Mezarından Çıkarılıp Kafası Kesilecek Kadar Nefret Edilen Bir Lider: Oliver Cromwell

Oliver Cromwell, şüphesiz tarihe damgasını vurmuş en ilginç kişiliklerden biri. Çünkü kralın kafasını kesip yüzyıllar süren İngiliz monarşisini ortadan kaldırmak ve İngiltere’nin zirve adamı haline gelmek kolay bir iş değil.


Yaşamının erken yıllarına dair fazla bilgi bulunmayan Cromwell, siyaset sahnesine 17. yüzyılın ilk yarısında atıldı.



Dini bütün bir protestan ve püriten olan Cromwell, parlamento üyesi seçildikten bir süre sonra sonra patlak veren İngiliz İç Savaşında parlamenteristlerin tarafında yer aldı.

Savaşın taraftarları, kralcılar ve parlamenteristlerdi. Kralcılar, kralın mutlak yetkisi olması taraftarıyken, parlamenteristler kralın yetkisini yasayla sınırlandırmak istiyordu.



İlk liderlik başarılarını askeri alanda alan Cromwell, kısa süre içinde orduda yükselerek general rütbesini aldı.



Çatışmalar 1648’de zirve noktasına ulaştığında, parlamenteristler kralın tahtta kalmasını destekleyenler ve kralın yargılanıp asılmasını isteyenler şeklinde ikiye ayrıldı.

Cromwell, ikinci grupta yer alıyordu ve savaştaki başarıları ve liderliği sebebiyle, 59 parlamento üyesini arkasına alıp kralı ölüme gönderen hükmü imzaladı.



Üstün askeri başarılarıyla ülkesinin kaderine etki etmeyi başarmıştı.

Kralın infazının ardından İngiltere Milletler Birliği (Commonwealth) ilan edildi ve monarşi yerine devlet şurası yönetime geçti.



Özgürlükçü ve demokratik niyetlere sahip gibi gözükse de Cromwell, İrlanda ve İskoçya’yı kontrol altına almak için elini kana bulamaktan çekinmedi. İskoçlar ve İrlandalılar Cromwell’den halen nefret eder. 

Yapılan müdahalelerin ardından iç savaş parlamenteristler lehine sonlandı. Artık İngiltere, İskoçya ve İrlanda Milletleri Birliği söz konusuydu.

Cromwell de ülkenin koruyucusu, başkumandanı ve parlamento başkanı olarak atanmıştı.



Parlamentonun ısrarına rağmen, taç giyip tahta oturmayı reddetti. 

Ayrı zamanda tüm başarılarını Tanrının ona bahşettiğini iddia eden son derece dindar bir liderdi. Hükümdarlığı süresince kendi politikasını sıkı bir şekilde uyguladı, dine küfredenleri ve isyan edenleri ölümle cezalandırdı. 

“Gerekli olanın yasası olmaz” diyen Cromwell, gerekli gördüğü şeyleri yapmaktan hiç çekinmedi.

Monarşinin mutlakiyetine karşı çıktığı yolda, tek başına mutlak hakim haline gelen Cromwell’in hükümranlığı, bir kaç böbrek taşı ve sıtma yüzünden yalnızca beş yıl sürebildi.



Öldükten sonra kısa süreliğine yerine geçen oğlu, yönetim için gerekli özelliklere sahip değildi. Kralcılar kısa süre içinde tekrardan kontrolü sağladı. Cromwell’in infaz ettirdiği kralın oğlu olan II. Charles tahta geçmiş, kraliyet yeniden tesis edilmişti.

Cromwell’e dair en ilginç şeylerden birinin, onun ölümünden sonra yaşanması da ilginçtir.



Ölümünden iki yıl sonra mezarından çıkarılıp zincirlere vurulan Cromwell’in başı gövdesinden ayrıldı ve vücudu paramparça edildi.



Bir mızrağın ucuna geçirilen kellesi ise Westminster katedralinin önünde bir süre sergilendi. 

Bu bir gözdağıydı. Kraliyetle uğraşırsan, kellen bu mızrağın ucunda yükselir demek isteniyordu bir nevi...

Ne olursa olsun, Cromwell bugün İngilizlere göre tarihlerinin gördüğü en önemli 10 liderden birisi.



Bir gün yolunuz Londra’ya düşerse, kendisinin büyükçe bir heykelini Westminster'ın önünde görebilirsiniz. Bu kraliyeti yerinden eden zalim bir lidere duyulan bir hürmet midir, yoksa ibret vesikası mıdır bilinmez. Her iki ihtimal de mümkündür belki de…