iltasyazilim
FD Üye
Mektubun Tanımı
mektup Nasıl yazılır
Mektubun özellikleri,mektup çeşitleri
Uzaktan yer alan herhangi dosta, arkadaşa gönderilen veya halk kuruluşları aralarında haberleşmeyi karşılayan bir yazı türüdür Mektuplarda dilek ve açlık belirten duygu ve düşüncelere yer verilir
Mektuplar, dört grupta sınıflanmaktadır:
(1) Özel Mektuplar
(2) Edebî Mektuplar
(3) Resmî ve Iş Mektupları
(4) Açık Mektuplar
Özel Mektuplar
Birbirinden uzaktan yer alan yakın akraba veya arkadaşların iletişim kurmak, bir olayı uymak, aydınlatmak, müşterek düşünceleri paylaşmak gibi çeşitli amaçlarla yazdıkları ve sadece yazanla okuyanı ilgilendiren mektuplar, özel mektuplardır Özel mektupları, konularına kadar daha aşağı başlıklar hâlinde adlandırmak da mümkündür: Aile mektupları veya sağlık mektupları (eşe, dosta, yakın akrabaya yazılanlar), tebrik mektupları (herhangi bir galibiyet, nikâh, nişan, düğün, bayram, yeni yıl gibi sebeplerle yazılanlar), teşekkür mektupları (iyilik veya takviye görme gibi sebeplerle yazılanlar), ağırlama mektupları (davetiyeler) (nişan, düğün, yolculuk vs sebeplerle yazılanlar), taziye mektupları, özür mektupları vs gibi Bu türdeki mektupların gizliliği vardır ve bu gizlilik kanunla korunmuşturÖzel mektuplarda konu sınırlaması olmamakla birlikte birbirlerine mektup yazanlar muhataplarının alaka alanlarını bildikleri için bu durumu gözetirler Kitap okumaktan hoşlanan birine, yeni meydana çıkan bilgisayar programlarından bahsetmek yerinde olmaz
Özel mektuplar çizgisiz beyaz kağıda el yazıyla mürekkepli bir kalemle vakit ayırarak ve dikkatle yazılır Muhataba duyulan hürmet ve verilen siklet mektubun tertibinde kendisini göstermelidir Bu tarz mektuplarda (kitabın başında verdiğimiz sayfa düzenine dikkat edilerek) sağ üst köşeye yer adı yazıldıktan daha sonra virgül konur ve tarih atılır Sonradan muhataba yerinde (Sevgili kardeşim, Canım anneciğim, Kıymetli dostum gibi) bir hitap ifadesi yazılır Mektubun yazılış amacı giriş bölümünde verildikten sonra gelişme bölümünde bunlar açılır Hâl hatır sorma, selâm ve iyi dilekler mektubun netice bölümünde yer alır Mektubu yazan birey imzasını mektubun sonuna sağ daha alçak köşeye atar Birinci sayfada bitmez tükenmez mektuplar için kağıdın arka yüzüne yazılmaz, ikinci bir kâğıt kullanılır Zarf açıldığında hitap üste gelecek şekilde katlanan mektup, yerinde bir zarfa konur Zarfın sol üst köşesine veya zarf kapağına gönderenin adı ve açık adresi yazılır Alıcının adı ve açık adresi zarfın ortasından itibaren (otomasyon sistemiyle dağıtımda refah karşılamak için) altta asgari 1,5 cm aylaklık kalacak şekilde posta kodu ihmalkârlık edilmeden yazılır
Tarihi, eski Mısıra değin uzanan mektup türü, özellikle özel mektuplar için günümüzün teknik imkânları içinde eski önemini kaybetmiştir Zamana aleyhinde yarışmacı halk müziği şimdilerde mektup yazma yerine telefon etmeyi, cep telefonlarıyla mesaj (ks msj) yollamayı, Outlook Express, Messenger, AOL, Eudora gibi bilgisayar programlarını kullanarak elmek (eposta, elektronik posta) yollamayı; ICQ, MIRC gibi programları kullanarak sohbet etmeyi (chat), fotoğraf göndermeyi, hazırlanmış sunular, karikatürler, espriler, şakalar yollamayı seçim ediyorlar
