Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Yeni datalar var mı? Yani Türkiye'de kaç bayan göğüs kanserine yakalanıyor?
Göğüs dokusu hücrelerinin olağandışı ve denetimsiz çoğalmaya başlaması sonucu oluşan bir hastalıktır. Başka kanser tipleri üzere evvel komşu dokulara, sonra etraftaki lenf bezlerine ve bedene yayılabilir
Göğüs kanseri bayanlarda en sık görülen kanser cinsidir. Bayanlarda akciğer kanserinden sonra kansere bağlı ölümlerde ikinci sıradadır. . Her 8-10 bayandan biri ömrü boyunca göğüs kanserine yakalanma riski taşır ve bu risk yaş ile bir arada artar. Sıhhat Bakanlığı son yayınlanan datalarına nazaran Türkiye’de bayanlarda görülen kanserlerin yaklaşık %25’i göğüs kanseridir. . Bir yıl içinde yaklaşık 17.000 bayana göğüs kanseri teşhisi konulmuştur.
Türkiye Göğüs Hastalıkları Federasyonu Ulusal Göğüs Kanseri Data Tabanı bilgilerine nazaran, Türkiye’de göğüs kanseri ortalama yaşı 51,6 olup hastaların %17’si 40 yaş altındadır
Yeniden değerli bir bilgi Türkiye’de bayanlarda mamografi çektirem oranı%34,5 olarak bulunmuş. Bu oran Avrupa ülkelerine nazaran epey düşük.
Ülkemizde göğüs kanserinin tedavisi bilhassa ileri merkezlerde dünya standartlarında yapılabilmekte. Bu sebeple tarama programlarını ne kadar yaygınlaştırabilirsek bu hastalığa bağlı vefat oranını o ölçüde azaltabiliriz. Zira göğüs kanserinde bilhassa erken teşhis konula olaylar tedavi sonrası hastalığa hiç yakalanmamış üzere hayatlarını sürdürmekteler. Her zamanki sloganımız ‘kanserden değil geç kalmaktan korkun’
30 ocak 2020 ‘de dünya sıhhat örgütü covid 19’a bağlı pandemiyi dünya çapında ilan etti. 4 aydan kısa bir müddette dünya çapında 5 milyondan fazla olay kaydedildi ve Covid -19’a bağlı hastane yatış ve bu yatışların%10-15’inin ağır bakım gereksinimi duymasıyla bir arada dünya çapında sıhhat sisteminde büyük bir yük oluştu. Bu yüklenmeyle birlikte covid dışı sıhhat problemleri acil olaylar dışında ertelenmek zorunda kaldı.
Bu süreç tüm covid dışı sıhhat sıkıntılarını etkilediği üzere kanser hastalarını ve doğal göğüs kanseri hastalarını da etkiledi
Avrupa’da bahisle ilgili 41 ülkeden 300’den fazla merkezin katıldığı bir çalışmada bu durum detaylı olarak ortaya kondu.
Bilhassa pandeminin başlarında hastaların şikayetleri olsa bile sıhhat kurumuna başvuramamaları en kıymetli sorundu. Hem sıhhat kurumlarının yoğunluğu hem de covid-19 korkusubu duruma yol açtı.
Tarama programları ise büyük ölçüde ertelenmek zorunda kaldı.
Pandemi ilerledikçe hastaneler önceliikli kümede olan kanser hastalarının tedavisi için ‘temiz’alanlar oluşturmaya başladılar. Birtakım hastaneler pak hastane olarak belirlendi. Covid -19 hastalarının ağır olarak tedavi edileceği acil durum hastaneleri açıldı ve durumda bir ölçü düzelme kaydedildi.
Bu süreçte maalesef hastaların teşhis aldıktan sonra tedaviye kadar geçen müddetlerinde de bariz artış gözlendi.
