~~Genel Malumatlar
Göğüs, deri altı yerleşimli şahsileşmiş bir süt salgılayan bir bezidir. Emzirme bebeğin besleninceye hayatta kalmasını sağlayacak besinleri almasıdır. Göğüs dokusu 2-6. kotlar ile pektoralis major fasyasının superfasyal ve derin tabakaları arasında bulunur. Göğüs yaşa, kiloya ve ırka bağlı olarak değişik biçimlerdedir. İki göğüs arasında asimetri bulunabilir. Menstruasyon başlangıcından 1 hafta evvel en yüksek hacime, mens başladıktan 5-6 gün sonra ise en düşük seviyeye ulaşır.
Her hatun 20 yaşından itibaren nizamlı aralıklarla kendi kendine göğüs muayenesi yapmalıdır. 20-39 yaş arası bayanlar sistemli olarak 3 yılda bir bilirkişi bir tabip tarafından muayene edilmeli, 40 yaşında itibaren ise yıllık muayene olmalıdırlar. 40 ve üstü yaşlardaki her bayan her yıl mamografi yaptırmalı ve sıhhat durumu iyi olduğu sürece yıllık mamografilere devam etmelidir. 40 ve üstü yaşlardaki her hatun sistemli olarak her yıl doktora giderek göğüs muayenesi olmalıdır.
Kendi kendine göğüs muayenesi için en düzgün hengam adetin başlangıcından itibaren 7-9. gündür. Şayet adet görmüyorsanız her ayın tıpkı günlerinde muayene yapmalısınız.
Kendi kendine göğüs muayenesi için sırayla takip ediniz.
Aynanın önünde durarak kollarınızı aşağı ve yukarı uzatıp göğüslerinizde rastgele bir değişiklik olup olmadığını denetim ediniz. Sonra; Kollarınızı belinize bastırarak göğüs derinizde rastgele bir çekinti, kitle, şişlik ya da çukurlaşma var mı denetim edin. Daha sonar; Evvel sağ sırtınızın altına bir yastık yerleştirerek sırt üstü uzanın ve sağ kolunuzu başınızın altına koyun. Sol el orta üç parmağının uçlarını kullanarak muayene yapmalısınız. Evvel hafif ve orta aşamalarda, sonra da derine akıllıca bastırarak, yukarıdan aşağıya ve içten dışa yanlışsız, dairesel hareketler yaparak göğüslerinizi muayene edin. Sonra sol göğüs için tıpkı muayeneyi tekrarlayın. Son adımda; Duşa girdiğinizde, göğsünüzü sabunlayın ve kayganlıktan yararlanarak yukarıda belirtilen hareketleri tekrarlayarak muayene edin. Bu sırada her iki koltukaltınızı da denetim etmeyi ihmal etmeyin.
Göğüs hastalıklarında Görüntüleme
Mammografi ve Ultrasonografi:
Konvansiyonal mamografi sırasında 0.1 rad’dan daha az radyasyon alınır. Bu nedenle mammografi sırasında alınan radyasyon ile göğüs kanseri arasında alaka yoktur. Mamografinin maksadı göğsünde palpabl yahut nonpalpabl lezyon olan hastaları erken devirde semptomatik hale gelmeden tespit etmektir. Zira erken evrede tespit edilen hastaların prognozu daha güzeldir. Mamografi rutinde 2 cepheli çekilen bir sinemadır. Kuşkulu kitlelerde magnifiye spotlar alınabilir. Sinemalarda malign kriterler aranır. Bunlar, kitle, asimetri, stellat opasiteler yahut doku distorsiyonu olabileceği üzere mikrokalsifikasyon kümesi olarak da görülebilir. Yeniden aksiller lenf nodu, cilt yahut nipple değişiklikleri de izlenebilir. Amerikan Kanser Birliği 20 yaşından sonra her hatunun kendini muayene etmesini ve 35 yaşından sonra da “base-line“ mammografi çektirmesini önermektedir. 40-50 yaş arası yılda bir mammografi çekilmelidir.
Mamografi;
1- Muayene ile belirlenemeyen ve neoplazm kuşkusu olan lezyonların değerlendirilmesinde
2- Multipl kist yada biyopsi endikasyonunun kesin olmadığı kitlelerin değerlendirilmesinde.
3- Segmental mastektomi+radyoterapi uygulanmış hastaların takibinde
4- Segmental yada total mastektomi yapılan hastaların kontrlateral göğsünün takibinde
5- Semptomatik gelgelelim göğsünde palpabl kitlesi olmayan yağlı ve büyük göğüslerin değerlendirilmesinde
6- Senkron yada multisentrik lezyonların değerlendirilmesinde kullanılır.
Gelişmiş Ultrasonografi cihazları ile kitlelerin boyutu, solid kistik ayrımı ve Ultrasonografi eşliğinde sağlam ve zahmetsiz biyopsi yapılabilir. Biyopsi kararı tecrübeli bir radyoloğun vereceği sonuçla, hastanın kliniğini bilen cerrah tarafından verilmelidir.
