Modern Tarihin En Büyük Doğa Olayı : Haiyan Tayfunu

Haiyan ,
dünyanın en büyük su kütlesi olan Pasifik Okyanusu’nda meydana gelmiştir Bilindiği gibi aslında her ne kadar biz tayfun ya da kasırga da desek her iki doğa olayı da birbirinin aynıdır Sadece bu gerçekleştiği coğrafyaya göre farklı bir şekilde isimlendirişten kaynaklanır Başka bir ifadeyle tayfun da kasırga da aslında aynı doğa olaylarına insanoğlu tarafından yakıştırılan farklı ifade ya da isimlerdir Ancak her ne kadar bu iki olayda aynı doğa olayı olsa da, aslında oluştuğu yer sebebiyle tayfunlar, kasırgalara göre çok daha etkili olabilmektedirler Bunun nedeni, bu doğa olayının vücut bulduğu coğrafyanın Pasifik Okyanusu oluşudur Pasifik Okyanusu, bu gibi doğa olaylarının daha fazla beslendiği son derece tropik bir coğrafyadır İşte bu coğrafya 2019 yılında modern dünya tarihine geçen bir tayfuna ev sahipliği yapmıştır Bu tayfuna yerel olara Yolanda adını yakıştıranlar da vardır Ancak en bilinen adı Haiyan Tayfunu’dur Söz konusu bu tayfunu bu denli önemli kılan, aslında birçok parametredir Bu parametreler içinde hiç şüphe yok ki, girdap hızı ve de yıkıcılığı başı çeker
Haiyan Tayfunu, Meranti Tayfunu’yla beraber dünya üzerinde yaşanmış en yüksek rüzgar gücüne sahip ve de karaya bu süratle varmış doğa olayı olarak tarihe geçmiştir
Süper Tayfun olarak da lanse edilen Haiyan Tayfunu, her sene ortalama 20’den fazla tropik tayfun saldırısına maruz kalan Filipinler’e saate 380km’lik bir süratte ulaşan Haiyan Tayfunu, bu anlamda ülkeyi adeta harabeye çevirmiştir Görüldüğü gibi saatteki hızı 380km olan bir rüzgar gücüne sahip tayfun, dünyanın pek de alışık olduğu bir durum değildir O yüzden bunu sınıflandırırken aslında 5 Kategori olarak ifade etmek biraz yetersiz kalacaktır Çünkü bu aslında belki 6 bile değil daha fazla şiddete sahip bir tayfundur Saffir – Simpson ölçeğine göre 5 Kategori bir tayfun olan Haiyan Tayfunu, 7 Kasım 2019 tarihinde maksimum rüzgar gücüne ulaşmıştır Bu rüzgar gücüne ulaşıldığında aslında Filipinler’e de kısmen varan bir Haiyan Tayfunu’ndan bahsedebiliriz 3 Kasım 2019’te başlayan bu tropik fırtına çok kısa süre içinde Pasifik Okyanusu’nun alçak basınçlı sıcak sularından beslenerek 4 günde devasa bir canavara dönüşmüştür Pasifik Okyanusu, her sene onlarca tayfuna ev sahipliği yapar ve de onları karalara ulaştıracak düzeyde yakıtla doldurur Başka bir ifadeyle tayfunları besleyen bu sıradışı devasa su kütlesi, yaşanan bütün tayfunların annesi konumundadır 380km’lik rüzgar gücüyle varılan Filipinler, adeta açık hava mezarlığına dönmüştür
11 Kasım 2019 tarihinde kadar bölgede terör estiren Haiyan Tayfunu, resmi kayıtlara göre, 6,329 kişinin ölümüne ve 1,074 kişinin de kaybına yol açmıştır Ülkeye verdiği zarar ise, 2,86 milyon Amerikan doları civarında olmuştur Haiyan Tayfunu, aslında küresel ısınmanın neler yapabileceğini gösteren en büyük verileri içinde barındırır Bundan sonraki yıllarda yaşanacak doğa olayları bunlardan daha az tehlike yaratmayacaktır İnsanoğlu yaşadığı gezegen için bir önlem almazsa çok kısa sürede daha farklı deneyimlerle de tanışmak zorunda kalacaktır Bu bilimsel açıdan su götürmez bir gerçektir Geçtiğimiz 50 yılda deniz suyu sıcaklığı ortalama yarım derece arttı Bir yarım derecelik artış daha yaşanırsa, bu durumda felaketlerin önünü almak daha da imkansız ve de maliyetli olacaktır