Bir tetkik tekniğidir, kullanıldığı yerler
- Yakınması olmayan bayanlarda kanser taraması için ,
Yakınmaları olan hastalarda ise teşhis gayeli kullanılır. -
Elle hissedilmeyen kitlelerden biyopsi almak -
Elle hissedilmeyen kitlelerin yerini belirlemede, ameliyat öncesinde kılavuz tel koymak için, ameliyatta kitlenin yeri rahat ve gerçek bir halde bulunabilsin diye
Mamografide CC ve MLO istikametlerinde olmak üzere 2 sinema çekilir ve incelenir. İncelemeden sonra yazılan rapor sonunda BIRADS diye bir derecelendirme kullanılır.
BIRADS raporlama sistemi ortak bir lisan üzeredir, göğüs hastalıkları ile ilgilenen tüm tabipler raporu gördüklerinde ne belirtilmek istendiğini net olarak anlayabilirler.
BIRADS ( Breast Imaging Reporting and Veri System) sınıflaması:
-
BIRADS 0: Yapılmış olan incelemeyle hasta hakkında yorum yapmak mümkün değil, diğer tetkiklere gerek var demektir. -
BIRADS 1: Yapılan incelemede bir patoloji saptanmadı, her şey olağan demektir. -
BIRADS 2: Yapilan incelemede bulunanlar muhakkak düzgün huylu lezyonlar demektir. -
BIRADS 3: Bulunan lezyonlar büyük ihtimalle uygun huylu (%98) , ancak %2 oranında kanser riski var demektir. Bu kümedeki hastalar 2 yıl boyunca 6 aylık ortalarla yakın takipte tutulmalıdır. -
BIRADS 4: Kanser açısından kuşkulu bulgular saptandı demektir, biopsi yapmak gerekir, biopsi öncesi MR tetkiki yapmak gerekebilir.
BIRADS 4a: Kanser olma riski %2-9 dur -
BIRADS 4b: Kanser olma riski %10-49 dur -
BIRADS 4c: Kanser olma riski % 50-94 cins.
BIRADS 5: Bulgular yüksek olasılıkla kanser olduğunu gösteriyor demektir (>%95) , biyopsi gerekir. Biopsiden evvel MR istenip öbür odakların olup olmadığının incelenmesi gerekir.
[*]
BIRADS 6: Daha evvelce biopsi ile kanser tanısı almış olan hasta olduğunu belirtmektedir.
Mamografi çekimi nasıl yapılır ?
Mamografide göğüs dokusu 2 plaka ortasında sıkıştırılarak inceltilir, bu sırada bir ölçü ağrı olabilir, ağrının az olması için tercihen adet bitiminden bir hafta sonra çekilmesi önerilir. Hasta çekime giderken deodorant ve pudra kullanmamalıdır, kullanması durumunda görüntülemede aldatıcı bulgular ortaya çıkar.
Digital mamografide radyasyon dozu %30 oranında daha düşüktür ve görüntüleme kalitesi daha yüksektir ayrıyeten çekilmiş olan görüntülemeler bilgisayarda işlenerek daha âlâ bir hale getirilebilir, böylelikle ek çekim yapmaya gerek kalmaz.
Tomosentesis
Mamografiye emsal bir çekim tekniğidir, mamografide 2 istikametli çekim yapılır, tomosentesis de ise 10 kesit alınır, bunlar bilgisayarda işlenerek 3 boyutlu manzara alınır. Mamografiye nazaran teşhis koymada % 25 oranında daha başarılıdır. Dens (yoğun) göğüs yapısında tercih edilir, ancak kullanımı yaygın değildir, zira her radyoloji merkezinde bulunmaz.
Göğüs Ultrasonografisi
Bilindiği üzere ses dalgaları ile çalışır, saptanan bir lezyon hakkında daha fazla bilgi edinmek için kullanılır, örneğin mamografide bir lezyon saptandığında o lezyonun içinin sıvı olup olmadığını ultrason ile saptarız, ayrıyeten mamografide görülmeyen bir lezyon ultrasonografide görülebilir. İğne biopsisi alma üzere süreçlerde de yol göstericidir. Elle hissedilmeyen kitle ultrasonografide görülüyor ise amliyat öncesinde tel ile işaret konulur ki bu tel cerraha kılavuzluk eder kitlenin yerinin bulunması için.
Göğüs MR
Damardan kontrast husus verilerek çekim yapılır,
-
Mamografide görülemeyen lezyonları göstermekte büyük kıymete sahiptir, -
Yüksek riskli hastalarda mamografi ile birlikte kanser taraması için kullanılır, -
Göğüs kanseri kuşkusu olan hastalarda saptanmış olan kitle dışında öteki bir kitle var mı diye araştırmak için yapılır. Ameliyat yahut iğne biopsisi öncesi plan yapmak için. -
Daha evvel göğüs ameliyatı olmuş bayanlarda tetkik hedefli -
Göğüs protezi konulmuş olan bayanlarda tetkik emelli -
Göğüs kanseri teşhis edilmiş olan hastalarda ameliyat öncesi kemoterapi uygulandıysa, tedavinin aktifliğini görmek için yapılır.
Göğüs kanserinin metastaz (diğer organ ve dokulara yayılma) yapıp yapmadığını inceleyen görüntüleme teknikleri
-
Akciğer grafisi -
Bilgisayarlı tomografi (CT scan) , batın ve akciğer için çekilir -
MRI (magnetic resonance imaging) -
Ultrasound -
PET scan ,tüm bedeni metastaz açısından inceler -
Bone scan , PET üzeredir, kemiklere metastaz olup olmadığını inceler
Geliştirme kademesinde olan öbür teknikler
-
Molecular Breast Imaging MBI öteki ismi (Breast-Spesific Gamma Imaging BSGI) -
Positron Emission Mammography PEM -
Contrast Enhanced Mammography CEM -
Optical Imaging Test -
Electrical Impedance Imaging EIT -
Elastography