Mitoz sonucu oluşan yeni hucre sayısına ne denir?
Mitoz Bolunme (Aynı Hucreler Oluşturan Bolunme) :
Butun canlılarda 2n kromozomlu vucut hucrelerinde gorulen ve bir hucreden iki hucre oluşturan bolunme şekline mitoz bolunme denir
a) Mitoz Bolunmenin Ozellikleri :
1 Butun canlılarda gorulur
2 2n kromozomlu vucut hucrelerinde gorulur
3 2n kromozomlu bir hucreden 2n kromozomlu iki hucre oluşur
4 Bolunme sonucu oluşan iki hucre aynı kalıtsal bilgiye (DNA’ya) yani kromozom yapısına sahiptir ve birbirinin tıpa tıp aynısıdır
5 Yaşam boyu devam eder (Zigotun oluşumundan, olume kadar devam eder)
6 Bolunme sonucu oluşan hucrelerin kromozom sayısı değişmez, sabit kalır
7 Tek hucrelilerde coğalmayı, cok hucrelilerde buyumeyi, gelişmeyi, yıpranan dokuların onarılmasını ve olen hucrelerin yerine yenilerinin yapılmasını sağlar
8 Tur icinde ceşitlilik oluşturmadan (kalıtsal ozellikleri değiştirmeden) turun devamını sağlar
9 Mitoz bolunme başlamadan once hucre bolunmeye hazırlık donemi (interfaz) gecirir
10 Cekirdek bolunmesi (karyokinez) ve sitoplazma bolunmesi (sitokinez) olarak iki aşamada gercekleşir
b) Mitoz Bolunmenin Aşamaları :
Mitoz bolunme, birbirini takip eden cekirdek bolunmesi ve sitoplazma bolunmesi olarak iki aşamada gercekleşir Hucre bolunmeye başlamadan once (iki mitoz bolunme arasında) bolunmeye hazırlık donemi gecirir (Bu doneme interfaz denir İnterfaz safhası, mitoz bolunmenin safhalarından değildir)
Bolunmeye hazırlık doneminde (İnterfaz Doneminde) :
1 Hucre buyur ve bolunme buyukluğune ulaşır
2 Hucredeki kalıtsal (genetik) madde iki katına cıkar, (DNA yani) kromozomlar kendini eşler, bir kromozomdan iki(kardeş homolog) kromatit oluşur
3 Yaşamsal faaliyetler hızlanır (ATP, mRNA, tRNA, rRNA, protein sentezi gibi)
4 Sentrozom kendini eşleyerek sentriolleri oluşturur (Sentrioller kendini eşler)
1 Cekirdek Bolunmesi (Karyokinez) :
Hucredeki, canlının kalıtsal ozelliklerini taşıyan kalıtsal yapının yani kromozomların (DNA’nın) ikiye ayrılmasını sağlayan bolunmeye cekirdek bolunmesi denir Cekirdek bolunmesi bitki ve hayvan hucrelerinde aynı şekilde gercekleşir
Cekirdek bolunmesi birbirini takip eden (profaz, metafaz, anafaz, telofaz olmak uzere) dort safhada (bolumde donemde evrede) gercekleşir
I Safha (IProfaz) :
1 Kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromozomları oluştururlar
2 Kromozomlar (iki kromatitli yapı) boyuna bolunerek kardeş (Homolog) kromatitleri oluşturur
3 Sentrioller zıt kutuplara cekilir ve aralarında iğ iplikleri oluşur
4 Kromatitler birbirlerine bağlanır Kromatitlerin birbirlerine bağlandığı noktaya sentromer denir
5 Cekirdek zarı ve cekirdekcik erimeye başlar (kaybolur)
II Safha (IIMetafaz) :
1 Kromozomlar, (sentromerlerinden iğ ipliklerine tutunur ve) hucrenin ekvator duzlemine dizilirler
2 Kromozomları oluşturan kromatitler ikiye ayrılır
Kromozomların sentromerleri ikiye bolunur ve kromatitler birbirlerinden tamamen ayrılır
3 Ayrılan kromatitler sentromerlerinden iğ ipliklerine tutunur
4 Erimeye başlayan cekirdek zarı ve cekirdekcik kaybolur
III Safha (IIIAnafaz) :
1 (İğ iplikleri kısalır ve) Ayrılan (homolog eş) kromatitler zıt kutuplara cekilir
2 Zıt kutuplara cekilen (kardeş) kromatitlere kromozom denir