Iş Mektupları
Özel kişilerle ticarî kurumlar ya da ticarî kurumlarının kendi arasında sipariş, satış, alacak verecek, bilgi isteme, müracaat gibi konularla ilgili olarak yazdıkları mektuba meslek mektubu denir
Bu mektuplar herhangi bir yanlış anlamaya meydan vermeyecek biçimde açık ve kavranabilir bir dille, geveze ayrıntılara girmeden, sayfa düzeni ölçüleri göz önünde bulundurularak ve aşağı tarif edilen şekil özelliklerine dikkat edilerek, daktiloyla (veya bilgisayarla) yazılmalıdır:
Iş mektuplarına mektubu yazar kişinin, kurumun (ya da ticarethanenin) adı (ya da ticarî unvanı) ve adresi yazılarak başlanır (Kurumun özel başlıklı (antetli) kâğıt kullanması hâlinde bu bilgiler zaten kâğıdın üzerinde olacaktır) Sağ üstteki köşeye tarih atılır Uygun bir aralık bırakıldıktan sonra mektup yazılan kurumun (özel veya tüzel kişinin) adı ve adresi yazılır Bir ya da iki satır boşluktan sonra aracısız, isteğin yazılmasına geçilir Saygı sözüyle mektup tamamlanır Mektubu yazar sağ daha aşağı köşeye adını yazar ve imzalar
Resmi Mektuplar
Resmî kurumların ve tüzel şahsiyet içeren kuruluşların birbirlerine yazdıkları resmî yazılara ve vatandaşların dilekçeyle bildirdikleri isteklerine verilen yazılı cevaplara resmî mektup denir (Aşağı, üzerinde durduğumuz dilekçeler de resmî mektup sayılabilir)
Resmî mektuplar, biçim yönüyle meslek mektuplarına benzerler Resmî mektuplar; başlık, metin ve son kısım diye üç bölüme ayrılır* Başlıkta gönderen makam, dosya numarası, tarih, konu, adres ve ilgiler bulunur Tüm resmî yazıların metin kısmına, direkt işten laf edilmek suretiyle adres ya da ilgi satırının iki aralık altından başlanır Hiçbir saygı kelimesi kullanılmaz Yazıların sonunda; ast kademelere yazılanlar için rica ederim; üstteki kademelere yazılanlar için arz ederim; benzer seviyedeki makamlara yazılanlar için talep ederim kelimeleri kullanılır Benzer yazının alt ve üst makamlara yazılması durumunda talep ve rica ederim ifadesi kullanılır Altı satır aralık bırakıldıktan sonra sağ tarafa imza atılır İmzanın altına yazıyı imzalayanın adı ve soyadı yazılır (soyadı büyük harflerle) Bunun altına makam adı, küçük harflerle yazılır, icabında kısaltma kullanılabilir
Edebi Mektuplar
Edebî mektuplar de başlıca itibariyle özel mektuptur Oysa yazarları, içerikleri ve anlatım şekilleriyle, içinde özel hususların eksik olmasıyla, özel mektuplar içinde öbür bir yer tutarlar Bu stil mektuplardan yazıldıkları döneme ait sanat, edebiyat ve zihin olayları hakkında veri olmak de mümkündür Tanınmış yazarlar birbirlerine yazdıkları mektuplarla hafıza ve sanat olaylarını, eserleri tartışırlar
Hikâye ve roman türlerinde kahramanların hayatlarını, ruh hâllerini, duygularını, düşüncelerini, anlayışlarını daha etkin izah etmek için zaman zaman mektuplar araç olarak kullanılmıştır Hatta kahramanların birbirlerine yazdıkları mektuplardan oluşan romanlar da vardır
Açık Mektup
Herhangi bir düşüncenin (veya anlayışın) gazete (dergi, televizyon, internet) aracılığıyla halka duyurulması amacıyla yayımlanan mektuplara açık mektup denir Açık mektupta işlenen konu, yalnızca yazanı değil geniş kitleleri de ilgilendiren bir konu olmalıdır
Mektup Nasıl Yazılmalıdır?
