Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Zerzevat ve meyve tüketimi ile kalp - damar marazları, kimi kanser cinsleri, inme, diyabet, Alzheimer marazı, katarakt ve yaşla ilintili fonksiyonel kayıp riskinin azalması arasında kuvvetli bir bağ vardır. Bu tesirlerin zerzevat ve meyvelerin içerdiği diyet posası, folat, potasyum ve Beta - karoten, C vitamini, E vitamini üzere antioksidan aktiflik gösteren biyoaktif fitokimyasal bileşenlerden kaynaklandığı vurgulanmaktadır. Yapılan ilmî çalışmalarda biyoaktif bileşenlerin zerzevat ve meyvelere kıyasla zerzevat ve meyve sularından daha kolay emilebildiği belirtilmektedir.
Antioksidanların Rolü
Vücutta gerçekleşen ve oksidasyon denen bir küme kimyasal reaksiyon sonucunda ortaya çıkan kimi hususlar, bilhassa DNA üzerinde hasara yol açarak çeşitli illetlere yer hazırlamaktadır. Zerzevat ve meyvelerde bulunan lifler, tüketilen besinlerle birlikte alınan çeşitli zararlı hususları kendi yapısına bağlayarak dışkı ile vücuttan atmaktadır. İçerdikleri (özellikle flavonoidler ve polifenoller gibi) doğal antioksidanların, reaktif oksijen çeşitleri (ROS) aracılığı ile oluşan doku hasarına karşı mümkün gözetici tesirleri bulunmaktadır. Bu reaktif tipler, vücutta metabolik yolla oluşabileceği üzere UV ışınlar, hava kirliliği, sigara dumanına maruz kalınması, alkol ve kimi ilaçların alımı ile de oluşabilmektedir. Düşük zerzevat ve meyve tüketimi; kardiyovasküler marazlar (%85), iskemik kalp marazları (%31), gastrointestinal kanser (%19), kanser (%15) ve inme (%11) üzere sıhhat dertlerine yol açmaktadır. Bu nedenle Yerküre Sıhhat Örgütü günde 5 - 9 porsiyon zerzevat ve meyve tüketilmesini önermektedir.
Meyvelerin İçeriği
Meyvelerde değişen orantılarda A ve C vitamini bulunmaktadır. Turunçgiller, kavun, karpuz, çilek, böğürtlen üzere meyveler C vitamini açısından zengindirler. Koyu sarı renkli (kavun, kayısı, mango, şeftali gibi) meyvelerin birden fazla A vitamininin güçlü kaynağıdır. Bunların yanı sıra birden fazla meyve potasyum ve folik asit içermektedir. Özelikle kabuklu olarak yenebilen meyveler ile kuru meyveler düzgün birer posa (lif) kaynağıdırlar. Böylece şeker, kolesterol ve kan basıncı seviyelerini istenilen seviyelerde tutmaya yardımcı olmaktadır. Su ile birlikte midede şişerek tokluk, doygunluk hissi uyandırmaktadır. Birebir vakitte dışkılama sayısını ve ölçüsünü artırarak kabızlığı önlemekte ve mahsusen kalın bağırsak kanserinden hami tesirler göstermektedir. Günlük posa alımını artırmak ismine meyve ve meyve suyu tüketimini artırmakta yarar vardır.
Yemekte Meyve / Meyve Suyu Alır mıydınız???
Halk arasında en yaygın olarak önümüze çıkan sahih bilinen yanlış; meyvelerin yemeklerden 2 saat sonra tüketilmesinin gerekliliğidir. Aksi taktirde meyvelerde bulunan meyve alkolleri kimseyi siroza sürüklemekte, içerisindeki şeker yağa dönüşmekte ve kilo aldırmakta üzere kanılar laf bahsidir. Gerçekle uzaktan yakından bir alakası olmayan bu haber diyetisyen olmayan, bir de kendilerini otorite olarak gören birtakım sıhhat çalışanı tarafından ortaya atılan bir mevzudur. Halbuki meyvelerde bulunan meyve asitleri sindirimi kolaylaştırmaktadır. Tıpkı vakitte meyvelerin içerdiği C vitamini, birlikte yenildiği besinler içerisindeki demir mineralinin emilim nispetini artırarak anemiye (kansızlığa) karşı tesirli olmaktadır. Meyve alkollerinin de içki olarak tüketilen alkoller ile isim benzerliği dışında hiçbir kontağı olmadığı için asla karaciğerde sorun yaratması üzere bir durum laf konusu değildir. Demek ki yemekle birlikte meyve yemek yahut meyve suyu içmek sorun yaratmadığı üzere ekstra yararlar sağlamaktadır.
Hangi Meyve Suları Önerilmektedir?
Memleketler arası standartlara ve Türk Azık Kodeksi'ne nazaran meyve suyu ve gibisi içecekler, içerdikleri meyve nispetine nazaran üç öbeğe ayrılmaktadır: Meyve suyu, meyve nektarı ve meyveli içecekler. Ek olarak, ürettikleri meyve aromalı ve toz içecekleri de bu üç kümeden birine dahil üzere göstererek pazara sunan birtakım firmalar tüketicinin haber eksikliğinden faydalanmaya çalışmaktadır. O nedenle içerdiği meyve nispeti %100 olan ve hiçbir azık ek hususu içermeyen meyve suları, meyve çeşidine nazaran %25 - %50 orantısında meyve içeren meyve nektarı ve içerdiği meyve orantısı en az %10 olan meyveli içecekler tercih edilmelidir. %10'un altında meyve içeren; tat, koku ve renk verici ek hususları ile hazırlanan meyve aromalı içeceklerden ve su ile karıştırılarak hazırlanan toz içecekleri tercih etmemek daha sağlıklı olacaktır.
