Mezhep Nedir?

İslam aleminde büyük önem taşıyan mezhep konusunda kısa bir sorum olacak. Mezhep nedir? Bu konuda açıklayıcı bilgiler verir misiniz?

Cevap: Mezhep demek sözlükte “gitmek, gidilen yer, yol” manasına gelir. Terim olarak şöyle tanımlanmıştır: “Dinin inanç esaslarını veya amelî hükümlerini anlama ve yorumlama konusunda kendine özgü yaklaşımlara sahip düşünce bütünü, bu yaklaşımlar etrafında meydana gelen ekolleşme, ekolleşmelerin ürünü olan ilmî birikim.”

Mezhepler tarihi ilmi açısından “İslam mezhepleri” dinin tarihinde ortaya çıkan düşünce, inanç, fıkıh ve siyaset alanındaki zümreleşmeler olarak açıklanmış ve mezhep “İslam dininin anlaşılma, yorumlanma hatta bir çeşit düşünce ekolleri” olarak anılmıştır. Mezhep kesinlikle bir din olmadığı gibi mezhep kurucusu kabul ettiğimiz imam ya da müçtehit de hiçbir şekilde bir din koyucusu veya tebliğcisi değildir.

Yüce Allah tarafından konulan ve Hazreti Muhammed (s.a.v.) efendimiz, tarafından tebliğ edilen İslam dininin gerek inanç, gerekse fıkıh alanına giren meselelerini delilleriyle birlikte ele alıp bunlarla ilgili yorum ve çözümler getirme ihtiyacı karşısında, delillerden hüküm çıkarma yeterliliğine sahip bilginler birbirinden farklı görüşler ortaya getirmişlerdir.

Genel olarak fıkıh mezhepleri, kurucularının isimleri ile anılmaktadır. Hanefi mezhebi, Şafi mezhebi gibi. Akait mezhepleri ise Havâriç, Mu’tezile gibi belli topluluklara izafe edildiği gibi kurucusuna izafetle de anılmıştır: Eş’ari Matiridi, gibi.