TEKNOLOJİ o kadar fazla değeri ortadan kaldırmaktadır, bundan kültür sanatta payını almaktadır Mektup uzaktaki insanların tek haberleşme aracıyken çok sevilen türdü Halkında kullanmak zorunda olduğu bir araçtı, hatta mektubun yazılması ve gelen mektupların okunması bir tören havasında olur, cümbür cemaat pür dikkat mektuba odaklanırdı Onun doğruca nice evlilikler doğumlar ve türlü müjdeler iletilmiştir Hangimiz mektubun var sözünü duyunca yüreğimiz hoplamazdı, lakin derhal ise acayip uzun mesaj sesleri mesajın var demekte, bu bizi etkilememektedir Hal buysa da mektup ve çeşitleri devlet işleyişi içinde hala etkin kullanılmaktadır
Mektup planı şu şekilde olabilir:
aHitapseslenme Bölümü:mektubun bu bölümü mektupm yazdığımız kişi ile olan ilişkimize tarafından olur Hiç tanımadığımız birisine cana yakın bir arkadaşımıza sesleniyor gibi seslenemeyiz Hitap örnekleri: Sevgili Babacığım Canım Dek Sevdiğim Kardeşim AzizHemşerim Efendi Oğlum Gözümün nuru kızım Sayın Yönetici
hitaplar mektubun öteki bölümlerinde yeri geldiğinde tekrarlanabilirhitaptan sonra virgül konur
bGiriş Bölümü: mektubun giriş bölümünde çoğunlukla en son mektuplaşmadan söz edilir Niçin mektub yazıldığı anlatılır
cGelişme Bölümü: iletmek istediğimiz düşüncelere haberlere genişçe yer verilen bölümdürverilecek haberler konularına tarafından paragraf halinde yazılmalıdır Özel mektuplarda konu birliği önemli olmadığından her paragrafta bir konu olmalıdır
çSonuç Bölümü:İyilik dilekleri selam samimiyet açıklayan cümleler yer alır Tek paragraf halinde kısa olarak düzenlenir *
mektup Nasıl yazılır
Mektubun özellikleri,mektup çeşitleri
Uzaktan yer alan herhangi dosta, arkadaşa gönderilen veya halk kuruluşları aralarında haberleşmeyi karşılayan bir yazı türüdür Mektuplarda dilek ve açlık belirten duygu ve düşüncelere yer verilir
Mektuplar, dört grupta sınıflanmaktadır:
(1) Özel Mektuplar
(2) Edebî Mektuplar
(3) Resmî ve Iş Mektupları
(4) Açık Mektuplar
Özel Mektuplar
Birbirinden uzaktan yer alan yakın akraba veya arkadaşların iletişim kurmak, bir olayı uymak, aydınlatmak, müşterek düşünceleri paylaşmak gibi çeşitli amaçlarla yazdıkları ve sadece yazanla okuyanı ilgilendiren mektuplar, özel mektuplardır Özel mektupları, konularına kadar daha aşağı başlıklar hâlinde adlandırmak da mümkündür: Aile mektupları veya sağlık mektupları (eşe, dosta, yakın akrabaya yazılanlar), tebrik mektupları (herhangi bir galibiyet, nikâh, nişan, düğün, bayram, yeni yıl gibi sebeplerle yazılanlar), teşekkür mektupları (iyilik veya takviye görme gibi sebeplerle yazılanlar), ağırlama mektupları (davetiyeler) (nişan, düğün, yolculuk vs sebeplerle yazılanlar), taziye mektupları, özür mektupları vs gibi Bu türdeki mektupların gizliliği vardır ve bu gizlilik kanunla korunmuşturÖzel mektuplarda konu sınırlaması olmamakla birlikte birbirlerine mektup yazanlar muhataplarının alaka alanlarını bildikleri için bu durumu gözetirler Kitap okumaktan hoşlanan birine, yeni meydana çıkan bilgisayar programlarından bahsetmek yerinde olmaz
