Meslek Seçiminde Nelere Dikkat Edilmeli?

Iş Seçiminde Nelere Dikkat Ederiz,
Meslek Seçiminde Nelere Dikkat Edilmelidir

Meslek Seçerken Nelere Uyarı Edilmeli?

Günümüzde meslek seçeneklerinin artması, mesleklere duyulan ihtiyacın teknolojik gelişmeye bağlı olarak değişmesi, bireyin kendi yaşam biçimini seçme özgürlüğünün olduğu görüşünün benimsenmesi sonucu iş seçimi karışık bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır

Iş seçimi yalnızca gelecekte nasıl bir işte çalışacağımızı değil nasıl bir yaşam biçimi istediğimizi de belirleyeceği için kayda değer bir karardır

Meslek seçimi aniden verilen bir karardan çok, hayat boyu devamlı gelişimsel bir süreçtirBir anlamda bireyin iş seçimi, geçirdiği birtakım yaşantılar ve deneyimler sonucunda verdiği bir karardır Meslek danışmanları, mesleki karar verme sürecinde bireyin başta yetenek, ilgi ve değerlerine karşın bir çözüm üretse de bireyin meslek seçiminde sosyal, kültürel yaşantıları olduğu değin içsel dünyasını oluşturan psikolojik algıları, anne baba tutumları veya doyurulmayan psikolojik ihtiyaçları da kişinin mesleki karar verme sürecini etkileyen ve kararlarına yön veren etkenlerdir
Çoğu faktörün etkilediği meslek tercihini yaparken dinç karar verebilmek için izlenecek basamaklar var

Hangi alanlarda yetenekliyim?

Gencin ilk kez “ben neleri yapabilirim, “hangi derslerde daha başarılıyım sorularının cevabını kendisine vermesi gerekir Yetenek, meslekteki başarıyı ve doyumu etkileyen etkenlerden biridir ve temel gerekliliktir Seçilecek mesleğin gerektirdiği yeteneğe sahip olmayan bireyin, işinde başarılı olması öyle olası değildir Bütün tersi yeteneklerini kullanamayacağı veya mesleğin gerektirdiği kabiliyet düzeyi bireyin kapasitesinin aşağı ise kişinin o meslekte doyum sağlaması mümkün olmayacaktır Mesela, sözcükleri ustalıkla kullanamayan, yazılmış ve sözlü açıklama yeteneği dinç olmayan birinin dil ve edebiyat programlarında başarılı olması zordur Cisimleri üç boyutlu görebilme, bir şeklin açılımını düzlem üstünde çizebilme yeteneği olan yaratıcılık gücü yüksek bir bireyin ise mimarlık mesleği için zorunlu yeteneklere sahip olduğu düşünülebilir

Neleri yapmaktan hoşlanırım?

Yetenekler bireyin hangi mesleklerde daha başarılı olabileceğinin, ilgiler ise bireyin hangi işleri yapmaktan haz alacağının göstergesidir Hoşlandığınız dersler ve işler sizin ilginizin belirlenmesinde en kayda değer ipuçlarıdır Burada uyarı edilmesi gereken nokta, “ilginin uzun süreli olmasıdırİlgi duyduğumuz alanlar çoğunlukla yetenekli olduğumuz alanlardır Ara Sıra de ilgi duyduğumuz alanda yeteneğimiz olmayabilir Mesela; müziğe, resme, edebiyata birçoğumuzun ilgisi vardırAncak bu alanları iş olarak seçecek yetenek düzeyine sahip değilsek bu ilgimizi yalnızca hobi düzeyinde etkinliklerle hoşnutluk etmeliyiz Hoşlanarak yapacağımız bir işe yönelmek ayrıca başarımızı keza de mesleki doyumumuzu olumlu etkileyeceğinden mutlu bir yaşam sürmemize katkı sağlayacaktır

Kişilik özelliklerim seçeceğim mesleğe yerinde mu?

Iş seçerken, kişilik özelliklerimizin seçeceğimiz mesleğe uygunluğu da epeyce önemlidir Mesela çekingen, içe dönük, ikna gücü düşük biri için pazarlama, politika, hukuk gibi alanlar çok yerinde olmayacaktır Muhasebecilik, bankacılık, büro memurluğu gibi meslekleri seçmeyi düşünenlerin ahenkli, tedbirli, kurallara ast, sorumluluk sahibi olmaları gerekmektedir Belirtilen fiziksel özellikler ve sağlık durumu koşulları gerektiren askeri okulları, denizcilik ve havacılıkla ilgili bölümleri seçerken bu koşullara sahip olup olmadığımıza dikkat etmeliyiz

Beklentilerim ve mesleki değerlerim neler?

Yöneleceğimiz mesleğin yetenek ve ilgi alanlarımıza uygunluğunun dışarıya kişisel değerlerimize ve beklentilerimize uygunluğu da önemlidir Bireyin mesleki faaliyet sonucu olmak istediği olanaklar, mesleki değerleri hakkında ipucu verir Bazıları için iyi bir kazanç daha önemliyken, bazıları için akademik kariyer daha ön planda olabilir Birey; meşhur olmak, önderlik, yaratıcılığı kullanma, uyumlu hayat, saygınlık vb değerlerden kendisi için kayda değer olanları belirlemeli ve bu değerleri ona sağlayacak mesleğe yönelmelidir

Size yerinde olanı seçin

Seçmeyi düşündüğümüz mesleklerin bize uygun olup olmadığına karar verebilmemiz için meslekler hakkında şu soruları yanıtlamanız gerekmektedir:

• Mesleği yürütürken içinde bulunacağımız çalışma ortamı nasıl?
• Eğitim süresi ve bu eğitimin maliyeti ne değin?
• Meslek bulma olanakları, ülkemizde ve dünyada mesleğin geleceği ne durumdadır?
• Mesleğin gerektirdiği maddi ve psikolojik özellikler nelerdir?
• Meslekte ilerleme ve kariyer olanakları nelerdir?

Meslekleri nasıl tanıyabilirsiniz?

• Rehber öğretmenlerinize mesleklerle ilgili sorular sorabilirsiniz
• Meslek tanıtım seminerlerine ve üniversite gezilerine katılabilirsiniz
• Öbür mesleklerdeki kişilerle görüşebilir, mesleklerin uygulanma biçimlerini gözleyebilirsiniz
• Kitle irtibat araçlarında yayımlanan, meslekleri ve üniversiteleri tanıtıcı programları takip edebilirsiniz
• Gazetelerindergilerin eğitim köşelerini, meslekleri tanıtıcı yayınları okuyabilirsiniz
• Seçmeyi düşündüğünüz bölümlerin ders programlarını inceleyebilir, öğrenci ve öğretim üyeleri ile görüşmeler yapabilirsiniz

Sık Sık yapılan hatalar

• Anne babanın istediği mesleği seçmek
• Akran grubunun etkisinde kalmak
• Yetenekler ve şahsiyet özellikleri göz ardı edilip statüsüne bakılarak meslek seçmek
• Popüler mesleklere yönelmek
• Toplumsal önyargıların etkisinde kalmak
• Alınan puana kadar tercih yapmak
• Bölüm yok okul veya şehre göre karar tahsis etmek *