Göğüs, deri altı yerleşimli şahsileşmiş bir süt salgılayan bir bezidir. Emzirme bebeğin besleninceye hayatta kalmasını sağlayacak besinleri almasıdır. Göğüs dokusu 2-6. kotlar ile pektoralis major fasyasının superfasyal ve derin tabakaları arasında bulunur. Göğüs yaşa, kiloya ve ırka bağlı olarak değişik biçimlerdedir. İki göğüs arasında asimetri bulunabilir. Menstruasyon başlangıcından 1 hafta evvel en yüksek hacime, mens başladıktan 5-6 gün sonra ise en düşük seviyeye ulaşır.
Her hatun 20 yaşından itibaren nizamlı aralıklarla kendi kendine göğüs muayenesi yapmalıdır. 20-39 yaş arası bayanlar sistemli olarak 3 yılda bir bilirkişi bir tabip tarafından muayene edilmeli, 40 yaşında itibaren ise yıllık muayene olmalıdırlar. 40 ve üstü yaşlardaki her bayan her yıl mamografi yaptırmalı ve sıhhat durumu iyi olduğu sürece yıllık mamografilere devam etmelidir. 40 ve üstü yaşlardaki her hatun sistemli olarak her yıl doktora giderek göğüs muayenesi olmalıdır.
Kendi kendine göğüs muayenesi için en düzgün hengam adetin başlangıcından itibaren 7-9. gündür. Şayet adet görmüyorsanız her ayın tıpkı günlerinde muayene yapmalısınız.
Kendi kendine göğüs muayenesi için sırayla takip ediniz.
Aynanın önünde durarak kollarınızı aşağı ve yukarı uzatıp göğüslerinizde rastgele bir değişiklik olup olmadığını denetim ediniz. Sonra; Kollarınızı belinize bastırarak göğüs derinizde rastgele bir çekinti, kitle, şişlik ya da çukurlaşma var mı denetim edin. Daha sonar; Evvel sağ sırtınızın altına bir yastık yerleştirerek sırt üstü uzanın ve sağ kolunuzu başınızın altına koyun. Sol el orta üç parmağının uçlarını kullanarak muayene yapmalısınız. Evvel hafif ve orta aşamalarda, sonra da derine akıllıca bastırarak, yukarıdan aşağıya ve içten dışa yanlışsız, dairesel hareketler yaparak göğüslerinizi muayene edin. Sonra sol göğüs için tıpkı muayeneyi tekrarlayın. Son adımda; Duşa girdiğinizde, göğsünüzü sabunlayın ve kayganlıktan yararlanarak yukarıda belirtilen hareketleri tekrarlayarak muayene edin. Bu sırada her iki koltukaltınızı da denetim etmeyi ihmal etmeyin.
Göğüs hastalıklarında Görüntüleme
Mammografi ve Ultrasonografi:
Konvansiyonal mamografi sırasında 0.1 rad’dan daha az radyasyon alınır. Bu nedenle mammografi sırasında alınan radyasyon ile göğüs kanseri arasında alaka yoktur. Mamografinin maksadı göğsünde palpabl yahut nonpalpabl lezyon olan hastaları erken devirde semptomatik hale gelmeden tespit etmektir. Zira erken evrede tespit edilen hastaların prognozu daha güzeldir. Mamografi rutinde 2 cepheli çekilen bir sinemadır. Kuşkulu kitlelerde magnifiye spotlar alınabilir. Sinemalarda malign kriterler aranır. Bunlar, kitle, asimetri, stellat opasiteler yahut doku distorsiyonu olabileceği üzere mikrokalsifikasyon kümesi olarak da görülebilir. Yeniden aksiller lenf nodu, cilt yahut nipple değişiklikleri de izlenebilir. Amerikan Kanser Birliği 20 yaşından sonra her hatunun kendini muayene etmesini ve 35 yaşından sonra da “base-line“ mammografi çektirmesini önermektedir. 40-50 yaş arası yılda bir mammografi çekilmelidir.
Mamografi;
1- Muayene ile belirlenemeyen ve neoplazm kuşkusu olan lezyonların değerlendirilmesinde
2- Multipl kist yada biyopsi endikasyonunun kesin olmadığı kitlelerin değerlendirilmesinde.
3- Segmental mastektomi+radyoterapi uygulanmış hastaların takibinde
4- Segmental yada total mastektomi yapılan hastaların kontrlateral göğsünün takibinde
5- Semptomatik gelgelelim göğsünde palpabl kitlesi olmayan yağlı ve büyük göğüslerin değerlendirilmesinde
6- Senkron yada multisentrik lezyonların değerlendirilmesinde kullanılır.
Gelişmiş Ultrasonografi cihazları ile kitlelerin boyutu, solid kistik ayrımı ve Ultrasonografi eşliğinde sağlam ve zahmetsiz biyopsi yapılabilir. Biyopsi kararı tecrübeli bir radyoloğun vereceği sonuçla, hastanın kliniğini bilen cerrah tarafından verilmelidir.