Menopozda Görülen Ruhsal Değişiklikler

Menopozda Görülen Ruhsal Şansın Dönmesi menopoza giren bayan gebe kalır mı menopoza giren bayan gebe kalırmı kalır menopozda hamilelik olurmu kalabilirmi Menopoz ovulasyonun kesilmesi ve adet kanamasının sona ermesidir Oluşan östrojen eksikliği, sıcak basmaları, uyku bozuklukları, vajinal atrofi ve kuruluğa neden olur Keza kognitif bozukluk, affektif bozukluk,osteoporoza ve kardiyovasküler hastalıklara yatkınlığa yol açabilir Birkaç asır öncesine değin, kadınların ortalama yaşam süreleri kısa olduğundan menopoz, ölümden anında önceki döneme denk geliyordu Yani menopoz ve ölüm az kalsın aynı zamanlı olarak gerçekleşiyor, bu koşul menopozla ilgili negatif çağrışımlara yol açıyordu İnsan ömrünün uzamasıyla, kadınlar üreme kapasitelerinin sonlanmasından sonra da yaşamdaki güçlüklerle başa çıkmaya ve uyum sağlamaya devam etmek durumunda kaldılar Günümüzde bu dönem, kadının yaşam süresinin 13ünü kapsamaktadır Bu dönemde kişi, maddesel, ruhsal ve toplumsal şansın dönmesi yaşar Orta yaş dönemiyle menopoz örtüşmektedir Menopoz armoni sağlanması gereken gelişimsel bir kriz olmasına karşın, normal bir süreç olarak görülmelidir Gelişim psikologlarına kadar orta yaş döneminde yaşlanma, ailevi ve sosyal değişikliklere giden gelişimsel bir kriz görülür ve düzen için çabayı gerektirir Menopoz döneminde görülen psikolojik değişiklikler, fizyolojik nedenler yanına bireysel, kültürel, sosyal ve yaşa özgü etkenlerle de ilgilidir Menopozda östrojen azalması, FSH ve LH da yükselme, prolaktin düzeylerinde azalma, tiroid ve paratiroid hormonlarında azalma gibi hormonal değişiklikler olur Testosteron değişmeyen Buna ast olarak vazomotor belirtiler, gece terlemeleri ve sıcak basmaları, osteoporoz, kardiyovasküler sistem hastalıkları, göğüs ve deride atrofi, senil vajinit görülür Bu dönemde yaşlanmadan kaynaklanan, eşin ölümü, ebeveynlerin ölümü veya bakımı ile ilgili sorumluluklar, emeklilik, yardım gerektiren değişiklikleri de beraberinde getirir Orta yaş döneminde ortaya çıkan bir diğer tablo da �manâsız yuva sendromu dur Bu tanımı ilk önce Deykın ve arkadaşları 1966da kullanmışlardır Menopoz dönemindeki kadın, çocuklarının büyüyüp evlenmesi ve evden ayrılmasıyla yıllar sonra evde eşiyle baş başa kalmaktadır Artan çocukların artan bir şekilde çoğalan özgürlük istekleri kadınlarda kaygı ve depresyona niçin olabilmektedir Kuh ve arkadaşları, geçmişle ilgili etkenlerin orta yaş döneminde ortaya çıkan sıkıntı üstünde etkin olduğunu gösterdiler Evvelden mental veya maddesel afiyet sorunları ve yeti yitiminin bulunması, ideal beden ağırlığına sahip olunmaması durumu ile orta yaş dönemi sıkıntıları aralarında ilişki olduğunu ileri sürdüler Hem bu dönemde ergenlik çağında ya da daha ufak çocukları olan kadınlarda daha artı ruhsal can sıkıntısı olduğunu buldular Bir Takım toplumlarda gençlik, alımlılık ve üretkenliğe çok ağırlık verilir ve bayan yaşlanmayı � kayıp olarak algılayabilir Yaşlılığın ailede ve toplumda beraberinde saygınlığı, laf hakkı kazanmayı, özgürlüğü getirdiği toplumlarda ise menopoza sorunsuz bir şekilde harmoni temin etmek kolaylaşır Geleneksel toplumlarda yaş ile birlikte kadının statüsü artar ve olgunluk kadına yeni bir zorlama verir Ama batı toplumlarında doğurganlığa, güzelliğe ve gençliğe bahşedilen yük sebebiyle menopoz dönemi daha şiddet bir ülkü gelmektedir Bir Takım kadınlar ise, bu dönemde kendilerini daha iyi hissettiklerini belirtebilirler Sorumlulukların azalması, çocukların yetişmesiyle gelen özgürleşme, kendine daha pozitif zaman ayırabilme, evlilik kalitesinin