MÜSİAD'ın bu yıl onuncusunu düzenlediği 'Genişletilmiş Liderler Toplantısı'nda konuşan Abdurrahman Kaan, global iktisat ve Türkiye iktisadına ait değerlendirmelerde bulundu.
Yalnızca Türkiye için değil, tüm dünyada güçlü ve sert, sosyo-politik, ekonomik ve siyasi hareketlerle geçen bir 2019 yılının, iş dünyasını 2020'de daha önlemli ve daha ihtiyatlı olmaya zorladığını anlatan Kaan, "Aynı vakitte 2020 yılı, değişimler karşısında hakikat refleksleri süratli bir halde verebilmenin de sınanacağı bir yıl olarak karşımızda durmaktadır" ifadesini kullandı.
'Türkiye'yi ayrıştırarak yapılacak her tahlil manipülatiftir'
İktisatta beklenti idaresine dikkati çeken Kaan, olumsuz beklentilerin ve ihtimallerin daima gündemde tutulmasının kimseye yarar getirmeyeceğini söyledi.
Kaan, "Son periyotta bilhassa aldığımız tenkitlerin başında daima optimist tutumumuzu muhafazamız ve meseleleri işaret etmediğimize dair yorumlar yer almaktadır. Bunu MÜSİAD olarak muhakkak kabul etmediğimizi belirteyim. Bizler karamsar tabloların oluşturacağı atalet ve gerginlik havasının iktisatta yaşayan olumlu eğilimleri baltalayacağını savunuyoruz. Bakınız düzgün giden bir sistemin içine yerleştirdiğiniz karamsar senaryoların yeterli giden yapıları da karamsarlık döngüsü içine katacağını unutmayalım. Elbette Türkiye iktisadı, güç bir süreçten geçiyor. Lakin küresel resesyonun ayak seslerini yeterlice hissetmeye başladığımız şu günlerde Türkiye’yi ayrıştırarak yapılacak her tahlil uygunu ile de berbatı ile de eksiktir ve manipülatiftir" diye konuştu.
'Orta Doğu sermayesi için inançlı liman tekrar Türkiye toprakları olacaktır'
Kaan, 2019'un toplu şovlar ve sosyoekonomik sıkışma yılı olduğunu belirterek, Hong Kong’da nisan ayından bu yana hatalıların Çin’e iadesini öngören tartışmalı yasa tasarısı nedeniyle sokakların savaş alanına döndüğünü, bu bölgenin Türkiye’nin teknoloji ithalatının kıymetli bir kısmına hitap ettiğini kaydetti.
İran’da petrol fiyatlarına yapılan artırım nedeniyle başlayan şovlarda resmi olmayan sayılara nazaran 500’den fazla göstericinin hayatını yitirdiğini tabir eden Kaan, şunları söyledi:
“İran 2020 yılı için pek çok iş adamımız açısından partner olma özelliğini koruyor lakin ambargoların bizim iş birliğimize getirdiği ziyan da ortadadır. Amerikan senatosunun Başkanlık sistemine alternatif yürüttüğü dış siyaset ayarı bizi bu koşullar altında bir defa daha ABD ile karşı karşıya getirebilir. Soruna yalnızca S-400 savunma sistemleri ekseninde bakmak kısır bir tahlil olacaktır. Macron’un Merkel’e önerdiği ortak Avrupa Ordusu fikri ve Merkel’in bu hususa sıcak bakması da NATO’nun yeni bir yapı ile 2020’de karşımızda olduğunu gösteren emarelerdendir."
Kaan, İran'daki olaylar başlamadan evvel Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Irak’taki olayların benzerlerinin İran’da da görülebileceği konusunda alt metinler ortaya koyduğunu aktararak, “Bu koşullar altında Orta Doğu sermayesi için inançlı liman tekrar Türkiye toprakları olacaktır” dedi.
