Evvelden bu oran azami yüzde 5’ti. Merkez Bankası açık piyasa süreçleriyle öteki bankalardan tahvil, bono alımı yapıyor, böylelikle onlara para vermiş oluyor. Limitin yüzde 10'a çıkmasıyla birlikte Merkez Bankası, bankalardan alacağı tahvil ve bonoların toplamını artırmış oldu. 687 milyar liralık bilanço büyüklüğü olan Merkez Bankası bu karar sonrasında, piyasalara takviye olabilmek için yaklaşık 20 milyar liralık daha varlık alımı yapabilecek.
Varlık alımları "Parasal genişleme" olarak tanımlanıyor ve başta Amerikan Merkez Bankası (FED) olmak üzere pek çok merkez bankası tarafından uygulanıyor.
TCMB'den yapılan açıklamada şu sözlere yer verildi:
"Koronavirüsün ekonomik ve finansal tesirlerine karşı alınan ek önlemlere ait 31 Mart 2020 tarihli duyuruda, 2020 yılı Para ve Kur Siyaseti metninde belirlenmiş limitler çerçevesinde yürütülen Açık Piyasa Süreçleri (APİ) portföyü direkt alım süreçlerinin önden yüklemeli olarak gerçekleştirilebileceği ve gerektiğinde kelam konusu limitlerin piyasa şartlarına nazaran güncellenebileceği açıklanmıştır.
Ayrıyeten, süreksiz bir mühlet için Piyasa Yapan bankalara sağlanan, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan satın aldıkları DİBS’leri TCMB tarafından belirlenen şartlar ve meblağlar dâhilinde TCMB’ye satma imkânı kapsamında yapılan alımların, bu limitlerin dışında değerlendirileceği belirtilmiştir. Bu çerçevede, piyasa derinliğinin korunması, para siyaseti transfer düzeneğinin güçlendirilmesi ve Piyasa Yapıcılığı sisteminin desteklenmesi emeliyle aşağıdaki ek tedbirler alınmıştır:
1. 2020 yılı Para ve Kur Siyaseti metninde 2020 yılı için TCMB analitik bilanço etkin toplamının azami yüzde 5’i olarak belirlenmiş olan APİ portföyü nominal büyüklüğünün TCMB analitik bilanço etkin toplamına oranı azami yüzde 10 olarak güncellenmiştir.
2. Finansal piyasaların derinleşmesine ve para siyaseti transfer düzeneğinin aktifliğine sağladığı katkılar dikkate alınarak Piyasa Yapıcılığı sistemine sağlanan takviyenin artırılması emeliyle Piyasa Yapan (PY) bankalara tanınan TCMB’ye DİBS satım imkânında değişikliğe gidilmiştir. Bu kapsamda
a. PY bankalara tanınan TCMB’ye direkt DİBS satım imkânına ait limitlerin, repo süreç limitlerinden bağımsız olarak uygulanmasına ve PY bankalara repo süreç limitlerine eşit büyüklükte DİBS satım limiti tanımlanmasına,
b. Kelam konusu alımların da APİ portföyü için belirlenen azami yüzde 10’luk toplam limit dâhilinde gerçekleştirilmesine,
c. Bu çerçevede alımı gerçekleştirilecek DİBS’lerin ve alım ölçülerinin TCMB tarafından belirlenmesine,
d. Alımların açılacak ölçü ihaleleri yoluyla gerçekleştirilmesine karar verilmiştir.”
Açık Piyasa Süreçleri nedir?
Merkez Bankası'nın dolanımdaki para ölçüsünü denetim edebilmek maksadıyla hazine bonosu, tahvil ve pay senedi alım satımına gitmesidir.