Milli menfaatler önemli, operasyon son seçenek

Ulusal menfaatler kayda değer, operasyon son seçenek Türkiye'nin Irak'ın kuzeyinden kaynaklanan terör nedeniyle hudut ötesi operasyon için tezkereyi gündemine almasının ardından, Irak'la meslek yapan Türk şirketleri ve iş örgütleri, Operasyonun ekonomi üzerindeki olumsuz etkisi yıllardan beri sürer Ama ulusal üstünlük gerektiriyorsa natürel ancak destek veririz Yalnız, tüm alternatifleri tüketmeden operasyon konuşmayalımgörüşünde birleşti Irak'ta hazırlanmış giyimden gıda ve elektroniğe değin birçok alanda pazar lideri konumunda olan Türk firmaları olası bir hudut ötesi operasyon için tedirgin bir bekleyişe geçti Petrol kuyularından havaalanlarına her tarafta Türk firmaların imzası bulunan Kuzey Irak'ta, müteahhitlik ve ihracat dahil Türkiye'nin takvim iş hacmi 5 milyar dolara ulaşıyor Psikolojik olarak etkiledi Son 6 aydır Kuzey Irak'taki raflarda Türk menşeili ürünlerin ve müteahhitlerin kazandığı ihalelerin sayısının azaldığı belirtiliyor Buna karşın halihazırda Irak'la meslek yapan irili ufaklı yaklaşık bin 100 Türk şirketi var Bu şirketlerin 14 bin Türk çalışanı bulunuyor Bu şirketler ve çalışanlarının muhtemel bir operasyondan direkt etkilenmesi bekleniyor Bunun yanı sıra Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki çok sayıda işadamının Irak'la ticaret yaptığı ve yeni yeni toparlanmakta olan bölge ekonomisinin de muhtemel bir operasyondan olumsuz yönde etkileneceği belirtiliyor Kuzey Irak'ın içinden gelen yorumlar ise Kuzey Irak yönetiminin Türk girişimcilere yönelik negatif bir tavrının olmadığı, oysa Türk girişimcilerin operasyon söylentilerinden psikolojik olarak etkilendiği yönünde Milli menfaatlerin gerektirdiği doğrultuda hareket edilmesini desteklediklerini gösteren iş dünyası temsilcileri, daha önce düzenlenen operasyonların sorunlara çözüm olmadığına uyarı çekerek bütün alternatiflerin değerlendirilmesinden yanlamasına görüş bildiriyor İnşaattan iki yılda 5 milyar dolar geldi Kuzey Irak'ta yeniden yapılanma zarfında, arasında karayolu, altyapılar, bakanlık, üniversite, köprü ve havaalanı inşaatlarının da olduğu ihalelerin yüzde 90'ını Türk şirketleri aldı İhale şampiyon firmalar arasında Tepe İnşaat, MakYol, Cengiz İnşaat, Grup 77, Gülmak, Günay İnşaat ve İlnur Çevik'in şirketi Çevikler öne çıktı Kuzey Irak'ta son iki yıldır 25 milyar dolarlık ihale kazanan Türk firmaların yaptığı başlıca işler şöyle: MakYol Cengiz İnşaat: Süleymaniye Uluslararası Havaalanı 300 milyon dolar MakYol: KerkükAltınköprüErbil Yolu 30 milyon dolar Tepe: Süleymaniye Üniversitesi 260 milyon dolar Nursoy: Erbil ve Süleymaniye'de konutlar, Dohuk'ta 5 yıldızlı otel 150 milyon dolar IC İçtaş: Erbil Tıbbı Laboratuvarı ve Afiyet Merkezi 30 milyon $ Kadri İvegen (Mehdi Zana): ErbilDohuk Berderaj Yolu 20 milyon dolar Barzani abide mezarı Günay İnşaat: Süleymaniye'de köprü, öğrenci yurdu, konutlar 70 milyon dolar Günay İnşaat: Erbil içme suyu şebekesi 50 milyon dolar Doskon: Barzani anıtmezarı, ev ve altyapı 50 milyon dolar, KDP Genel Merkezi 65 milyon dolar, Dohuk, Erbil ve Köy Sancak'ta öğrenci yurtları 40 milyon dolar, 2004 villa konut 150 milyon dolar, Süleymaniye Havaalanı 40 milyon dolar, Erbil Selahaddin Üni 13 milyon dolar Tigris: Kültür ve İçişleri bakanlıkları, Kürdistan Üniversitesi 50 milyon dolar Renas: SelahaddinErbil ve AinkawaErbil Yolu, Selahattin içme suyu şebekesi 35 milyon dolar Devlet sarayı da var Taş Inşa: Kanalizasyon, köprü 150 milyon dolar Hazinedaroğlu: Erbil Soran ilçesi su tasfiye, isale hattı 70 milyon dolar, Erbil konut, Enfal anıtı 65 milyon dolar Yenigün: Erbil Kültür Merkezi 15 milyon dolar 77 İnşaat: Köprü, beton güvenlik bariyerleri, alt ve üstgeçitler 500 milyon dolar Galibiyet İnşaat: Süleymaniye'de inşaat 700 bin dolar, Kerkük Havalimanı modernizasyonu 60 milyon dolar Yüksel: Musul Havalimanı 250 milyon dolar Elegan: Erbil banka inşaatları, Serarej'de Devlet Sarayı, havalimanı içinde konut 80 milyon dolar Asfa: İnşaat Kerkük, Tigrit, Bakuba 15 milyon dolar Bejrman: Altyapı inşaatı 5 milyon $ Gürbağ: Dohuk, Zaho içme suyu şebekesi, Erbil et entegre tesisi, kapalı spor salonu 60 milyon dolar Tek İmaj: Köy Sancak'ta 2 üniversite binası 40 milyon dolar Akaryakıt, Irak'a en önemli ihraç kalemlerinden biri 2000'de 1 milyar 261 milyon dolar olan dış ticaret hacmi 2006'da 2 milyar 95 milyon dolara ulaştı 2005 yılında Irak'a ihracat bir önceki yıla tarafından yüzde 51 artarak 18 milyar dolardan 27 milyar dolara yükselirken ithalat yüzde 19 azalarak 4586 milyon dolar olarak gerçekleşti 2006 yılında bir önceki yıla tarafından Irak'a ihracat yüzde 67 azalarak 25 milyar dolar olarak gerçekleşirken ithalat da aynı yıl yüzde 184 düşüşle 374 milyon dolar oldu Irak ile 2006 yılında hudut ticareti tahminlere göre 2 4 milyar dolara ulaşırken navlun geliri de yaklaşık 750 milyon dolar oldu 2005 yılında Türkiye üzerinden Irak'a 18 milyar dolar layık 2220 bin ton mazot (benzin, kerosen, motorin) ve 426 milyon dolar değer 7355 bin ton LPG transit olarak ihraç edildi 2006 yılında ise Türkiye üzerinden transit akaryakıt ihracatı 500 milyon dolar civarında oldu Irak'a ihracatta mineral yakıtlar, elektrikli makineler, değirmen ürünleri, tuz, kükürt, çimento, demirçelik, kazanlar, makinalar, demirçelik eşya, mobilyalar, otomotiv ve tabi sanayi, plastikler birincil sıralarda yer alırken, ithalatta mineral yakıtlar, demirçelik, bakır ve bakır ürünleri, yenilen sebzeler, gübreler, alüminyum ve alüminyum ürünler başı çekti