde etkilemişti Kaldı ancak İngiliz fizikçisi Newton ’un mekaniğin yasalarını ortaya koymasından yüzyıllarca önce de İÖ 5 yüzyıllarda, Abdera düşünürleri adıyla anılan Leukippos ’la Demokritos ’un, Epikuros ’un ve onun Roma ’lı izdaşı Lukretius ’un özdekçilikleri de mekanikçiydi Bunlardan esinlenen Gassendi ve Bacon gibi bilginler de mekanikçi bir kavrama geliştirmişlerdi Descartes, evreni iri bir alet olarak görüyor, Hobbes canlı doğayla cansız doğayı bir ve benzer sayarak mekanik nedenlerle açıklıyor ve tanrıyı bile ‘ ’doğal nedenlerin en üstünü ’ ’ sayarak doğalaştırıyordu Hobbes ’a göre evrende her şeyözdeksel, ruhsal, insansal, toplumsal her şeydoğal ve bundan ötürü de özdeksel nedenlerle belirlenmişti Ruh, irade vb gibi özdeksel olmayan tasarımlar boş ve temelsiz önyargılardı; evrende tüm olup bitenleri bu gibi tasarımlardan ve düşlerden kurtararak matematikte olduğu gibi gerekli şemalara bağlamak bilimin ödevi olmalıydı Mekanik yasalara tarafından kurduğumuz ve işlettiğimiz bir makinenin bundan böyle nasıl işleyeceğini ve neler üreteceğini evvelden bilebilirsek, öylece, evrensel belirlenişin tek kaynağı olan özdeksel nedenleri de bilmekle geleceği önceden bilebilir ve onatıpatıp bir makinede olduğu gibiönceden dilediğimiz yönü verebilirdik İşte bu kavrama katıksız bir ‘mekanikçi özdekçilik ’ anlayışıydı Newton ’un mekaniği tüm bu spekülatif mekanikçi özdekçilik anlayışlarına bilimsel bir yön verdi ve ‘bilimsel mekanikçi özekçilik ’ anlayışını doğurdu Bu yeni anlayışın temsilcileri de öncelikle Diderot, La Mettrie, Baron d ’Holbach, Helvitius edinmek üzere 18 yüzyıl Fransız mekanikçi özdekçileridir Mekanikçi özdekçilik, evreni özdeksel bir temele vermek ve bunun da mekanik yer değişiklik devimiyle ve makinelerde olduğu gibi zorunlu bir nedensellik süreci içinde işlediğini ileri sürmek demektir buysa düşünceyi sınırlandırır, bütün süreçleri ve bütün devim biçimlerini mekanik devime indirgemekle organik özelliklerin ve toplusal yasaların anlaşılmasına engel olur Mekanik ve matematiğin evreni baştan sona çakmak için yeterli ilkeleri sunduğu sanısı, mekanikçi özdekçiliğin başlıca yanılgısıdır *
Doğal ve toplumsal olguların mekaniğin yasalarıyla açıklanabileceğini sanan özdekçilik anlayışı Bilhassa 17 ve 18 asır özdekçiliği bu yapıdadır ve bu adla anılır Bu yüzyıllarda yer ve gök mekaniği pek gelişmiş ve tüm bilimleri olduğu gibi özdekçiliği de manâlı ölçüde etkilemişti Kaldı ancak İngiliz fizikçisi Newton ’un mekaniğin yasalarını ortaya koymasından yüzyıllarca önce de İÖ 5 yüzyıllarda, Abdera düşünürleri adıyla anılan Leukippos ’la Demokritos ’un, Epikuros ’un ve onun Roma ’lı izdaşı Lukretius ’un özdekçilikleri de mekanikçiydi Bunlardan esinlenen Gassendi ve Bacon gibi bilginler de mekanikçi bir kavrama geliştirmişlerdi Descartes, evreni iri bir alet olarak görüyor, Hobbes canlı doğayla cansız doğayı bir ve benzer sayarak mekanik nedenlerle açıklıyor ve tanrıyı bile ‘ ’doğal nedenlerin en üstünü ’ ’ sayarak doğalaştırıyordu Hobbes ’a göre evrende her şeyözdeksel, ruhsal, insansal, toplumsal her şeydoğal ve bundan ötürü de özdeksel nedenlerle belirlenmişti Ruh, irade vb gibi özdeksel olmayan tasarımlar boş ve temelsiz önyargılardı; evrende tüm olup bitenleri bu gibi tasarımlardan ve düşlerden kurtararak matematikte olduğu gibi gerekli şemalara bağlamak bilimin ödevi olmalıydı Mekanik yasalara tarafından kurduğumuz ve işlettiğimiz bir makinenin bundan böyle nasıl işleyeceğini ve neler üreteceğini evvelden bilebilirsek, öylece, evrensel belirlenişin tek kaynağı olan özdeksel nedenleri de bilmekle geleceği önceden bilebilir ve onatıpatıp bir makinede olduğu gibiönceden dilediğimiz yönü verebilirdik İşte bu kavrama katıksız bir ‘mekanikçi özdekçilik ’ anlayışıydı Newton ’un mekaniği tüm bu spekülatif mekanikçi özdekçilik anlayışlarına bilimsel bir yön verdi ve ‘bilimsel mekanikçi özekçilik ’ anlayışını doğurdu Bu yeni anlayışın temsilcileri de öncelikle Diderot, La Mettrie, Baron d ’Holbach, Helvitius edinmek üzere 18 yüzyıl Fransız mekanikçi özdekçileridir Mekanikçi özdekçilik, evreni özdeksel bir temele vermek ve bunun da mekanik yer değişiklik devimiyle ve makinelerde olduğu gibi zorunlu bir nedensellik süreci içinde işlediğini ileri sürmek demektir buysa düşünceyi sınırlandırır, bütün süreçleri ve bütün devim biçimlerini mekanik devime indirgemekle organik özelliklerin ve toplusal yasaların anlaşılmasına engel olur Mekanik ve matematiğin evreni baştan sona çakmak için yeterli ilkeleri sunduğu sanısı, mekanikçi özdekçiliğin başlıca yanılgısıdır *
