Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
MENTEŞEOĞULLARI BEYLİĞİ
Selçukluların sırık beyliği olarak Menteşe Bey göre 1300'de kuruldu Muğla, Kaş, Fenike, Bozdoğan, Çine, Tavas, Çameli, Acıpayam, ile Aydınlatılmış ve Denizli illerinin güneyinde hüküm sürdüMenteşeoğulları Beyliği'nin, Eğe Denizi'nde kuvvetli bir donanması vardı Selçukoğullarına ve İlhanlılara yan oldu, lakin Osmanlılarla mücadele edemeyerek 1424'de bir Osmanlı eyaleti haline geldi
Menteşe Beyliği'ni deniz aracılığıyla bu havaliye gelen ve içeri doğru girerek sahil ile Denizli arasına yerleşen Türkmenler kurmuşlardı Muğla vilayeti (Karia) 1261'den daha sonra sahilden itibaren Türklerin akınlarıyla karşılaştı Menteşe idaresindeki Türkler 1282'de Güzelhisar ile Sultanhisar'ı zabtetmişlerdi İlhanlı hüküdarı Geyhütû 1291'de Karaman, Eşref ve Menteşoğullarına aleyhinde bir tedîb seferi düzenlemişti daha sonra Türkler Karia'ya tamamen hâkim oldular
Bu beyliğin emîrlerinden Mes'ûd Bey 1300'de Rodos adasının önemli bir kısmını elde etmişse de, Hospitaliers Şövalyeleri adaya ayrıntılarıyla hâkim olmayı başarmışlardı (1308) Mes'ûd Bey'in adayı geri olmak için giriştiği çabalar ise sonuçsuz kaldı Şücâeddîn Orhan Bey'in 1320 yılından itibaren şövalyelerden Rodos'u olmak için giriştiği mücadelelerde muvaffak olamadıVenedikliler kendilerine karşısında harekâta hazırlanın İbrâhîm Bey'i donanmaları ile korkutma etmişler ve 135255 yılları arasında Girid Dukası vasıtasıyla yapılan bir anlaşma sonucu silâhsızlaşmaya zorlanmışlardı
İbrâhîm Bey'in 1360 yıllarından önce öldüğü varsayım ediliyor Onun ölümünden daha sonra üç oğlu da beyliğin bir parçasında hüküm sürmeye başladılar Gazî unvanı ile anılan Ahmed Bey'in Rodos'la Kıbrıs arasında sefer yapan gemilere karşısında harekâtı üzerine (1365'de Kıbrıs) donanması Aydın ve Menteşe sahillerini korkutma etmiş, fakat Venediklilerin araya girmesiyle uzlaştırma yapılmıştıdaha sonra Sultan Şimşek Bayezid, Menteşe sahillerini Balat'a dek zabtetti Öteki yerlerde hüküm sürmeğe devam ettiği belli ki Ahmed Gazî 7931391 yılında öldü Ondan daha sonra beyliğin başına geçen Mehmed Bey, Osmanlıların yeni bir hareketi karşısında, Candaroğlu İsfendiyar Bey'in yanına kaçmıştı Bu suretle Menteşe toprakları Osmanlılar kadar zabtedildi
Menteşe Bey, Elbistan Bey'in oğlu ve Kuru (veya Kara) Bey'in torunudur Yerine oğlu Mesud Bey geçmiştir Kızı, Okumuş Fâtihi Şaşa Bey'le evlenmiş, diğer oğlu Kirman Bey, Finike beyi olmuştur Kirman Bey'in oğlu Zevan Bey'dir Mesud Bey'in yerine oğlu Orhan Bey geçmiştir Öteki oğlu İbrahim Bey'dir Orhan Bey'in yerine oğlu İbrahim Bey tahta oturmuş, kızı, Aydınoğlu Süleyman Şâh Bey'le evlenmiştir İbrahim Bey'den sonradan büyük oğlu Mehmed Bey hükümdar olmuştur Bu zat, başkenti Beçin'den Balat'a götürmüştür Kardeşi Ahmed Bey, Beçin beyi olmuştur Öteki kardeş de 1370 yıllarında ölen Musa Bey'dir Mehmed Bey, Şimşek tarafından tahtından mahrum edilmiş, Gazi Ahmed Bey'in ölümü üzerine Beçin de Osmanlı birliğine katılmıştır