artması, geçen zaman içinde hedeflerine ulaşmış olmanın keyfini sürme gibi olumlu yaşantılar olabilir ABDde 1998de yapılan araştırmaya katılan postmenopozal dönemdeki kadınların yarıdan fazlası yaşamlarının gençlik dönemlerine tarafından daha doyurucu olduğunu ve cinsel ilişkilerinin değişmediğini belirtmişlerdir Menopoz her insanda soruna yol açmayabilir Menopozun algılanmasında kişinin kişisel farklılıklarının yanı sıra, yaşadığı çağın ve kültürün de etkisi vardır Yaşlılığın beraberinde saygınlığı, ailede ve toplumda laf hakkı kazanmayı getirdiği toplumlarda menopoza sorunsuz bir şekilde armoni sağlamak kolaylaşır Maoz ve arkadaşlarının (1970) çalışmasında Arapların menopoza olumlu bakış açılarının olduğu, çünkü daha pozitif çocuk istemediklerini bulmuşlardır İranda yapılan bir çalışmada ise, kırsal kesimde yaşamış kadınların şehirli kadınlara tarafından menopozla ilgili daha negatif tutumlara sahip oldukları saptanmıştır Bu şart, kırsal kesim kadınlarının yaşamında doğurganlığın kayda değer olmasıyla ilişkilendirilmiştir Guatemalalı kadınlar ise menopozu hoşnutlukla karşılamaktadır, çünkü menopozla birlikte gebelik ve bebek bakımının yükünden kurtulmanın yanı sıra köy törenlerine, dini etkinliklere, idari işlere daha pozitif katılabilmektedirler Menopoz dönemindeki belirtiler ve tutumlar, beslenme, biyolojik, psikososyal, hesaplı, politik, coğrafik ve kültürel etkenler göz önünde bulundurularak değerlendirilmektedir Öbür insanlar ve kültürler arasındaki farklılıklar, tedavi yaklaşımlarını da etkileyebilmektedir Çinli kadınlarda yapılan bir egzersiz, HRT (hormon replasman tedavisi)nin menopoz döneminde yaşam kalitesi ve duygudurum üzerinde belirgin bir fayda sağlamadığını göstermiştir Asya ülkelerinde menopozal belirtilerin beyaz ırka tarafından daha az görüldüğü bildirilmektedir Yakın zamanlarda Singapurda yapılan bir alıştırma da bunu desteklemektedir CERRAHİ MENOPOZ Menopoz çoğu bayan için beklenen ve hazırlık yapılan bir dönem olmakla birlikte, cerrahi gereklilik sonucu menopoza giren kadınlar için durum farklılık göstermektedir Bedensel sağlıklarının yitiminin yanı sıra, beklenmedik zamanda işlevselliklerini de yitirmek bu kadınlar için temel hastalık kaynağı olmaktadır Doğal menopozda overler sağlam kalır ve androjenleri salgılamayı sürdürürler Testosteron ve androstenedionu içeren bu androjenler kuvvetsiz bir östrojen olan östrona dönüşebilirler Cerrahi menopoz, overlerden androjenler, östrojenler ve progesteron salgılanmasının iyice sona ermesine yol açar Bu durumda östrojen replasman tedavisi endikedir Eğer ooferektomi kararına hastayla beraber tüm fayda ve riskleri gözden geçirilmeden varılmışsa, hastanın tedaviye uyumu güçleşebilir, ambivalans ve erken kayıp duygusu gelişebilir Cerrahi yoldan menopoza giren kadınlarda, karoser sağlığının yitiminin yanı sıra beklenmedik zamanda işlev kaybına uğranması sebebiyle buhran riskinin arttığı yönünde bulgular vardır Ancak bir takım çalışmacılar cerrahi menopozdan sonra ortaya çıkan ruhsal hastalıklarda belirleyicinin işlem öncesi dönemdeki ruhsal sorunlar olduğunu savunmaktadırlar Işlem geçirmiş elde etmek kimsesiz buhran riskini arttırmaz Hastaneye başvuran kadınlarda HAD kullanılarak kaygı ve depresyonun araştırıldığı çalışmada doğal yoldan menopoza girenlerle cerrahi yoldan menopoza girenler arasında ruhsal belirti düzeyleri yönünden manalı çeşitlilik bulunmamıştır Doğal yoldan menopoza girenlerle cerrahi yoldan menopoza girenler aralarında depresyon anksiyete düzeyleri ve yeti yitimi yönünden çeşitlilik bulunmamıştır Kaynak: DonusumSokagi