Mezarlıkta Kur ’an ’ı Kerim Okunur mu

Allahu Teâlâ şöyle buyuruyor:

????????? ??? ???????? ??????????

“Kuşkusuz ancak sen ölülere işittiremezsin!

Neml 80, Rûm 52

????? ????? ?????????? ???? ??? ??????????

Sen, kabirlerdekilere işittirici değilsin!

Fâtır 22

????????? ??? ????? ?????? ????????? ????????? ????? ?????????????

“(Bu Kur ’lahza) Diri olanı uyarsın ve kâfirler üzerine söz adalet olsun diye indirilmiştir

Yâsîn 70

Ayette geçtiği gibi Kur ’lahza ’ı Kerim, ölüler için yok, diriler için indirilmiştir! Tabiî ancak bunu sadece akıllı kimseler anlayabilir!

Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:

“Size kendimden ve Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ’den söz edeyim mi, diye sordu?

Biz:

?Evet, dedik

Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:

?Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ’in yanımda kaldığı gece geldi ridasını ve ayakkabılarını çıkardı ve onları yere bıraktı İzarının bir ucunu yatağa serdi ve yanı üzere yattı Fazla vakit geçmeden o benim uyuduğumu sandı, ağır ağır ridasını aldı, yavaş yavaş ayakkabılarını giydi, yavaş yavaş kapıyı açtı ve çıktı Daha Sonra kapıyı yavaşça kapattı Ben de çarımı başımın üzerine saldım, başımı da örttüm Sonra izarım ile de kapandım Daha Sonra Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ’in izinden yola koyuldum

Nihayet Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ebedi mezarlığına geldi Uzunca ayakta durdu Daha Sonra üç kez ellerini kaldırdı, sonra döndü, ben de döndüm Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) hızlandı, ben de hızlandım Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) koşmaya başladı, ben de koştum Daha da seri koşmaya başladı, ben de daha da hızlandım Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ’i geçtim, içeri girdim Daha demin uzanmıştım ancak Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ’de içeri girdi Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

?‘Ne oluyor ey Aişe! Göğsün inip kalkıyor, karnın da şişirilmiş ’ dedi

Bende:

?Anam babam sana feda olsun ey Allah ’ın Rasulü! dedim ve Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ’e durumu bildirdim

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

?‘Benim önümde gördüğüm karartı sen miydin ’ dedi

Ben:

?Evet, dedim Göğsüme parmağı ile itti, göğsüm acıdı

Sonradan Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

?‘Allah ’ın ve Rasulünün sana haksızlık edeceğini mi zannettin? ’ dedi

Ben:

–Insanlar her neyi gizlese Allah onu bilir dedim

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

?‘Evet ’ dedi

Sonra Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle dedi:

?‘Cebrail aleyhissellam bana geldi ve seslendi Sesini senden gizledi Ben de ona karşılık verdim O ’na verdiğim karşılığı da senden gizledim Sen buradayken Cebrail aleyhissellam yanında girmezdi Çünkü sen elbiselerini çıkarmıştın Ben senin uyuduğunu sanmıştım Seni uyandırmak hoşuma gitmedi ve yalnızlıktan korkacağından çekindim Cebrail aleyhissellam bana dedi ki:

?Rabbin sana Ölümsüz ’dekilere gitmeni onlar için mağfiret dilemeni emrediyor ’ dedi

Ben:

?Ey Allah ’ın Rasulü! Bir kabre gittiğimde ne söyleyeyim diye sordum

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

‘Selamlama size ey mü ’minlerin ve Müslümanların diyarında bulunanlar Allah bizden önden gidenlere de, geriye doğru kalanlara da rahmet etsin Bizler de inşallah size kavuşacağız, de ’ buyurdu

Müslim 314, Nesei 1286, 2160, 161, Abdurrezzak 3570, 571, Ahmed 6221

Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:

“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bir mezarlığa gitti ve:

‘Selam sizlere ey mü ’min topluluklar yurdunun sakinleri! Şüphesiz bizler de inşallah size kavuşacağız ’ dedi

Sonra Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

‘Keşke biz kardeşlerimizi görseydik diye özlem ettim ’ dedi

Sahabeler:

?Ey Allah ’ın Rasulü! Biz senin kardeşlerin yok miyiz? diye sordular!

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

?‘Hayır, siz benim ashabımsınız Kardeşlerimiz ise, sonra gelecek olanlardır Ben, onlardan önce havuzun başına varmış olacağım ’ dedi

Sahabeler:

?Ey Allah ’ın Rasulü! Hemen Şimdi senin ümmetinden gelmemiş olanları nasıl tanıyacaksın? diye sordular!