Yaşlanmayı durduramazsınız, lakin ihtiyarlığı önleyebilirsiniz |
Ahududu suyu: C vitamini ve demir cihetinden zengindir. Göz muhitindeki çizgileri kaybettirir.
Elma suyu: Potasyum, magnezyum, kalsiyum ve K vitamini içerir. Cildi temizler. Sıklık iksiri olarak tanımlanır. Elma suyu içinde kuvvetli antioksidan özellikler gösteren farklı fitokimyasallar da içeriyor. Elma suyunun %9 - 34 nispetinde (kötü huylu) LDL oksidasyonunu önleyici, kalp marazları ve kimi kanser risklerini azaltıcı tesiri olduğu belirtilmektedir.
Kayısı suyu: Bir bardak kayısı suyu günlük A vitamini gereksiniminin 1/3'ünü karşılamaktadır. Yapılan çalışmalar, karotenoidlerin antioksidan özellikler gösterdiğini ve kansere karşı potansiyel kollayıcı tesiri olduğunu ortaya koymaktadır.
Portakal suyu: Kalsiyum, magnezyum ve C vitamini deposudur. Dolaşımı rahatlatır, cildi pembeleştirir.Potasyum ve folik asit için âlâ kaynaktır. Portakal suyunun oksidatif gerilimi azalttığını, (iyi huylu) HDL-kolesterolü yükselttiği bilinmektedir.
Üzüm suyu: Potasyum, vitamin C, folik asit ve polifenollerden zengindir. Bilhassa mor üzüm ve mor üzüm suyunda bulunan polifenollerin kalp hastalıklarına karşı gözetici tesirlerinin olduğu eksperler tarafından onaylanmaktadır.
Meyve-sebze özlü kokteyller: Soğuk ve kirli havaların yol açabileceği aksiliklere karşı güçlü bir sıhhat ve hoşluk iksiridir. Taze zerzevat ve meyvelerin güçlü içeriği organizmanın günlük gereksinimini karşılarken soğuk ve puslu havalarda müdafaasız kalan cildin de içeriden beslenmesini sağlar. Bu nedenle içinde bulunduğumuz şu günlerde günde en az bir bardak meyve kokteyli içilmesinde yarar vardır.
Fonksiyonel Besinler
Besleyici özellikleri dışında vücuda fizyolojik yararlar sağlayan ve kronik hastalık riskini azaltabilen, sıhhati geliştiren besinlere fonksiyonel besinler denilmektedir. Meyve üzere fonksiyonel besinler tıpkı vakitte kollayıcı birer ilaç niteliğindedir. Fonksiyonel besinler günlük beslenme alışkanlıkları içinde doğal halleri ile tüketilen azıklar olabildikleri üzere, genetik mühendislik yoluyla ya da zenginleştirilmiş olabilirler.
Illetlerin önlenmesi ve tedavisindeki aktiflikleri açısından çok sayıda besin incelenmiş ve fonksiyonel besinler arasında taraf alıp almadıkları saptanmıştır. Örneğin bu araştırmalarda meyve ve zerzevat tüketimi kansere karşı korunmada epey faal bulunmuştur. Zerzevat ve meyve tüketimi düşük olanlarda kanser riski, tüketimi yüksek olanlara orantıyla iki kat çokça görülmektedir. Meyve tüketimi, münhasıran akciğer, ağız boşluğu, pankreas, mide, kolon, rektum ve mesane kanserlerine karşı kollayıcıdır.
Likit Muhtaçlığı Meyve Suları
Yaklaşık %70'i likit olan insan vücudunun günde ortalama 2.5 litre likit kaybettiği düşünülürse; meyve suları vücuda kaybettiği sıvıyı geri kazandırdığı üzere, C vitamini, karotenoid ve fenolik bileşik içerikleri ile birtakım kanser çeşitleri ve kronik marazlara karşı gözetici tesirler de göstermektedir.Hücrelerin yaşamsal faaliyetleri ve bu sayede vücut fonksiyonlarının noktasına getirilmesi, vücudun su istikrarının korunması ile mümkündür. Vücudun su istikrarı; teneffüs yoluyla, idrarla, terle ve dışkı ile kaybedilen sıvının tekrar su ve sulu besinler ile sağlanmaktadır. Münhasıran zerzevat ve meyve suları susuzluğu giderdiği üzere, sıhhati da olumlu cihette etkilemektedir.
Örneğin, 1-6 yaşındaki evlatlar için önerilen günlük meyve suyu tüketimi 120-180 gram, 7-18 yaşındaki evlatlar için ise 240-360 gramdır. Münhasıran evlatlara kolalı içeceklerden fazla meyve suyu içme alışkanlığı kazandırmakta yarar vardır. Beslenme çantalarına her gün bir adet meyve suyu koymak daha sağlıklı bir nesil için atılacak değerli bir adım olacaktır.