Özel mektuplar çizgisiz beyaz kağıda el yazıyla mürekkepli bir kalemle vakit ayırarak ve dikkatle yazılır Muhataba duyulan hürmet ve verilen siklet mektubun tertibinde kendisini göstermelidir Bu tarz mektuplarda (kitabın başında verdiğimiz sayfa düzenine dikkat edilerek) sağ üst köşeye yer adı yazıldıktan daha sonra virgül konur ve tarih atılır Sonradan muhataba yerinde (Sevgili kardeşim, Canım anneciğim, Kıymetli dostum gibi) bir hitap ifadesi yazılır Mektubun yazılış amacı giriş bölümünde verildikten sonra gelişme bölümünde bunlar açılır Hâl hatır sorma, selâm ve iyi dilekler mektubun netice bölümünde yer alır Mektubu yazan birey imzasını mektubun sonuna sağ daha alçak köşeye atar Birinci sayfada bitmez tükenmez mektuplar için kağıdın arka yüzüne yazılmaz, ikinci bir kâğıt kullanılır Zarf açıldığında hitap üste gelecek şekilde katlanan mektup, yerinde bir zarfa konur Zarfın sol üst köşesine veya zarf kapağına gönderenin adı ve açık adresi yazılır Alıcının adı ve açık adresi zarfın ortasından itibaren (otomasyon sistemiyle dağıtımda refah karşılamak için) altta asgari 1,5 cm aylaklık kalacak şekilde posta kodu ihmalkârlık edilmeden yazılır
Tarihi, eski Mısıra değin uzanan mektup türü, özellikle özel mektuplar için günümüzün teknik imkânları içinde eski önemini kaybetmiştir Zamana aleyhinde yarışmacı halk müziği şimdilerde mektup yazma yerine telefon etmeyi, cep telefonlarıyla mesaj (ks msj) yollamayı, Outlook Express, Messenger, AOL, Eudora gibi bilgisayar programlarını kullanarak elmek (eposta, elektronik posta) yollamayı; ICQ, MIRC gibi programları kullanarak sohbet etmeyi (chat), fotoğraf göndermeyi, hazırlanmış sunular, karikatürler, espriler, şakalar yollamayı seçim ediyorlar
Iş Mektupları
Özel kişilerle ticarî kurumlar ya da ticarî kurumlarının kendi arasında sipariş, satış, alacak verecek, bilgi isteme, müracaat gibi konularla ilgili olarak yazdıkları mektuba meslek mektubu denir
Bu mektuplar herhangi bir yanlış anlamaya meydan vermeyecek biçimde açık ve kavranabilir bir dille, geveze ayrıntılara girmeden, sayfa düzeni ölçüleri göz önünde bulundurularak ve aşağı tarif edilen şekil özelliklerine dikkat edilerek, daktiloyla (veya bilgisayarla) yazılmalıdır:
Iş mektuplarına mektubu yazar kişinin, kurumun (ya da ticarethanenin) adı (ya da ticarî unvanı) ve adresi yazılarak başlanır (Kurumun özel başlıklı (antetli) kâğıt kullanması hâlinde bu bilgiler zaten kâğıdın üzerinde olacaktır) Sağ üstteki köşeye tarih atılır Uygun bir aralık bırakıldıktan sonra mektup yazılan kurumun (özel veya tüzel kişinin) adı ve adresi yazılır Bir ya da iki satır boşluktan sonra aracısız, isteğin yazılmasına geçilir Saygı sözüyle mektup tamamlanır Mektubu yazar sağ daha aşağı köşeye adını yazar ve imzalar
Resmi Mektuplar
Resmî kurumların ve tüzel şahsiyet içeren kuruluşların birbirlerine yazdıkları resmî yazılara ve vatandaşların dilekçeyle bildirdikleri isteklerine verilen yazılı cevaplara resmî mektup denir (Aşağı, üzerinde durduğumuz dilekçeler de resmî mektup sayılabilir)