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

?‘Sizden herhangi bir adamın, alnında ve ayaklarında beyazlıkları bulunan atları olsa ve bu adamın atları siyah atlar aralarında bulunsa, adam kendi atlarını tanımaz mı? ’ dedi

Sahabeler:

?Kuşkusuz tanır, ey Allah ’ın Rasulü! dediler

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):

?‘Onlar kıyamet gününde abdest almalarından nedeniyle alınları, kolları ve ayakları parlak geleceklerdir ’

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bu sözlerini üç defa tekrarladı ve şöyle devam etti:

?‘Ben onlardan önce havuzun başına varmış olacağım Dikkat edin aranızdan birtakım kimseler havuzumdan, kaçkın devenin uzaklaştırıldığı gibi uzaklaştırılacaklar Ben onlara buraya geliniz, buraya geliniz diye sesleneceğim ve bana şöyle denilecek:

?Onlar senden daha sonra bid ’atlar yaptılar ve defalarca ökçeleri üzerine gerisin geri dönüp durdular

Bunun üzerine ben de:

?O halde benden uzaktan dursunlar, benden uzak dursunlar diyeceğim ’ buyurdu

Ahmed 2300, 408 Müslim 1150, 151, Malik 149, 50, Nesei 135, İbni Mace 2580, Beyhaki 478

Muhammed Nâsıruddin elAlbânî (Rahmetullahi Aleyh) şöyle demiştir:

Mezarlıkda Kur ’lahza ’ı Kerim okumaya gelince, bu sünnette aslı olmayan hususlardandır! Bu hadis, kabirde Kur ’an ’ı Kerim okumanın meşru olmadığını göstermektedir Çünkü kabirde, Kur ’an ’ı Kerim okumak meşru olsaydı, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bunu yapardı ve ashabına da öğretirdi

Özellikle Aişe (Radiyallahu Anha) halk aralarında Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ’in en fazla sevdiği kimselerdendir Aişe (Radiyallahu Anha), Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ’e kabirleri ziyaret ettiğinde ne söyleyeceğini sormuş, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ’de kabirlere nasıl selam verip ve nasıl dua edeceğini öğretmiş

Fatiha ’yı ya da Kur ’an ’ı Kerim ’den herhangi bir bölümü okumasını öğretmemiştir Eğer Kur ’an ’ı Kerim okumak yasal bir iş olsaydı, bunu Aişe (Radiyallahu Anha) ’dan gizlemezdi!

Diğer Taraftan gereklilik hemen Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ’in zorunlu beyanı yapmayıp, ertelemesi usûl ilminde tesbit edildiği üzere caiz değildir Ertelemesi bile caiz değilken gizlemek nasıl laf konusu olabilir Eğer Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem), sahabelere kabirde Kur ’lahza ’ı Kerim okumayı öğretmiş olsaydı, elbette fakat bu bize ulaşırdı

Mezarlıkda Kur ’lahza ’ı Kerim okuma hususun sabit bir senetle bize nakledilmemiş olması böyle bir işin meydana gelmemiş olduğunun delilidir Mezar ziyareti esnasında Kur ’lahza ’ı Kerim okumanın yasal olmadığını güçlendiren delillerden birisi de Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ’in şu sözüdür:

“Evlerinizi kabirlere çevirmeyiniz Kuşkusuz şeytan içinde Bakara Suresinin okunduğu evden kaçar

Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) içerisinde Kur ’an ’ı Kerim okunmayan bir evi, kabirlere benzetmiştir! Çünkü kabirlerde Kur ’an ’ı Kerim okunmaz!!!

Müslim 2188, Tirmizi 442, Nesei Fedailu ’lKur ’lahza 76, Beyhaki Şuabu ’lİman 22381, Ahmed 2284, 337, 378, 388

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kabirlerin Kur ’an ’ı Kerim okunacak yer olmadıklarına işaret etmektedir Bundan nedeniyle Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) evlerde Kur ’lahza ’ı Kerim okunmasını özendirme etmiş ve evlerin Kur ’an ’ı Kerim okunmadığı kabirlere dönüştürülmelerini yasaklamıştır Nitekim öteki hadis, kabirlerin benzer şekilde namaz kılınacak yer olmadığına da sinyâl etmiştir

Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) şöyle buyurmuştur:

“Sünnet namazlarınızı evlerde kılınız, oraları mezarlık edinmeyiniz

Müslim 777209, Buhari

Bu hadisler, kabirler aralarında Kur ’an ’ı Kerim okumanın mekruh olduğunu ifade etmektedir İşte bundan nedeniyle Ebu Hanife, imam Malik ve sözde âlimlerin cumhurunun benimsediği görüş, kabirlerin yanına Kur ’an ’ı Kerim okunmasının mekruh olduğu şeklindedir aynı zamanda bu, imam Ahmed bin Hanbel (Rahmetullahi Aleyh) ’in de görüşüdür Ahmed bin Hanbel (Rahmetullahi Aleyh) ’e kabir yanında Kur ’lahza ’ı Kerim okunur mu? diye soruldu

