teknolojiuzmani
FD Üye
Gerçek ve sanalın birleştiği ‘dijital dünya’ olarak tanımlanan metaverse, milyonlarca yeni kıymet üretme potansiyeline sahip fütüristik bir ekosistem vadediyor. Cerebrum Tech Kurucusu Dr. Fazilet Erkul, her bölüm ve alandan kişi ve şirketi etkileyen metaverse için “Akıllı telefonların ortaya çıkmasıyla takoz telefonlardan akıllı telefonlara yanlışsız yıkıcı inovasyon geçişi yaşanmıştı. Çok yakında da internetten metaverse’e yıkıcı bir inovasyon geçişi yaşanacak. İş, eğitim ve cümbüş tecrübelerimiz meta kainata taşınsa da fizikî dünya baki kalacak. Bu yüzden, her iki dünya için de eser ve tahliller üreten markalar uzun yıllar hayatta kalacak” dedi
Metaverse kavramı her geçen gün daha fazla hayatımıza giriyor. Finanstan eğitime, oyundan kültür-sanata, sağlıktan perakendeye merkeziyetsiz yeni bir dünya sunan metaverse, yıkıcı değişimlere neden oluyor. Coğrafik ve fizikî sonlardan bağımsız, hayal gücü ve yaratıcılığı bedele dönüştüren metaverse kesiminin piyasa pahasının 2025’te 800 milyar dolara ulaşacağı varsayım ediliyor. Bu kadar bir büyüme yaşanırsa Web 2.0 bölümünün kapanıp Web 3.0 periyodunun açılmasına şahit olacağız.
Cerebrum Tech Kurucusu Dr. Fazilet Erkul, metaverse’ün iş dünyası için sınırsız imkân sunduğunu belirtti. Erkul, “Dijital iktisadın tüm bileşenleri, blok zinciri ve NFT üzere yenilikler de eklendiğinde metaverse için ‘bir sonraki olağanüstü iş platformu’ diyebiliriz. Google, Microsoft ve Meta üzere şirketlerin yaptığı büyük yatırımlar ile metaverse’e olan ilgi her geçen gün artıyor. Elbet ki en büyük tesir alanlarından biri de iş dünyası olacak. Geçiş periyodu pek süratli olmasa bile metaverse platformları iş dünyasına sınırsız imkân sunuyor. Bunlardan en barizi sunduğu kapsamlı ve ayrıntılı deneyim mümkünlüğü. Şirketler kolay bir web sitesi üzerinden kitlelere ulaşmaya çalışmaktansa metaverse üzerinden çok daha ilgi alımlı ve cazip bir formda eserlerini müşterilere ulaştırabilecek. Bu da kurumların dijital ortama kaymasına neden olacak. Teknik işlerin yanı sıra birçok yeni iş ortaya çıkacak yahut mevcut işler değişime uğrayacak. Şirketlerin pazarlama stratejileri ve ticaret yapış biçimleri metaverse ile tekrar yapılanacak. Bunlar dışında iş dünyasında verimlilik de artacak. Manzaralı aramalar yerine metaverse’te gerçekçi bir iş ortamı oluşturularak uzaktan çalışmanın yarattığı konfor korunacak. Ofis ortamı 3 boyutlu avatarlar ile yaşanabilecek” dedi.
Metaverse’ü kullanabilmek için birden fazla teknoloji ve kavramı anlamak ve kullanmak gerektiğini söz eden Erkul, “Metaverse’e bağlanmak için taşınabilir aygıtları da kullanabiliyoruz fakat nispeten yeni ve farklılık yaratabilecek teknolojiler olarak Artırılmış Gerçeklik (AR), Sanal Gerçeklik (VR), Karma Gerçeklik (MR) ve Genişletilmiş Gerçeklik’i (XR) sıralayabiliriz. Global AR, VR ve MR pazarının 2024 yılına kadar 300 milyar dolara yaklaşacağı iddia ediliyor. Bu teknolojilere ilgi çok büyük zira metaverse’ün de bu teknolojilerin geliştirilmesiyle oluşabilecek kıymet üretme potansiyeli çok yüksek” diye konuştu.