3 Kardeş kromatitler (kromozomlar) kutuplara ulaştığı anda anafaz tamamlanır
IV Safha (IVTelofaz) :
1 Zıt kutuplara cekilen kromozomlar (kromatitler) incelip uzayarak kromatin iplikleri oluşturur
2 Cekirdek bolunmesi tamamlanır ve aynı kalıtsal bilgiye sahip yani aynı kromozomlara sahip iki cekirdek oluşur
3 Sitoplazma bolunmesi başlar
4 İğ iplikleri kaybolur
5 Cekirdek zarı ve cekirdekcik oluşur
6 Profazın tam tersi şeklinde gercekleşir
2 Sitoplazma Bolunmesi (Sitokinez) :
Sitoplazmanın ikiye ayrılmasını sağlayan bolunmedir Cekirdek bolunmesi (telofazda) tamamlandıktan sonra sitoplazma bolunmesi başlar
Cekirdek bolunmesi bitki ve hayvan hucrelerinde aynı şekilde gercekleşirken sitoplazma bolunmesi farklı şekilde gercekleşir
Hayvan hucrelerinde, sitoplazma bolunmesi boğumlanma ile gercekleşir Cekirdek bolunmesinin ucuncu (anafaz) evresinde hucre ortadan boğumlanmaya başlar, (telofaz)dorduncu evrenin sonunda ise boğumlanma tamamlanınca sitoplazma bolunmesi tamamlanmış olur
Bitki hucrelerinde sitoplazma bolunmesi orta lamel (ara plak ara bolme ekvatoral plak) oluşması sayesinde gercekleşir Cekirdek bolunmesinin dorduncu (telofaz) evresi sonunda hucrenin orta kısmında orta lamel oluşur, orta lamel kenarlara doğru uzar ve sitoplazma bolunmesi gercekleşir Sitoplazma bolunmesi sonucu hucre zarı ve hucre ceperi oluşur (Orta lamel kalınlaşır, iki yanında hucre duvarı ve hucre zarı oluşur)
NOT : 1 Mitoz bolunme sonucu hucre sayısı artar, kromozom sayısı sabit kalır
2 Mitoz bolunme zigotun oluşumu ile başlar ve olume kadar devam eder
3 Mitoz bolunmede cekirdek bolunmesinden sonra sitoplazma bolunmesi gercekleşmezse cok cekirdekli hucreler oluşur Cizgili kas hucreleri cok cekirdekli hucrelerdir
4 Mitoz bolunme sonucu oluşan hucreler ancak belli olgunluğa (bolunebilme buyukluğune) ulaştıktan sonra tekrar mitoz bolunme gercekleştirebilirler
5 Mitoz bolunme sonucu oluşacak hucre sayısı 2n formulu ile bulunur Bu formulde n, bolunme sayısıdır
6 Mitoz bolunme, eşeysiz uremenin temelini oluşturur
7 İnsanlarda mitoz bolunme farklı hızlarda gercekleşir
• 20 – 25 yaşlarına kadar, embriyo ve cocukluk doneminde mitoz bolunme hızlı gercekleşir Mitoz bolunme sonucu uretilen hucre sayısı, olen hucre sayısından fazla olur ve bu nedenle bu yaşlara kadar buyume gercekleşebilir
• 40 – 45 yaşlarına kadar mitoz bolunme hızı azalır (yavaşlar) Mitoz bolunme sonucu uretilen hucre sayısı ile olen hucre sayısı birbirine yakındır ve bu nedenle bu donemlerde buyume gercekleşmez
• 40 – 45 yaşlarından sonra mitoz bolunme hızı daha da azalır (yavaşlar) Mitoz bolunme sonucu uretilen hucre sayısı, olen hucre sayısından daha azdır Bu nedenle bu donemlerde buruşukluk, yaralarda gec iyileşme, kamburluk, sac beyazlaması, ciltte lekelenmeler oluşur
8 Bitki ve hayvan hucrelerinde mitoz bolunmenin uc onemli farklılığı vardır Bunlar;
1 Bitki hucrelerinde sitoplazma bolunmesi orta lamel oluşumu ile hayvan hucrelerinde ise boğumlanma ile gercekleşir
2 Hayvan hucrelerinde iğ ipliklerinin oluşmasını sentrioller, bitki hucrelerinde ise kutup başlıkları saplar (Kutup başlıkları, sitoplazmadaki proteinlerden oluşur)
3 Hayvan hucrelerinde sentrozom eşlemesi gorulurken bitki hucrelerinde gorulmez