Ahmed bin Hanbel (Rahmetullahi Aleyh):

–Hayır, kabirde Kur ’an ’ı Kerim okunmaz diye cevap verdi

Ebu Davud Mesail 158

Muhammed Nâsıruddin elAlbânî (Rahmetullahi Aleyh) şöyle dedi:

“Şeyhu ’lİslam ibni Teymiye (Rahmetullahi Aleyh) şunları söylemektedir:

İmam Şafi (Rahmetullahi Aleyh) ’e göre kabirler arasında Kur ’lahza ’ı Kerim okumak bid ’attır

İmam Malik (Rahmetullahi Aleyh) ise şöyle demiştir:

Ben, kabirlerde Kur ’an ’ı Kerim okuyan bir kimseyi bilmiyorum Bu Vesile Ile biz, sahabelerin ve tabiînin mezarlıkda Kur ’an ’ı Kerim okumadığını anlıyoruz

İktidau ’sSırati ’lMustakim Muhalefete Ashabi ’lCahiym 182

Mezarlıkta Kur ’lahza ’ı Kerim okuyanların deliline gelince:

Muhammed Nâsıruddin elAlbânî (Rahmetullahi Aleyh) şöyle demiştir:

“Mezarlığın yanından geçen ve kulhuvallahu ahad suresine onbir defa okuyup, sonra da bunun sevabını ölülere bağışlayan kimseye, ölüler sayısınca mükâfat verilir

Bu batıl ve uydurma bir hadistir Bu hadisi Ebu Muhammed elHallal, elKıraati ale ’lKubur ’de nakletmiştir Deylemi ise, Abdullah bin Ahmed bin Amir ’in babasından, onun Ali erRıza ’dan, onun babalarından rivayete dair bir nüshada zikretmiştir Bu ise batıl ve uydurma bir nüshadır Burada sözü geçen Abdullah ’ın uydurması veya onun babasının uydurmasıdır

Çünkü imam Zehebi elMizan ’da böyle demiştir Hafız ibni Hacer ’de elLisan adlı eserinde imam Zehebi ’ye uymuştur sonradan Suyuti, Zeylu ’lAhadiysi ’lMevdua adlı eserinde benzer şeyleri tekrarlamış ve onun bu hadisini zikretmiş, arkasında ibni Arrak Tenzihu ’şŞeria elMerfua fi ’lAhadiysi ’şŞeria ve ’lMevdua adlı eserinde de benzer şeyleri söylemiştir

daha sonra Suyuti bu sözlerini unutarak benzer hadisi Şerhu ’sSudur 130 ’da Ebu Muhammed esSemerkandi ’nin rivayetiyle Fedailu kulhuvallahu ahad bahsinde zikretmiş ve hakkında bir şey söylememiştir Evet, daha önceden bunun kuvvetsiz olduğuna dikkat çekici etmiştir lakin bu tatmin edici değildir Hadis onun da itirafıyla uydurmadır O halde yalnızca onun kuvvetsiz olduğunu belirtmekle kanaat etmek tatmin edici olmaz Onun hakkında susmanın caiz olmadığı gibi

Nitekim Şeyh İsmail elAcluni Keşfu ’lHafa 2382 ’de de böyle yapmıştır O, hadisi Rafii, Tarih ’inde diye nisbet etmiş ve hakkında laf söylememiştir Hâlbuki Şeyh İsmail elAcluni Keşfu ’lHafa isimli bu kitabını, insanların dilinde hadis diye ünlü olan sözlerin reel durumunu izah etmek için ortaya koymuştur diğer taraftan mütehassıs kimselerin hadis hakkında susmaları bunu bilmeyen kimselere hadisin delil olmaya elverişli olduğu ya da dedikleri gibi fezaili a ’mal ’de onunla amel edilebileceği vehmini verebilir

İşte bu hadis nedeniyle, meydana gelen de budur Ben Hanefilerden birisinin bu hadisi kabirlerin yanında Kur ’lahza ’ı Kerim okumanın lehine delil olarak gösterdiğini gördüm Sözü geçen bu zat Şeyh etTahtavi ’dir O bunu Meraki ’lFelah üzerine yazdığı Haşiye ’sinde 117 ’de belirtmektedir

Hadisi hem Darekudni ’ye de nisbet etmiştir Bir yanılma olduğunu zannediyorum Çünkü ondan başka birisinin bu hadisi ona nisbet ettiğini görmedim dahası bu ilimle meşgul olanların da bildiği üzere mutlak olarak bir hadis Darekudni ’ye nisbet edildiği takdirde onun esSünen kitabı kastedilir Ben bu hadisi orada göremedim Doğrusunu en iyi haberdar olan Allah ’tır