Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Mezhepler Aynı Konu Hakkında Neden Farklı Görüşleri Var?
Allah’ın koyduğu hükümlerin bir “nefsul-emirdeki yönü”(Allah katındaki yüzü) vardır, bir de o hükme, o teklife muhatap olan insan tarafı vardır. İnsan olarak bizim muhatap olduğumuz hükümlerin “nefsul-emirdeki yönünü” keşfetmemiz mümkün değildir. O halde biz insan olarak -bütün gücümüzü kullanarak elde ettiğimiz- kendi bilgilerimizden sorumluyuz.
Bu bilgilerimiz ise, genellikle mezheplerin görüşleri çerçevesinde şekillendiğine göre, bilerek, düşünerek benimsediğimiz bir mezhebin görüşleri paralelinde sorguya çekileceğiz. Mühim olan, öğrendiğimiz doğrularla amel etmektir. Niyet ve nazar öyle bir iksirdir ki, eşyanın mahiyetini değiştirir, haramı helal, helalı haram yapar.
Bu ayrılıklar, çeşitli sebeblerden ileri gelir. Kur`an`da hüküm ifade eden ayetleri (ki bunlara, nass denir) anlayış, herkes için başka başka olabilir. Zira nassların, usul-i fıkıhta beyan edildiği üzere, pek çok kısımları vardır: Hafi, mücmel, sarih, kinaye, mecaz, hakikat, mutlak - mukayyed, has - amm gibi. Bu yüzden müctehidlerin aynı nassı anlayışları farklı farklı olmaktadır. Ayrıca, hadislerin de nevileri, çeşitleri vardır.
Mütevatir, meşhur, haber-i vahid, mürsel, muttasıl, münkatı` gibi. Bu hadisleri delil olarak kullanma konusunda da müctehidler ihtilaf etmişlerdir. Bunun neticesinde de farklı görüşler ortaya çıkmıştır. Mesela Hanefiler hadisler konusunda titiz davranır. Haber-i vahidi (Tek sahabenin rivayet ettiği hadisi) delil olarak kabul etmezler. Şafiiler ise, haber-i vahidi kabul eder ve onu Kıyas`a tercih ederler. Hanefiler mürsel hadisi alır, Şafiiler almazlar. İşte bu gibi delillerdeki ihtilaf ve kabul edilen delilleri de farklı anlayış, müctehidlerin aynı mes`elede farklı hükümler vermelerine sebeb olmuştur. Fetva verilen beldenin örf ve adetleri de, müctehidlerin yaptıkları ictihadlara te`sir etmiştir.
Allah’ın koyduğu hükümlerin bir “nefsul-emirdeki yönü”(Allah katındaki yüzü) vardır, bir de o hükme, o teklife muhatap olan insan tarafı vardır. İnsan olarak bizim muhatap olduğumuz hükümlerin “nefsul-emirdeki yönünü” keşfetmemiz mümkün değildir. O halde biz insan olarak -bütün gücümüzü kullanarak elde ettiğimiz- kendi bilgilerimizden sorumluyuz.
Bu bilgilerimiz ise, genellikle mezheplerin görüşleri çerçevesinde şekillendiğine göre, bilerek, düşünerek benimsediğimiz bir mezhebin görüşleri paralelinde sorguya çekileceğiz. Mühim olan, öğrendiğimiz doğrularla amel etmektir. Niyet ve nazar öyle bir iksirdir ki, eşyanın mahiyetini değiştirir, haramı helal, helalı haram yapar.
Bu ayrılıklar, çeşitli sebeblerden ileri gelir. Kur`an`da hüküm ifade eden ayetleri (ki bunlara, nass denir) anlayış, herkes için başka başka olabilir. Zira nassların, usul-i fıkıhta beyan edildiği üzere, pek çok kısımları vardır: Hafi, mücmel, sarih, kinaye, mecaz, hakikat, mutlak - mukayyed, has - amm gibi. Bu yüzden müctehidlerin aynı nassı anlayışları farklı farklı olmaktadır. Ayrıca, hadislerin de nevileri, çeşitleri vardır.
Mütevatir, meşhur, haber-i vahid, mürsel, muttasıl, münkatı` gibi. Bu hadisleri delil olarak kullanma konusunda da müctehidler ihtilaf etmişlerdir. Bunun neticesinde de farklı görüşler ortaya çıkmıştır. Mesela Hanefiler hadisler konusunda titiz davranır. Haber-i vahidi (Tek sahabenin rivayet ettiği hadisi) delil olarak kabul etmezler. Şafiiler ise, haber-i vahidi kabul eder ve onu Kıyas`a tercih ederler. Hanefiler mürsel hadisi alır, Şafiiler almazlar. İşte bu gibi delillerdeki ihtilaf ve kabul edilen delilleri de farklı anlayış, müctehidlerin aynı mes`elede farklı hükümler vermelerine sebeb olmuştur. Fetva verilen beldenin örf ve adetleri de, müctehidlerin yaptıkları ictihadlara te`sir etmiştir.