Türkiye’nin hem alanda hem de masada kazandığı zaferin, Suriye’nin yine inşası ismine orijinal bir devrin de kapılarını açtığını anlatan Kaan, "Gerek İran gerekse Irak’taki şovların iş dünyası açısından okunması farklıdır. Dünyanın her yerinde toplumsal olaylar, kısa müddette lokal kimliğinden sıyrılarak global dinamiklerin hareket alanı haline gelir. Böylesi durumlarda risk ve tehdit birebir cümle içinde okunur. Türkiye gerek jeopolitik yapısı gerekse dengelenme süreci içindeki iktisadıyla bu bölgedeki sıcak paranın çekim noktası haline getirilebilir" şeklinde konuştu.
Kaan, Türkiye’nin jeopolitik hinterlandı çok geniş bir ülke olduğunu belirterek, “Bu durum ekonomik partnerlik seçenekleri ve ticari iştirakler için bir fırsat olduğu kadar iktisat güvenliğinin sağlanması ismine hayli kuvvetli bir çabayı de beraberinde getirmektedir" diye konuştu.
'Cumhurbaşkanımıza Libya konusunda siyasi dehası için tebrik ediyoruz'
Doğu Akdeniz’deki gelişmeleri hatırlatan Kaan, "Sayın cumhurbaşkanımıza Libya konusunda siyasi dehası için tebrik ve teşekkür ediyoruz" ifadelerini kullandı.
'Coğrafya kaderdir' kelamını anımsatan Kaan, “Türkiye 2020 yılında da mazlum coğrafyaların hamisi ve Orta Doğu’daki Yemen’den Libya’ya, İran’dan Irak’a, Suriye’den Kuzey Afrika’ya kadar uzanan çizginin ekonomik merkezkaç alanı olma özelliğini artırarak devam ettirecektir” değerlendirmesinde bulundu.
Kuzey ve Orta Afrika’nın yeni bir ticaret planı çıkarma alanı olacağını belirten Kaan, “Çin’in nesil yol projesi kapsamında özellikle Orta Afrika’daki yatırımlarının seyri dikkat caziptir. Adeta Orta Afrika’nın yine inşası Çin sermayesi üzerinden yapılmakta ve lojistik sınırı da ülkemizden geçmektedir. Elbette İpek Yolu’nun irtibat noktasında olmak kıymetlidir lakin Jenerasyon Yol kapsamında Türkiye’nin lojistik ülke olma markasını tekrar gözden geçirmesi ve sınırın bizdeki sanayi ve üretim sistemine ne ölçüde katkı sağlayacağının da detaylı bir halde ele alınması gerekmektedir” şeklinde konuştu.
Kaan, MÜSİAD olarak 2020 yılının birinci aylarında iki kapsamlı çalıştay ile iki değerli dış siyaset sorununu masaya yatırıp üretim ve ticarete olan tesirini inceleyeceklerini belirterek, "Bunlardan biri Brexit süreci sonrası tekrar yapılandırılacak olan AB ile olan ekonomik partnerliğimizin tahlil edilmesi, ikincisi ise Nesil Yol çizgisinin ülkemiz üretim, yatırım ve endüstrisine olan avantaj ve tehditlerinin masaya yatırılacağı çalıştay olacaktır. Zira her iki olgu da ülkemizin özellikle KOBİ potansiyelini etkileyecek ve yerli-milli sermaye mottomuzu etkileyecek çıktılar barındırmaktadır” ifadesini kulladı.
'2020 yılında iktisadın ve ticaretin tarafı doğuya kayacak'
Kaan, 2020 yılında ekonominin ve ticaretin tarafının doğuya kayacağının artık yadsınamaz bir gerçek olduğuna işaret ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
"Özbekistan başta olmak üzere tarihi ve kültürel bağlarımızın olduğu bölgede çok daha etkin bir iktisadi partner olarak varlık göstermeyi tavsiye ederim. Yalnızca Orta Asya değil Balkan ülkelerinde de muadili bir ticaret ve yatırım ağının 2020 yılında aktive edilmesi için çalışmalarımızı 2019 ortalarında başlattık. MÜSİAD olarak bu konuda üyelerimize uygun bir ticaret ve yatırım çizgisi açacağımızın ve bunun için çok kapsamlı bir projeyi içerik olarak tamamladığımızı huzurlarınızda beyan ederim.”