Ankara Savaşından sonra Mehmed Bey, her yerde hükümdar olmuş, az sonra yerine oğlu İlyas Bey geçmiştir Kızı, Aydınoğlu II Umur Bey'le evlenmiştir Diğer oğlu Gıyâseddin Mahmud Bey, 1392 sıralarında ölmüş, kızı Fatma Hatun'dan Umur Paşa ve Sultan Paşa Hatunlar adlarındaki kız torunları olmuştur İlyas Bey, Çelebi Sultan Mehmed'e tabî olduktan daha sonra ölmüş, yerine oğlu Leys Bey geçmiştir Diğer çocukları 1420'de ölen Fatma Hatun, Hüseyin Paşa Hatun, Sultan Paşa Hatun, 1425 yıllarında ölen Ahmed Bey'dir Ahmed Bey'in oğlu, 1455 yıllarında ölen İlyas Bey'dir
1425 yılında ya da bir yıl önce veya sonradan devlet, adamakıllı Osmanlılar'a geçmiş, Menteşe Sancakbeyliğini teşkil eylemiştirOsmanlı şehzâdeleri arasındaki saltanat kavgalarında Çelebi Mehmed aleyhine yapılan ittifaka girdi Ama müttefiklerin Çelebi Mehmed'e yenilmesi üzerine, İlyas Bey onun hâkimiyetini tanımak zonurda kalmıştı (1414) Aynı sene içinde o tamamıyla Osmanlı hâkimiyetine girerek hâkimiyetini kaybetti İlyas Bey'in ölümünden sonradan bir ara iki oğlu beyliğin başına geçmeye muvaffak oldular Sultan II Murad 1424'de Menteşe Beyliği topraklarını zabtederek bu iki kardeşi yakaladı ve hapsetti Böylece bu beylik sona eriyordu
Menteşeoğulları memleketlerini câmi, medrese ve imâret gibi mimârî eserler ile süslemişler ve edebî şahsiyetleri himâye ederek kendi adlarına bazı eserleri Türkçe'ye çevirtmişlerdi Kendi zamanlarında Milas'da Hacı İlyas Câmii ve Milas Ulu Câmii, Balat (Milet) Yüce Câmii ve Peçin'deki Ahmed Gazî medresesi bugüne değin varlığını korumuştur *
Selçukluların sırık beyliği olarak Menteşe Bey göre 1300'de kuruldu Muğla, Kaş, Fenike, Bozdoğan, Çine, Tavas, Çameli, Acıpayam, ile Aydınlatılmış ve Denizli illerinin güneyinde hüküm sürdüMenteşeoğulları Beyliği'nin, Eğe Denizi'nde kuvvetli bir donanması vardı Selçukoğullarına ve İlhanlılara yan oldu, lakin Osmanlılarla mücadele edemeyerek 1424'de bir Osmanlı eyaleti haline geldi
Menteşe Beyliği'ni deniz aracılığıyla bu havaliye gelen ve içeri doğru girerek sahil ile Denizli arasına yerleşen Türkmenler kurmuşlardı Muğla vilayeti (Karia) 1261'den daha sonra sahilden itibaren Türklerin akınlarıyla karşılaştı Menteşe idaresindeki Türkler 1282'de Güzelhisar ile Sultanhisar'ı zabtetmişlerdi İlhanlı hüküdarı Geyhütû 1291'de Karaman, Eşref ve Menteşoğullarına aleyhinde bir tedîb seferi düzenlemişti daha sonra Türkler Karia'ya tamamen hâkim oldular
Bu beyliğin emîrlerinden Mes'ûd Bey 1300'de Rodos adasının önemli bir kısmını elde etmişse de, Hospitaliers Şövalyeleri adaya ayrıntılarıyla hâkim olmayı başarmışlardı (1308) Mes'ûd Bey'in adayı geri olmak için giriştiği çabalar ise sonuçsuz kaldı Şücâeddîn Orhan Bey'in 1320 yılından itibaren şövalyelerden Rodos'u olmak için giriştiği mücadelelerde muvaffak olamadıVenedikliler kendilerine karşısında harekâta hazırlanın İbrâhîm Bey'i donanmaları ile korkutma etmişler ve 135255 yılları arasında Girid Dukası vasıtasıyla yapılan bir anlaşma sonucu silâhsızlaşmaya zorlanmışlardı