Mitoz Bolunme (Aynı Hucreler Oluşturan Bolunme) :
Butun canlılarda 2n kromozomlu vucut hucrelerinde gorulen ve bir hucreden iki hucre oluşturan bolunme şekline mitoz bolunme denir
a) Mitoz Bolunmenin Ozellikleri :
1 Butun canlılarda gorulur
2 2n kromozomlu vucut hucrelerinde gorulur
3 2n kromozomlu bir hucreden 2n kromozomlu iki hucre oluşur
4 Bolunme sonucu oluşan iki hucre aynı kalıtsal bilgiye (DNA’ya) yani kromozom yapısına sahiptir ve birbirinin tıpa tıp aynısıdır
5 Yaşam boyu devam eder (Zigotun oluşumundan, olume kadar devam eder)
6 Bolunme sonucu oluşan hucrelerin kromozom sayısı değişmez, sabit kalır
7 Tek hucrelilerde coğalmayı, cok hucrelilerde buyumeyi, gelişmeyi, yıpranan dokuların onarılmasını ve olen hucrelerin yerine yenilerinin yapılmasını sağlar
8 Tur icinde ceşitlilik oluşturmadan (kalıtsal ozellikleri değiştirmeden) turun devamını sağlar
9 Mitoz bolunme başlamadan once hucre bolunmeye hazırlık donemi (interfaz) gecirir
10 Cekirdek bolunmesi (karyokinez) ve sitoplazma bolunmesi (sitokinez) olarak iki aşamada gercekleşir
b) Mitoz Bolunmenin Aşamaları :
Mitoz bolunme, birbirini takip eden cekirdek bolunmesi ve sitoplazma bolunmesi olarak iki aşamada gercekleşir Hucre bolunmeye başlamadan once (iki mitoz bolunme arasında) bolunmeye hazırlık donemi gecirir (Bu doneme interfaz denir İnterfaz safhası, mitoz bolunmenin safhalarından değildir)
Bolunmeye hazırlık doneminde (İnterfaz Doneminde) :
1 Hucre buyur ve bolunme buyukluğune ulaşır
2 Hucredeki kalıtsal (genetik) madde iki katına cıkar, (DNA yani) kromozomlar kendini eşler, bir kromozomdan iki(kardeş homolog) kromatit oluşur
3 Yaşamsal faaliyetler hızlanır (ATP, mRNA, tRNA, rRNA, protein sentezi gibi)
4 Sentrozom kendini eşleyerek sentriolleri oluşturur (Sentrioller kendini eşler)
1 Cekirdek Bolunmesi (Karyokinez) :
Hucredeki, canlının kalıtsal ozelliklerini taşıyan kalıtsal yapının yani kromozomların (DNA’nın) ikiye ayrılmasını sağlayan bolunmeye cekirdek bolunmesi denir Cekirdek bolunmesi bitki ve hayvan hucrelerinde aynı şekilde gercekleşir
Cekirdek bolunmesi birbirini takip eden (profaz, metafaz, anafaz, telofaz olmak uzere) dort safhada (bolumde donemde evrede) gercekleşir
I Safha (IProfaz) :
1 Kromatin iplikler kısalıp kalınlaşarak kromozomları oluştururlar
2 Kromozomlar (iki kromatitli yapı) boyuna bolunerek kardeş (Homolog) kromatitleri oluşturur
3 Sentrioller zıt kutuplara cekilir ve aralarında iğ iplikleri oluşur
4 Kromatitler birbirlerine bağlanır Kromatitlerin birbirlerine bağlandığı noktaya sentromer denir
5 Cekirdek zarı ve cekirdekcik erimeye başlar (kaybolur)
II Safha (IIMetafaz) :
1 Kromozomlar, (sentromerlerinden iğ ipliklerine tutunur ve) hucrenin ekvator duzlemine dizilirler
2 Kromozomları oluşturan kromatitler ikiye ayrılır
Kromozomların sentromerleri ikiye bolunur ve kromatitler birbirlerinden tamamen ayrılır
3 Ayrılan kromatitler sentromerlerinden iğ ipliklerine tutunur
4 Erimeye başlayan cekirdek zarı ve cekirdekcik kaybolur
III Safha (IIIAnafaz) :
1 (İğ iplikleri kısalır ve) Ayrılan (homolog eş) kromatitler zıt kutuplara cekilir
2 Zıt kutuplara cekilen (kardeş) kromatitlere kromozom denir