Kaan, satışa yönelik ve proje bazlı teşvik sisteminin geliştirilmesi gerektiği konusunu ilgili merciler ile paylaştıklarını ve bu konuda mevzuatın tekrar düzenlenmesi için 2020 yılında çok daha faal bir hareket planı izleyeceklerini lisana getirdi.
'Kırkentler projemizi çok yakında açıklayacağız'
Kaan, çok yakında açıklayacakları Kırkentler projesi ile kentsel dokuların yine planlanması ve başlayan bilakis göçün yeni yerleşme alanları kurarak çok daha sağlıklı ve homojen bir demografik dağılımı ve birebir vakitte istihdamı artıracak bir tahlil olarak sunacaklarını söyledi.
Burada en hayati meselenin firmaların finansmana erişim koşullarının düzenlenmesi olacağını bildiren Kaan, “Burada devlet ve hükümet yetkililerine değerli sorumluluklar düşmektedir. Yerli alımları teşvik etmek KOBİ ve üstü firmalarımızdaki üretim ve yatırım iştahını besleyecektir” dedi.
Kaan, ulaşım araçlarında hala yurt dışı üreticilerin birincil tercih listesinde olduğunu söz ederek, “Halbuki hem otomotiv yan endüstrinde hem de ulaşım araçları altyapı bölümlerinde tercihin yerli firmalardan yana kullanılması 11. Kalkınma Planı dahilinde de zikredilen bir konudur. Acilen hayata geçirilmesi gerektiği kanaatindeyiz” şeklinde konuştu.
Toplu satın alımların ya da üretim ihalelerinin hala çok büyük ölçekli firmalar nezdinde yapılıyor olmasının iktisadın hem üretim hem de istihdam lokomotifi olan KOBİ’ler için önemli bir baskı ögesi olmaya devam ettiğini aktaran Kaan, “Bu nedenle, KOBİ’lerin çok daha sağlıklı bir altyapı ile büyüyecekleri ve birlikte hareket ederek sipariş alabilecekleri orta ölçekli sanayi bölgeleri sistemini kurduk. Burada öncü olmanın verdiği standartları belirleme ve akreditasyon kurumu olma avantajımızı 2020 yılında KOBİ’ler lehine çalıştırmayı hedefliyoruz” ifadesini kullandı.
'Konkordato sayısında bariz bir azalma bekliyoruz'
Kaan, MÜSİAD olarak 2020 yılını ticaret ve yatırım ağı kurma yılı olarak hedeflediklerini vurgulayarak, “Bilhassa hudut vilayetlerindeki ticaretin geliştirilmesi ve üretim, ticaret ve yatırım sınırının birlikte planlanması için MÜSİAD INVEST ağını 2020 yılında faal hale getiriyoruz” diye konuştu.
2020 yılından umutlu olduklarını belirten Kaan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Faizlerdeki besbelli düşüşle bankaların kredilendirme faaliyetlerine sürat vereceği bir periyoda giriyoruz. Fakat bizim kırmızı çizgimiz olan faiz ile iş yapmaya alternatif, teşebbüs sermayesi fonları, iştirak fonları, proje borsası üzere alternatif finansman seçeneklerimiz de 2020 yılında devreye girecektir. Burada değerli olan TL’ye karşı duyulacak inanç ögesini beslemek ve ulusal sermaye stokumuza yatırım yapmaktır. Bir ülkede paranın bedelini o ülkedeki üretimin hacmi ve katma kıymeti belirler. Finansal yapılandırmalardaki yeni uygulamaların devreye girmesiyle konkordato sayısında da besbelli bir azalma yaşayacağımızı kestirim ediyoruz. Tıpkı halde iş dünyasının yatırım iştahının yine gelmesi istihdam üzerinde de olumlu bir tesir sağlayacaktır.”
Kaan, “Bizler paradan daha kıymetli bir şeyin tadına varmışız bir defa, üretmenin, paylaşmanın ve helalleşmenin. Allah bizi bu yoldan ayırmasın” dedi.