Mezheb (İslam Tim)

Gitmek, takip etmek, gidilen yol Mutlak müctehîd denilen dinde söz sahibi alimlerin, Müslümanların yapmaları gereken hususlarla ilgili olarak dînî delîllerden (Kur'ânı kerîm, hadîsi şerîfler ve İcmâ'dan) hüküm çıkarma usûlleri ve çıkarıp bildirdikleri hükümlerin hepsi

Ehli sünnetin (Peygamber efendimiz ve Eshâbının yolu) yüzlerce mezhebinden bugün dört tânesi kitaplara geçmiş olup, diğerleri kısmen unutulmuştur Bu dört mezheb; Hanefî, Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezhebleridir Müctehîd olmayanların bütün hareketlerinde ve ibâdetlerinde bir müctehîde tâbi olması yani bu dört mezhebden birinde bulunması lâzımdır
(Tahtâvî, Hamdullah Decvî, Muhammed Bâvâ Viltorî)

Eshâbı kirâmın (Peygamberimizi gören müslümanların) hepsi derin âlim, birer müctehîd idiler Din bilgilerinde, siyâsette, idârecilikte, zamanlarının fen bilgilerinde ve tasavvufta (ahlâk ilminde) birer deryâ idiler Bu bilgilerinin hepsini, Resûlullah'ın sallallahü aleyhi ve sellem mübârek yüzünü görmekle ve kalblere işleyen, rûhları çeken sözlerini işitmekle az zamanda edindiler Müctehîde kendi ictihâdı ile amel etmek lâzım geleceğinden her birinin mezhebi vardıMezhebleri az veya çok farklı idi Tâbiîn (Eshâbı kirâmı görenler) ve Tebei tâbiîn (Tâbiîn'i görenler) arasında da müctehidler vardı Bu müctehidlerin mezheblerinden yalnız dördü kitaplara geçip dünyânın her yerine yayıldı Diğerlerinin mezhebleri unutuldu
(Seyyid Abdülhakîm, Hamdullah Decvî)

Her müslümanın; bir ibâdet, bir iş yaparken dört mezhebden birine uyması lâzımdır Dört mezhebden başka bir mezhebe uymak câiz değildir Dört mezhebden birine tâbi olmak için bu mezhebin fıkıh bilgilerini iyi öğrenmek lâzımdır Bu da o mezhebde yazılmış fıkıh ve ilmihâl kitaplarından öğrenilir
(Muhammed Abdurrahmân Silhetî)

Dört mezhebin îtikâdları yâni îmânları birdir, ayrılıkları yoktur Dördü de Ehli sünnet îtikâdında (inanışında)dır Ehli sünnet îtikâdında olmayanlara bid'at ehli denir
(Şehristânî, Tahtâvî)

Dört mezhebden birine uymak Kur'ânı kerîme ve Resûlullah sallallahü aleyhi ve selleme uymaktır Çünkü, mezheb imâmları Kur'ânı kerîmde açıkça bildirilen hükümleri, Peygamber efendimizin Kur'ânı kerîm ile ilgili açıklamalarını bildirdikleri gibi, Kur'ânı kerîmde ve hadîsi şerîflerinde açıkça bildirilmeyen hususların hükümlerini yine Kur'ânı kerîm ve hadîsi şerîflerin ışığı altında ortaya koymuşlardır
(Abdülganî Nablûsî)