Multiple Miyelomun belirtileri nelerdir?

Multiple Miyelomun belirtileri nelerdir? Multipl miyelom nadir görülen ve genelde yaşlılarda ortaya çıkan bir kemik iliği kanseridir Multipl miyelom, tüm kanserlerin %1’ini ve hematolojik kanserlerin %10’unu oluşturur Görülme sıklığı ise 100 binde dört civarında gerçekleşir Türkiye’de yılda sıradan üç bin civarında multipl miyelom tanısı konulmaktadır Bağışıklık sistemimizin savunmada görevli belli başlı hücrelerinden Blenfositler mikroorganizmalarla karşılaştıklarında plazma hücrelerine dönüşerek antikor (immünoglobülin, Ig) dediğimiz maddeleri üretir Multipl miyelom, M proteini denen IgG, IgA ya da hafif zincir gibi proteinler salgılayan kan hücrelerinin bir hastalığıdır Ama, multipl miyelomda plazma hücreleri kontrolsüz bir şekilde çoğalarak aşırı miktarda tek herif immünoglobülin üretirler bununla beraber diğer immünoglobülin tiplerinin düzeylerinde ise tehlikeli derecede azalmalar görülür ve hastalar enfeksiyonlara aleyhinde aklıselim ülkü gelirler Bu tabloya ilave olarak, tez çoğalan bu hücreler (kanser hücreleri) kemiklerde ve kemik iliğinde toplanır, kemik dokusunu mahvolmuş eden kitleler oluştururlar Süre içerisinde bu ot gibi yaşama kitleleri kemiklerin zayıflamasına ya da kırılmasına ve enfeksiyonlara karşısında gövde direncinin düşmesine yol açar Genelde 60 yaşın üstündeki kişilerde görülen miyelomun ortaya çıkmasına, hayat baştan başa maruz kalınan kimyasal maddeler, antijenler ve enfeksiyonlar zemin hazırlar Yetişkin hastalığı olan miyelom, çocuklarda hiç görülmüyor 55820 55820 multiplemiyelomunbelirtilerinelerdir5c4f7a530c114multiplemiyelomunbelirtilerinelerdir5c4f7a530c114 490 640 Multiple Miyelomun belirtileri nelerdir? 6jpg55820 Multiple Miyelomun belirtileri nelerdir? 6jpg55820 40 yaş üzerinde bel, sırt ağrısı veya da böbrek yetmezliği veya halsizlik şikâyetiyle hekime başvuran herkese multipl miyelom ayırıcı tanı testlerinin yapılması gerekiyor Multiple Miyelomun belirtileri nelerdir? Multipl miyelom hastalarının çoğunluğu nedeni açıklanamayan sırt veya kemik ağrıları, yorgunluk ve akciğer enfeksiyonlarıyla ile hekime başvurur Genel Olarak 60 yaş üzeri açıklanamayan kemik ağrıları veya da patolojik kırıklar (hastaların %2634’ünün başvuru formu şikâyetidir) bu hastalığı düşündürmesi gereken kayda değer ipuçlarıdır Hastalar ağrıları nedeni ile en sık fizik çare, ortopedi, bazen iç hastalıkları ve pratisyen hekimlere başvururlar Çoğunluğu ileri yaştaki kişiler olduğu için de genelde kireçlenme tanısı konularak tedavi için ağrı kesiciler verilir Bu sancı kesiciler sancı şiddetini bir tedarik azaltırken diğer yanlamasına böbrek rahatsızlıklarının ortaya çıkmasına veya var olan rahatsızlıkların artmasına niçin olabilir Hastalarda halsizlik, bulantı, uyuklama hali ve bol su içme gibi kalsiyum yüksekliğine emrindeki şikâyetlere sık rastlanıyor Hastaların bir kısmı böbrek yetmezliği şikâyetleri ile nefroloji birimlerine başvurdukları gibi, bir kısmı bel ağrısı ile fizik çare ya da ortopedi bölümlerine, bir kısım hasta da kansızlığa yan halsizlik, ivedi yorulma, solukluk şikâyetleri ile iç hastalıkları veveya kanbilim uzmanına başvurabiliyor Bağışıklık sistemindeki yetersizliğe bağlı olarak bu hastaların bir diğer hekime başvuru formu nedenleri ateşli hastalıklar (sıklıkla akciğer ve idrar yolları enfeksiyonu) olabiliyor Belirtiler Görülme sıklıkları Kemik ağrısı (özellikle sırt ağrısı) %58 Halsizlik (tipik olarak kansızlığın yol açtığı) %32 Patolojik kırıklar %2634 Kilo kaybı %24 Paresteziler %5 Alev %0,7 Belirtisiz %34 Miyelom daha fazla 60 yaş sonrası görülmekle birlikte, ülkemizde 40 60 yaş arasındaki kişilerde de çoğu kez rastlanıyor Ama 40 yaşın aşağıda nadir olarak görülüyor Hastalık bir takım ailelerde sık görülse de, nedenleri aralarında kalıtımsal yatkınlık bulunmuyor Multipl Miyelom