“Gerçek ve sanal dünya için tahlil üreten kazanacak”
“Metaverse dünyasının dinamiklerini yeterli anladığımızda; sunduğu potansiyel yararları kullanarak rekabetin önüne geçebilme bahtını yakalamak, yanlışsız iş iştirakleri yaparak büyümek ve insan kaynağını geliştirmek, ülke bağımsız uzman gruplarla çalışabilme fırsatını bulmak mümkün olacak” diyen Erkul, şöyle devam etti: “Akıllı telefonların ortaya çıkmasıyla takoz telefonlardan akıllı telefonlara gerçek yıkıcı inovasyon geçişi yaşanmıştı. Çok yakında da internetten metaverse’e yıkıcı bir inovasyon geçişi yaşanacak. İş, eğitim ve cümbüş tecrübelerimiz meta kozmosa taşınsa da fizikî dünya baki kalacak. Bu yüzden, her iki dünya için de eser ve tahliller üreten markalar uzun yıllar hayatta kalacak.”
Metaverse hangi bölümlerde daha tesirli olacak?
Metaverse’ün iş dünyasının yanında topluma sağladığı avantajlardan birinin inançlı bir ortam olduğunu belirten Erkul, “Pandemi, doğal afet üzere bütün dünyayı etkileyen olumsuz durumlarda beşerler toplantı yapabilecek, çalışmaya devam edebilecek, eğitim alabilecek. Boeing bir sonraki uçaklarını metaverse üzerinde inşa edeceklerini açıkladı. Bu maddi harcamayı azaltırken tabiata verilen ziyanı da azaltacak” dedi. “Sosyalleşme de yeni bir boyut kazanacak” diyen Erkul, metaverse’ün eğitim, perakende, sıhhat, kültür ve turizm bölümlerinde getireceği değişiklikleri şöyle sıraladı:
- Eğitim ve bilginin demokratikleşmesi ismine metaverse daha özgürlükçü ve eşitlikçi bir alan olacak. Örgün eğitim dışında da her kesim metaverse aracılığıyla çalışanlarına eğitimler verebilecek. Sarsıntı, yangın tatbikatı, iş güvenliği üzere tabiatı gereği tehlike yaratabilecek eğitimler sanal dünyada verilebilecek, daha verimli olacak.
- Sağlık hizmetlerinde sanal gerçekliğin 2027 yılına kadar 8 milyar dolar bedele yükseleceği öngörülüyor. Tıp öğrencilerinin ve tabiplerin en büyük sorunu olan hadise, kadavra ve ameliyat-operasyon tecrübesi eksikliği büyük ölçüde azaltılabilecek. Sıhhat çalışanları ‘esnek bir pratik yapma’ imkanı bulacak. Tabipler fizikî muayene gerekmeyen hastalara uzaktan teşhis koyup ilaç yazabilecek.
- Metaverse ile turizm kültürü de değişecek. Turizm tipi ayarlamak daha avantajlı olacak, seyahatin en ince detayı sanal kainatta tanıtılabilecek. Beşerler sırf dünyada değil vakitte da seyahat ederek meskenlerinin konforundan uzaklaşmadan gezebilecek. Antik Roma yahut bir yanardağın içi üzere fizikî olarak gidilmesi mümkün olmayan yerler deneyim edilebilecek.
- Konserler, sanat galerileri, moda defileleri, e-spor turnuvaları üzere canlı etkinlikler için büsbütün yeni bir kapı açılıyor. Sanatkarlar güvenlik sorunu olmadan takipçileri ile çok daha rahat etkileşime geçebilecek. Fizikî spor da yeni bir boyut kazanacak. Konuttaki idman bisikletleri ile Tour de France’da yarışmak mümkün olacak.
- Şirketler dijital satış ve pazarlama alanlarını geliştirmek ve genişletmek için sanal dünyada iş yapacak çalışanlara muhtaçlık duyacak. Perakende bölümünde yer alan çalışanlar işlerini kaybetmeyecek, kimi iş ortamları metaverse’e taşınacak; çalışanlar müşterilerle metaverse üzerinden etkileşime girecek ve satın alma süreçlerinde blok zinciri üzerinden token kullanarak yapılacak alışverişlerde insanlara yol gösterecekler.