3 Kardeş kromatitler (kromozomlar) kutuplara ulaştığı anda anafaz tamamlanır
IV Safha (IVTelofaz) :
1 Zıt kutuplara cekilen kromozomlar (kromatitler) incelip uzayarak kromatin iplikleri oluşturur
2 Cekirdek bolunmesi tamamlanır ve aynı kalıtsal bilgiye sahip yani aynı kromozomlara sahip iki cekirdek oluşur
3 Sitoplazma bolunmesi başlar
4 İğ iplikleri kaybolur
5 Cekirdek zarı ve cekirdekcik oluşur
6 Profazın tam tersi şeklinde gercekleşir
2 Sitoplazma Bolunmesi (Sitokinez) :
Sitoplazmanın ikiye ayrılmasını sağlayan bolunmedir Cekirdek bolunmesi (telofazda) tamamlandıktan sonra sitoplazma bolunmesi başlar
Cekirdek bolunmesi bitki ve hayvan hucrelerinde aynı şekilde gercekleşirken sitoplazma bolunmesi farklı şekilde gercekleşir
Hayvan hucrelerinde, sitoplazma bolunmesi boğumlanma ile gercekleşir Cekirdek bolunmesinin ucuncu (anafaz) evresinde hucre ortadan boğumlanmaya başlar, (telofaz)dorduncu evrenin sonunda ise boğumlanma tamamlanınca sitoplazma bolunmesi tamamlanmış olur
Bitki hucrelerinde sitoplazma bolunmesi orta lamel (ara plak ara bolme ekvatoral plak) oluşması sayesinde gercekleşir Cekirdek bolunmesinin dorduncu (telofaz) evresi sonunda hucrenin orta kısmında orta lamel oluşur, orta lamel kenarlara doğru uzar ve sitoplazma bolunmesi gercekleşir Sitoplazma bolunmesi sonucu hucre zarı ve hucre ceperi oluşur (Orta lamel kalınlaşır, iki yanında hucre duvarı ve hucre zarı oluşur)
NOT : 1 Mitoz bolunme sonucu hucre sayısı artar, kromozom sayısı sabit kalır
2 Mitoz bolunme zigotun oluşumu ile başlar ve olume kadar devam eder
3 Mitoz bolunmede cekirdek bolunmesinden sonra sitoplazma bolunmesi gercekleşmezse cok cekirdekli hucreler oluşur Cizgili kas hucreleri cok cekirdekli hucrelerdir
4 Mitoz bolunme sonucu oluşan hucreler ancak belli olgunluğa (bolunebilme buyukluğune) ulaştıktan sonra tekrar mitoz bolunme gercekleştirebilirler
5 Mitoz bolunme sonucu oluşacak hucre sayısı 2n formulu ile bulunur Bu formulde n, bolunme sayısıdır
6 Mitoz bolunme, eşeysiz uremenin temelini oluşturur
7 İnsanlarda mitoz bolunme farklı hızlarda gercekleşir
• 20 – 25 yaşlarına kadar, embriyo ve cocukluk doneminde mitoz bolunme hızlı gercekleşir Mitoz bolunme sonucu uretilen hucre sayısı, olen hucre sayısından fazla olur ve bu nedenle bu yaşlara kadar buyume gercekleşebilir
• 40 – 45 yaşlarına kadar mitoz bolunme hızı azalır (yavaşlar) Mitoz bolunme sonucu uretilen hucre sayısı ile olen hucre sayısı birbirine yakındır ve bu nedenle bu donemlerde buyume gercekleşmez
• 40 – 45 yaşlarından sonra mitoz bolunme hızı daha da azalır (yavaşlar) Mitoz bolunme sonucu uretilen hucre sayısı, olen hucre sayısından daha azdır Bu nedenle bu donemlerde buruşukluk, yaralarda gec iyileşme, kamburluk, sac beyazlaması, ciltte lekelenmeler oluşur
8 Bitki ve hayvan hucrelerinde mitoz bolunmenin uc onemli farklılığı vardır Bunlar;
1 Bitki hucrelerinde sitoplazma bolunmesi orta lamel oluşumu ile hayvan hucrelerinde ise boğumlanma ile gercekleşir
2 Hayvan hucrelerinde iğ ipliklerinin oluşmasını sentrioller, bitki hucrelerinde ise kutup başlıkları saplar (Kutup başlıkları, sitoplazmadaki proteinlerden oluşur)
3 Hayvan hucrelerinde sentrozom eşlemesi gorulurken bitki hucrelerinde gorulmez