Mesnevinin Bölümleri - Mesnevinin Bölümleri Nelerdir?

Mesnevinin Bölümleri ,Mesnevinin Bölümleri Nelerdir?,



Mesnevilerde üç ana bölüm vardır: Giriş, konunun işlendiği bölüm ve bitiş Bu ana bölümler de şu daha aşağı bölümlerden oluşur

A Giriş Bölümü Dibace (ön laf)
Tevhid: Allah'ın birliğinin anlatıldığı birim
Münacaat: Allah'a yapılan yalvarış ve yakarışların dile getirildiği bölüm
Naat: Hz Muhammed'in övüldüğü bölüm
Miraciye: Hz Muhammed'in Recep ayının 27 gecesi Tanrı katına yükselerek onunla görüşmesinin anlatıldığı bölüm

Medhi ÇeharYârı Güzin: Dört halifenin övüldüğü birim
Eserin sunulucaği kişiye övgü
Yazılış sebebi (sebeb i nazm ı kitab)

B Konunun İşlendiği Birim
Hikayenin anlatımı (Âğazı epope): Bu bölümde ağâzı dâstân, ağazı kıssagibi Farsça veya Leyla ile Mecnunmesnevisinde olduğu gibi Türkçe daha alçak başlıklarla esas konu işlenir Şairler genelde konuyu monotonluktan kurtarmak için uygun yerlerde gazel ve murabbalara yer verebilir Kahramanların konuşmalarını çoğunlukla gazelmektuplarını murabbanazım biçimeyle ifade ederler

C Bitiş Bölümü
Genelde Hatimebaşlığı aşağıda ele alınan bu bölümde mesnevinin bittiği anlatılır Hatime bölümünde duaya da yer verilebilir


Mesneviler; aşk mesnevileri (Fuzulî, Leyla ile Mecnun), dinîtasavvufî mesneviler (Süleyman Çelebi, Mevlid), eğitici mesneviler (Yusuf Has Hacip, Kutadgu Bilig), savaş ve mertlik konusunu işleyen gazavatnâmeler, bir kentin güzelliklerini anlatan şehrengizler ve mizahî mesneviler biçiminde gruplandırılabilir


Olayların masal havasında anlatılması, olayların geçtiği yer ve zamanın süresiz olması, konuda birlik sağlanmaması, bazı bölümlerin birbirine eklenmiş dikkatsiz parçalar gibi görünmesi, çevre tasvirlerinin gerçeklere uygun olmaması, hikâye kahramanının mucizevi davranışlarda bulunması, hikâyelerde; cinler, periler, cadılar, ejderhalar gibi masal motiflerinin sıkça işlenmesi, mesnevinin başlıca özelliklerindendir

İran edebiyatında Genceli Nizamî'nin beş mesnevisinden oluşan Hamse'si, sonradan an edebiyatı şairleri kadar da misal alınmıştır


Divan edebiyatında roman ve hikâye gibi türler olmadığı için mesneviler bir bakıma bu türlerin yerini tutmuştur bu arada millî kimliğimizin oluşturduğu mesneviler de yazılmış: Muhammet Kuzubaşı'nın

Mahzeni Esrar ile Nefhatü'lEzhar Mukayesesiadlı çalışması, mesnevilerimizin İran ve Arap kültüründen çıkarak yerli kaynaklara yönelmesi uyarı çekicidir *