hastalığına neler yol açar? Günümüzde multipl miyeloma yol açan sebepler henüz tüm açıklığı ile ortaya konamamıştır Halen yaygın olarak sorumluluk sahibi tutulan faktörler aralarında petrol, kimyasal maddeler ve radyoterapiye maruz kalınması sayılmaktadır Günümüze dek üretilmiş olan çalışmalarda MM’nin diyetle tam bir ilişkisi saptanmamakla beraber pozitif hayvansal yağ tüketenlerde ve kilolu kişilerde daha sık gözlenmiştir Buna karşılık artı sebze, balık tüketenler ve ilave C vitamini alanlarda daha eksik görüldüğü öne sürülmektedir Mesleki ya da çevresel faktörler: Mesleki maruziyetler (nükleer endüstri haricinde aşağıda belirtilenlerin birçok ile ilişki cılız veya kanıtlanamamıştır): Nükleer endüstri Metal katman endüstrisi Çiftçilik (pestisidler özellikle DDT ve gübreler) Odun tozu Cilt tabaklama endüstrisi Öteki muhtemel risk faktörleri: Formaldehit, Benzen, Saç boyası, Sprey boya, Asbeste maruziyet Teşhis nasıl konur? Hastaların %10 kadarı tesadüfen belirleniyor Bu hastaların birçok sedimantasyon yüksekliği belirlenerek bir hematoloji uzmanına yönlendiriliyor Fakat böbrek yetmezliği ve akciğer enfeksiyonları olanların hematoloji uzmanına başvurularında gecikme olabiliyor Özellikle böbrek yetmezliği olan hastalar hekime diyaliz bağımlısı olduktan sonradan geliyor Bu hastalarda teşhis erken konulabilirse, diyaliz bağımlısı olmadan tedavileri gerçekleştirilebiliyor Multipl miyelom tanısı tek bir çözümleme yöntemiyle konulmuyor Hastalığın ilk tanısının konulması için hastaya sedimantasyon, total protein, albümin değerlerinin yanına plazma hücrelerinin salgılamış olduğu immünoglobinlerinlerin (IgG, IgA, IgM) protein elektroforezi ile kandaki seviyelerine bakılıyor İmmünoglobinler öbür nedenlere bağlı olarak da artabiliyor Önemli olan bu artışın miyeloma yan olup olmadığının belirlenmesidir Bunu ayrım yapmak serum ve ya da idrar protein elektroforeziyle olası oluyor Yapılan testte immünoglobinlerin tek müşteri büyüme göstermesi miyelomu göze çarpan ediyor Yapılan test sonuçlarına tarafından MM şüphesi sürüyorsa, o zaman ileri tetkik olarak kemik iliği biyopsisi yapılıyor Kemik iliği aspirasyonunda, kemik iliğinde plazma hücrelerinin miktarına bakılıyor Hastalığın esas tuttuğu yer kemik iliği olduğu için kemik iliğindeki plazma hücrelerinin sayısı artıyor Plazma hücrelerinin sayısı normalde %1 – 2 iken multipl miyelom hastalığında bu oran %10’un üzerine çıkıyor Bir diğer tanı yöntemi ise kemiklerdeki litik lezyonların incelenmesidir Bunlar radyolojik kemik taramalarında zımba ile delikli gibi görüntüler biçiminde tespit ediliyor Bu doğrultuda en kayda değer tanı kriterlerini plazma hücrelerinin kemik iliğinde artışı ve immünoglobinlerin seviyesi ve kemiklerdeki litik lezyonları oluşturuyor Bu hastalarda görülen bir öteki belirti de böbrek fonksiyonlarındaki bozulmadır Miyelom hücrelerinin salgıladığı proteinler böbrek fonksiyonlarını bozuyor Böbrek fonksiyonlarını bozduğu için de, hastaların üresi yükseliyor Bu hastalar böbrek hastası olarak değerlendiriliyor ve diyaliz tedavisi de görüyorlar 65 yaş altı hastaların organ fonksiyonları uygunsa, kemoterapi ile Mproteini azaltılması sonrası otolog nakil standart tedavidir Hastalığın evreleri nelerdir? Bu hastalarda kansızlık varlığına, kandaki kalsiyum seviyesinin yüksek olup olmadığına, kemiklerdeki litik lezyonların yaygınlığına, immünoglobülin seviyesinin yüksekliğine, CRP, albümin ve LDH seviyelerine bakılarak hastalığın evresi ve nasıl seyredeceği konusunda ipuçları elde ediyoruz Hastalık üç evreden oluşuyor Önceden, erken evrede olanların 10 sene, ara evrede olanların 2 10 sene, ileri evrede olanların da iki sene yaşayabileceği öngörülürken; bugün hastaların %30’una 10 takvim yaşam süresi verilebiliyor Genel hatları ile rahatsızlık evrelemesi: Aşama I: eksik miktarda kanser hücresi vücuda