İkinci yılına yaklaşan pandemi tüm dünyada ve bizde tüm toplumsal alanlarda olduğu üzere sıhhat uygulamaları pratiğinde de değerli değişimlere yol açtı. Günümüzde deneyimin artmasıyla yeni stratejiler de geliştirilerek oluşan bu olumsuz tesirler geri çevrilmeye çalışılıyor. Değerli gelişmelerden bir tanesi de denetim görüşmelerinin yahut ön görüşmelerin internet üzerinden yapılması olarak ortaya çıktı. Lakin tıp uygulamalarının , hasta-doktor ilgisinin büyük oranda yüz yüze yürütülmesi gerekir. Hasta muayenesinin ve tabibin hastayı yakın müşahedesinin yerini hiçbir şey tutamaz. Bu sebeple sistem elinden geleni yaparken dilerim hepimiz de pandeminin bitebilmesi için bilimin tekliflerini (aşı-maske-mesafe-hijyen) yerine getirerek savaşta vazifemizi layığıyla yerine getiririz.
En kıymetli risk faktörü bayan olmaktır. Birinci adeti 12 yaşından evvel görmek, 55 yaşından sonra menapoza girmek, birinci doğumu 30 yaşından sonra yapmak, hiç çocuk emzirmemiş olmak, uzun müddetli hormon replasman tedavisi almak, daha evvel bir göğüste kanser tanısı almış olmak, göğüs biyopsisinde risk arttırıcı kimi hücre değişikliklerinin görülmesi, ailede göğüs kanseri olması, BRCA1 ve 2 üzere birtakım genetik mutasyonlara sahip olmak, daha evvel göğüs duvarına ışın tedavisi almış olmak, fazla yağlı beslenmek, alkol tüketimi, ve menapoz sonrası devirde çok kilo alımı risk faktörleri ortasında sayılabilir. Göğüs kanseri tanısı koyulan hastaların büyük bir kısmında rastgele bir risk faktörünün bulunmadığı da unutulmamalıdır
Pekala bayanlar ne vakit bilhassa muayeneye gitmeli?
Göğüste ve/veya koltukaltında kitle, göğüs başında ve cildinde çekilme, ciltte portakal kabuğu görünümü, güzelleşmeyen yara yahut kabuklanma, göğüs başından kanlı akıntı olması, göğüs başında egzema usulü kızarıklıklar göğüs kanseri belirtisi olabilir. Ağrı ekseriyetle kanserle birlikte görülmez fakat, ağrı olması da kitlenin kanser olmadığı manasına gelmez. Tarama programlarında saptanan göğüs kanserlerinde olduğu üzere, bazen de hastanın hiçbir şikayeti olmaz, göğüs muayenesi büsbütün olağandır.
Bayanlara en değerli teklifim taramalarını aksatmamaları. Pekala tarama nasıl olamalı dersek; göğüs kanseri taraması hiçbir şikayeti olmayan bayanlara yapılır. Ortalama risk kümesindeki bayanlar 20 - 40 yaş ortasında, 1-3 yılda bir klinik göğüs muayenesi olmalı ve göğüs kanseri konusunda farkındalıkları artırılmalıdır. 40 yaşından itibaren yılda bir sefer mamografi ve klinik göğüs muayenesi yapılmalıdır.
Göğüs kanserinden korunmada değiştiremeyeceğimiz durumlar var; yaş, cinsiyet genetik özellikler üzere. Tarama bu sebeple kıymetli.
Değiştirebileceğimiz ise ömür biçimimiz. Gerilim faktörlerini azaltarak beslenmemize dikkat etmek en değerlisi. Fazla kilo ve obezite en kıymetli değiştitilebilir risk faktörü! Tertipli spor hiç olmazsa yürüyüş, hazır paketli besinlerden fast-food dediğimiz besinlerden ve fazla şekerden kaçınmak nitekim çok değerli.
Son kelam olarak da bu ay ve yılın tüm ayları pembe kurdelemizi de takarak birbirimize hatırlatalım ve taramalarımızı yaptıralım. Unutmayalım bir kere daha sloganımız’ Kanserden değil geç kalmaktan korkun’…