İbrâhîm Bey'in 1360 yıllarından önce öldüğü varsayım ediliyor Onun ölümünden daha sonra üç oğlu da beyliğin bir parçasında hüküm sürmeye başladılar Gazî unvanı ile anılan Ahmed Bey'in Rodos'la Kıbrıs arasında sefer yapan gemilere karşısında harekâtı üzerine (1365'de Kıbrıs) donanması Aydın ve Menteşe sahillerini korkutma etmiş, fakat Venediklilerin araya girmesiyle uzlaştırma yapılmıştıdaha sonra Sultan Şimşek Bayezid, Menteşe sahillerini Balat'a dek zabtetti Öteki yerlerde hüküm sürmeğe devam ettiği belli ki Ahmed Gazî 7931391 yılında öldü Ondan daha sonra beyliğin başına geçen Mehmed Bey, Osmanlıların yeni bir hareketi karşısında, Candaroğlu İsfendiyar Bey'in yanına kaçmıştı Bu suretle Menteşe toprakları Osmanlılar kadar zabtedildi
Menteşe Bey, Elbistan Bey'in oğlu ve Kuru (veya Kara) Bey'in torunudur Yerine oğlu Mesud Bey geçmiştir Kızı, Okumuş Fâtihi Şaşa Bey'le evlenmiş, diğer oğlu Kirman Bey, Finike beyi olmuştur Kirman Bey'in oğlu Zevan Bey'dir Mesud Bey'in yerine oğlu Orhan Bey geçmiştir Öteki oğlu İbrahim Bey'dir Orhan Bey'in yerine oğlu İbrahim Bey tahta oturmuş, kızı, Aydınoğlu Süleyman Şâh Bey'le evlenmiştir İbrahim Bey'den sonradan büyük oğlu Mehmed Bey hükümdar olmuştur Bu zat, başkenti Beçin'den Balat'a götürmüştür Kardeşi Ahmed Bey, Beçin beyi olmuştur Öteki kardeş de 1370 yıllarında ölen Musa Bey'dir Mehmed Bey, Şimşek tarafından tahtından mahrum edilmiş, Gazi Ahmed Bey'in ölümü üzerine Beçin de Osmanlı birliğine katılmıştır
Ankara Savaşından sonra Mehmed Bey, her yerde hükümdar olmuş, az sonra yerine oğlu İlyas Bey geçmiştir Kızı, Aydınoğlu II Umur Bey'le evlenmiştir Diğer oğlu Gıyâseddin Mahmud Bey, 1392 sıralarında ölmüş, kızı Fatma Hatun'dan Umur Paşa ve Sultan Paşa Hatunlar adlarındaki kız torunları olmuştur İlyas Bey, Çelebi Sultan Mehmed'e tabî olduktan daha sonra ölmüş, yerine oğlu Leys Bey geçmiştir Diğer çocukları 1420'de ölen Fatma Hatun, Hüseyin Paşa Hatun, Sultan Paşa Hatun, 1425 yıllarında ölen Ahmed Bey'dir Ahmed Bey'in oğlu, 1455 yıllarında ölen İlyas Bey'dir
1425 yılında ya da bir yıl önce veya sonradan devlet, adamakıllı Osmanlılar'a geçmiş, Menteşe Sancakbeyliğini teşkil eylemiştirOsmanlı şehzâdeleri arasındaki saltanat kavgalarında Çelebi Mehmed aleyhine yapılan ittifaka girdi Ama müttefiklerin Çelebi Mehmed'e yenilmesi üzerine, İlyas Bey onun hâkimiyetini tanımak zonurda kalmıştı (1414) Aynı sene içinde o tamamıyla Osmanlı hâkimiyetine girerek hâkimiyetini kaybetti İlyas Bey'in ölümünden sonradan bir ara iki oğlu beyliğin başına geçmeye muvaffak oldular Sultan II Murad 1424'de Menteşe Beyliği topraklarını zabtederek bu iki kardeşi yakaladı ve hapsetti Böylece bu beylik sona eriyordu
Menteşeoğulları memleketlerini câmi, medrese ve imâret gibi mimârî eserler ile süslemişler ve edebî şahsiyetleri himâye ederek kendi adlarına bazı eserleri Türkçe'ye çevirtmişlerdi Kendi zamanlarında Milas'da Hacı İlyas Câmii ve Milas Ulu Câmii, Balat (Milet) Yüce Câmii ve Peçin'deki Ahmed Gazî medresesi bugüne değin varlığını korumuştur *