yayılmıştır ve hastada herhangi bir şikâyet olmayabilir Evre II: vücutta yayılım birinci evreye kadar daha fazladır Safha III: fazla sayıda kanser hücresi vücuda yayılmıştır aynı zamanda anemi, kemik hücrelerinin yıkımına emrindeki olarak kan kalsiyum miktarının artışı olur, üçten pozitif kemikte bitki örtüsü veya kanda Mproteini bulunur; Mproteini bu hastalıkta özel bir belirteç olarak kabul edilen bir proteindir Hastalık evrelendirmesi klinik tedavinin belirlenmesine büyük ölçüde muavin olan önemli bir aşamadır Bu aşamada toplanan bilgilerin ışığında her hekim hastası için en faydalı ve yerinde çare şemasını seçmeye çalışır Nasıl tedavi edilir? Çare seçenekleri hastanın genel durumu, şikâyetleri ve hastalığın evresi göz önüne alınarak her hastanın kendi klinik durumuna kadar belirlenmelidir Bu sebeple, herhangi bir bulgu veya da şikâyeti olmayan hasta genel şart ve hastalık durumu değerlendirmeleri ile takibe alınırken şikâyeti olan ve ilerleyici hastalık tespit edilenlerde öncelikle hap tedavisi (kemoterapi) ile tedaviye başlanıyor Kemoterapi hastaların %1050’sinde tam iyileşme sağlarken hastaların %5070’inde de kısmi klinik düzelme sağlıyor 65 yaştan daha genç ve organ bozukluğu olmayan hastalarda otolog (kendi dokusundan) nakil standart çare olarak uygulanıyor Kök hücreli nakli öncesinde hastaya kemoterapi verilerek hastalık önce asgari seviyeye indiriliyor Gerisinde otolog kök hücre nakli yapılıyor Otolog nakilde hayat kaybı olasılığı %3’ün altında bulunuyor Hasta 65 yaşın üstündeyse ya da hastaya organ fonksiyonları bozuk olduğu için otolog nakil yapılamıyorsa, üçlü veya ikili kombinasyon kemoterapisi uygulanıyor Eğer kalp ya da akciğer fonksiyonları bozuksa, hasta otolog nakil şansını kaybetmiş olabiliyor Böbrek fonksiyonunun bozuk olması ise otolog nakil için engel teşkil etmiyor Fakat hasta diyalize bağımlı ayla gelmişse, otolog nakil nasihat edilmiyor Son birkaç yılda teknolojideki gelişmelere paralel olarak ihtiyar ve otolog kemik iliği nakli yapılamayan hastalarda dinç hücrelere zarar vermeden ilk elden miyelom hücrelerini öldürebilen ilaçlar kullanılmaya başlanmıştır Yukarıda bahsedilen tüm tedavi seçeneklerinin yanına muavin tedavi yöntemlerinin de multipl miyelom tedavisinde yeri vardır Kemik ağrısının yoğun olduğu veveya kırılma riski yüksek olan kemiklere ağrı yitimi ve komplikasyonların gelişmemesi için ışın tedavisi verilebilir Kemik mimarisinin bozulmasına yan olan komplikasyonları önleyebilmek için bununla birlikte oral ilaçlar da kullanılır Bütün çabalara rağmen patolojik kırık gelişmesi halinde ise ameliyat ile kırığa hemen müdahale edilir Daha önce de bahsedildiği gibi hastaların genel durumlarını ve hayat kalitelerini etkileyen anemi, bağışıklık sisteminin bozulmasına bağlı ateşli rahatsızlık gibi ek sorunların destek tedavisi ile üstesinden gelinmeye çalışılabilir Kansızlık için eritrosit transfüzyonu ya da alyuvarların yapımını uyaran maddelerin (eritropoietin) verilmesi, gerekli hallerde uygun antibiyotik tedavisi verilmesi takviye tedavi seçeneklerinin önemli bir bölümünü oluşturur Korunmak muhtemel mü? Günümüzde multipl miyeloma yol açan tehlike faktörleri demin bütün açıklığı ile ortaya konamadığı için çevresel etmenler ve mesleki risk faktörlerden uzakta durulmaya çalışılması, sağlık durumu ve dengeli besin ile düzenli afiyet kontrollerinin yapılmasının korunmaya karşın geçerli yöntemler olabileceği söylenebilir Erken tanı belirlemek mümkün müdür? Bilhassa 50 yaşın üzerindeki kişilere, sık enfeksiyon geçiriyorlarsa, kemik ağrısı, sık burun kanaması, küçük bir indirilmiş sonucu uzun süreli kanama, basit çürük oluşumu ve olağandışı derecede halsizlik şikâyetleri tarif ediyorlarsa vakit geçirmeden bir hekime başvuru etmeleri önerilmelidir Erken teşhiste ahenkli sağlık durumu kontrolü yaptırmanın büyük önemi vardır