Mide yanması ve beslenme

Gögüs kafenizde yanma ile ağzınızda hissettiğiniz acı ve ekşi tat “mide yanması (ekşimesini)” olarak tanımlanır.

Mide yanması nasıl oluşur?

Yemek yediğimizde, yiyecekler ağzımızdan özafagus yoluyla mideye iletilir. Özafagus ve mide arasında özafagus alt kapakçığı bulunur. Bu kapakçık yiyeceklerin mideye girmesi için bir kapı vazifesini görür. Normalde çok hızlı açılıp kapanır ki midede bulunan mide asidi (yiyecekleri parçalamaya yarar) özafagusa geçmesin. Bu alt kapakçık iyi çalışmazsa, mide asidi özafagusa kaçar ve özafagusun iç duvarlarını tahriş eder ve ağrı verici yanma hissi başlar. Bu his genel olarak eğilip-kalkınca veya yatınca daha da kötüleşebilir.

Bazı içecekler ve yiyecekler (domates ve ürünleri, alkol, turunçgiller, kahve, yağlı ve çok baharatlı yiyecekler) daha fazla tahrişe ve yanmaya sebep olabilir. Kilolu olmak, fazla miktarlarda yemek, karın bölgesi sıkı giysiler giymek ve sigara içmek, mide yanmasını arttıran faktörlerdendir.

Dışarıda yemek yerken mide yanmasını önlemenin yolları

Gün içinde bir şekilde dışarda yemek yeme durumunda kalabiliyoruz. Özellikle mide yanmasından şikayetçi olan bireyler için ise bu durum daha da sıkıntı verici bir hal alıyor çünkü yemekler genelde daha yağlı ve baharatlıdır.

Dışarıda yemek yemeği sevenler için en iyi seçimler nasıl yapılır?

· Kahvaltı da meyve-sebze suyu içmeyi seviyorsanız, tavsiyelerime dikkat etmenizi öneririm. Klasik portakal-mandalina suyu mide yanmasını tetikler; bunun yerine elma, muz ve şeftali karışımı, domates suyu yerine havuç suyu daha iyi bir seçim olacaktır. Yağda yumurta yerine haşlanmış olanını, börek ve poğaça yerine tam buğday ekmeği tercih edin. Yağlı peynirler yerine lor peyniri, mozarella veya dil peynirini deneyin.

· İş çıkışı arkadaşınız sizi kahve içmeye ve tatlı yemeğe mi davet etti? Bu durumda kahve yerine maden suyu veya bitki çayları, çikolatalı tatlı yerine karışık meyve salatasını tercih ederek arkadaşınıza eşlik edebilirsiniz böylece hem kalorilerden hemde mide yanmasından uzak durursunuz.

· Çikolata, mide yanmasını tetikleyebilir bu nedenle çikolata ve çikolata içerikli tatlılar yerine seçimleriniz sütlü tatlılar, meyve tatlıları, meyveli kek, tart, meyveli yoğurt olursa daha iyi olur.

· Ev yemekleri yapan restoranlarda seçiminiz, salçasız ve az yağlı seçeneklerden yana olsun. Zeytinyağlı sipariş ediyorsanız susuz olarak yemeye özen gösterin.

· Fast food ürünlerinden tüketmek istiyorsanız öncelikle porsiyonlara dikkat etmelisiniz yani hamburger, patates veya içeceğin en büyük boyunu seçmeyin. Diğer konu ise kızarmış tüm ürünlerden uzak durun mümkünse ızgara olanlarını tercih edin. Ketçap, mayonez ve barbekü sosunu yediklerinize ilave etmeyin. Salata seçenekleri gözden geçirin ancak balzemik ve sirke soslarından uzak durun.

· Çin yemekleri baharat içerebilir bu nedenle menüye dikkat edin. Başlangıç olarak kızartılmış yiyecekler yerine buharda pişmiş seçenekler ile kremalı çorbalar yerine içeriği sebze olan wonton çorbasını alabilirsiniz. Ana yemekte ızgara seçimler yapabilmek için garsondan yardım isteyebilirsiniz yanında buharda pişmiş sebze ve sade pirinç eşlik edebilir.

· İtalyan yemeklerinde sıklıkla kullanılan domates, mide yanmasını tetikler. Bu nedenle domates sosu yerine, kremasız mantar sosu, domates soslu-salamlı pizza yerine brokoli-mantar-zeytinli-yeşil biberli pizza, tiramisu yerine sorbe ve şarap yerine maden suyu tercih edebilirsiniz.

· Deniz ürünleri genellikle mide yanmasına sebep olmazlar ancak kızartılmış olmamak şartıyla. Bu nedenle balık restoranına gittiğinizde kalamar veya karides tava yerine ızgara kalamar ve jumbo karides, antapot salatası alabilirsiniz. Mezelerden şakşuka yerine közlenmiş patlıcan veya yoğurtlu mezeler tercih edebilirsiniz. Küçük balıklar genelde kızartılarak servis yapılır bu nedenle daha büyük bir balık seçip ızgara yaptırabilirsiniz.

Beslenme şeklinizi düzenleyin

Mide yanması şikayetini sıklıkla yaşayanlar, yukarıdaki önerilere ek olarak; dereotu, kimyon, yaban turbu, maydanoz, rezene, tarhun, mercanköşk, tarçın, zencefil ve kakule gibi bitki ve baharatlarını yemeklerinizde kullanmayı deneyebilirsiniz.

Uzman Diyetisyen Gamze Şanlı Ak