Mumu Kim Buldu

Mumu Kim Buldu

Mumu Kim Icat Etti

Balmumu, yağ, parafin, stearik asit, pallustik asitle meydana getirilen karışımlardan yapılan, ortasında bir fitil yer alan, yandığı vakit aydınlık alev veren, çoğunlukla silindir, indirilmiş koni ve farklı alanlara yönlendirilmiş süsleyici biçim verilmiş çubuklara mum denmektedir Parmak boyunda, renkli süslü mumlar olduğu gibi insan boyunda ve kalın olanları da vardır Kullanılmaya başlandıkları süre kesinkes bilinmemekle beraber, yapılan araştırmalar mumların yapımının fazla eski tarihlere dayandığını ortaya çıkarmıştır
Bulunan ilk örnekler, eski Mısır medeniyetine ait, koni şekilli, meşale yerine kullanılan, saz fitil etrafına balmumu sarılarak yapılmış
irice mumlardır Ortaçağ her tarafında Avrupada aydınlatmanın en pratik yolu olan saz mumları, yağa batırılmış kalınca saz parçalarından üretim ediliyordu Lüzum balmumundan, gerekse yağlardan yapılan mumların kullanılması yaygınlaşınca özlem edilen incelikte üretim yoluna gidildi Fakat mum ortaçağın ilk yarısı boyunca iptidai usüllerle üretim ediliyor ve çabuk üretim sağlanamıyordu On üçüncü yüzyılda Pariste ilk mum üretim evi kuruldu Bu şehirde balmumu ve yağdan yapılanlar elde etmek üzere iki öbür kola ayrılan mum endüstrisi elli yıl değin sonra Londrada da aynı gelişmeyi gösterdi Bu durum 15 asra değin devam etti Bu asırdan îtibaren ilk kalıpların kullanılmasına başlanmasına karşın, elle mum yapma uzun süre ehemmiyetini kaybetmedi

1820 senesinde Fransız mühendisi M E Chevrel, mum îmalinde yağlarla birlikte yağ asitleri ve gliserini denedi Bu maddeleri, yağları alkaliler ve sülfürik asit ile muameleye sokarak elde etmişti Bu başlangıçtan îtibaren, mum îmalinde hızlı bir gelişme görüldü
Köpek balıklarının yumurtalarından yapılan spermeçet mumlarının üretilmesine ise 1ta İngilterede başlandı Bu mumların, mum endüstrisinde standartlaşmaya önayak olması ve fotometrik ölçü kabul edilmesiyle büyük bir gelişme oldu Bunlar aynı zamanda önceki mumlardan daha parlak bir ışık vermekteydiler Günümüzden 2 bin sene önce, hayvansal yağların arasına pamuk sokularak birincil mum yapıldı Ama, bu mumlar herkesin kullanamayacağı dek pahalı ve lükstü 17 yüzyıla kadar da bu şart böyle devam etti Fransız bilim adamı Sieur le Brez, kalıba dökülen mumları yapınca, imal fazla daha ekonomikleşti ve mum kullanımı büyük çabucak arttı Bundan Böyle herkes, mum alabiliyordu Böylece birtakım faaliyetler gecelere de sarktı Parafin mumların ilki ise, 1850 yılında Iskoçyada James Young adlı kimyager tarafından yapıldı

Aynı senelerde İngilizlerin uzun süren çalışmalardan sonra petrolden parafin üretim etmeye muvaffak olması, 1859da ABDde petrol bulunması ile parafin de mum yapımında kullanılmaya başlandı Parafin rafine edilmiş petrolün destilasyonu ile elde ediliyordu Parafinin tek dezavantajı erime noktasının düşük olmasıydı Bu problem parafinin stearik ve palmitik asitlerle birlikte kullanılmasıyla
ortadan kaldırılınca, mum endüstrisinin en manâlı hammaddesi parafin oldu Bundan sonra mum yapımındaki gelişmeler, fitilin niteliği ile ilgili olup, mumun hammaddesinde çok eksik şansın dönmesi oldu Ilk önceleri basit sicimlerden yapılan fitiller daha sonra W Camba Ceréssin 1825te bulduğu bir usül ile boraks, potasyum nitrat, amonyum nitrat çözeltilerine batırılarak imal ediliyor ve bu sayede fitilin daha uzun zaman dayanması ve alevin daha parlak olması sağlanıyordu Günümüzde yapı olarak bunlardan ayrım göstermeyen mumlar, ileri teknoloji sayesinde daha hızlı olarak imal edilebilmektedir

Günümüzde kullanılan otomatik mum üretim makinaları, Joseph Morganın 1834te icat ettiği kalıp makinalarının gelişmiş şekilleridir Bunlar, seri halde, standart mum üretmeyi temin ederler

Mum, Hıristiyanlık ve Yahudilikte ve öteki bazı batıl inançlarda ibadet vasıtası olarak da kullanılmaktadır Örneğin Hıristiyanlar, noel yortularında (yılbaşında) adetleri olarak çam ağaçlarını mum ile süslemektedirler


alıntı *