Resmî mektuplar, biçim yönüyle meslek mektuplarına benzerler Resmî mektuplar; başlık, metin ve son kısım diye üç bölüme ayrılır* Başlıkta gönderen makam, dosya numarası, tarih, konu, adres ve ilgiler bulunur Tüm resmî yazıların metin kısmına, direkt işten laf edilmek suretiyle adres ya da ilgi satırının iki aralık altından başlanır Hiçbir saygı kelimesi kullanılmaz Yazıların sonunda; ast kademelere yazılanlar için rica ederim; üstteki kademelere yazılanlar için arz ederim; benzer seviyedeki makamlara yazılanlar için talep ederim kelimeleri kullanılır Benzer yazının alt ve üst makamlara yazılması durumunda talep ve rica ederim ifadesi kullanılır Altı satır aralık bırakıldıktan sonra sağ tarafa imza atılır İmzanın altına yazıyı imzalayanın adı ve soyadı yazılır (soyadı büyük harflerle) Bunun altına makam adı, küçük harflerle yazılır, icabında kısaltma kullanılabilir
Edebi Mektuplar
Edebî mektuplar de başlıca itibariyle özel mektuptur Oysa yazarları, içerikleri ve anlatım şekilleriyle, içinde özel hususların eksik olmasıyla, özel mektuplar içinde öbür bir yer tutarlar Bu stil mektuplardan yazıldıkları döneme ait sanat, edebiyat ve zihin olayları hakkında veri olmak de mümkündür Tanınmış yazarlar birbirlerine yazdıkları mektuplarla hafıza ve sanat olaylarını, eserleri tartışırlar
Hikâye ve roman türlerinde kahramanların hayatlarını, ruh hâllerini, duygularını, düşüncelerini, anlayışlarını daha etkin izah etmek için zaman zaman mektuplar araç olarak kullanılmıştır Hatta kahramanların birbirlerine yazdıkları mektuplardan oluşan romanlar da vardır
Açık Mektup
Herhangi bir düşüncenin (veya anlayışın) gazete (dergi, televizyon, internet) aracılığıyla halka duyurulması amacıyla yayımlanan mektuplara açık mektup denir Açık mektupta işlenen konu, yalnızca yazanı değil geniş kitleleri de ilgilendiren bir konu olmalıdır
Mektup Nasıl Yazılmalıdır?
TEKNOLOJİ o kadar fazla değeri ortadan kaldırmaktadır, bundan kültür sanatta payını almaktadır Mektup uzaktaki insanların tek haberleşme aracıyken çok sevilen türdü Halkında kullanmak zorunda olduğu bir araçtı, hatta mektubun yazılması ve gelen mektupların okunması bir tören havasında olur, cümbür cemaat pür dikkat mektuba odaklanırdı Onun doğruca nice evlilikler doğumlar ve türlü müjdeler iletilmiştir Hangimiz mektubun var sözünü duyunca yüreğimiz hoplamazdı, lakin derhal ise acayip uzun mesaj sesleri mesajın var demekte, bu bizi etkilememektedir Hal buysa da mektup ve çeşitleri devlet işleyişi içinde hala etkin kullanılmaktadır
Mektup planı şu şekilde olabilir:
aHitapseslenme Bölümü:mektubun bu bölümü mektupm yazdığımız kişi ile olan ilişkimize tarafından olur Hiç tanımadığımız birisine cana yakın bir arkadaşımıza sesleniyor gibi seslenemeyiz Hitap örnekleri: Sevgili Babacığım Canım Dek Sevdiğim Kardeşim AzizHemşerim Efendi Oğlum Gözümün nuru kızım Sayın Yönetici
hitaplar mektubun öteki bölümlerinde yeri geldiğinde tekrarlanabilirhitaptan sonra virgül konur
bGiriş Bölümü: mektubun giriş bölümünde çoğunlukla en son mektuplaşmadan söz edilir Niçin mektub yazıldığı anlatılır
cGelişme Bölümü: iletmek istediğimiz düşüncelere haberlere genişçe yer verilen bölümdürverilecek haberler konularına tarafından paragraf halinde yazılmalıdır Özel mektuplarda konu birliği önemli olmadığından her paragrafta bir konu olmalıdır
çSonuç Bölümü:İyilik dilekleri selam samimiyet açıklayan cümleler yer alır Tek paragraf halinde kısa olarak düzenlenir *