Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
iltasyazilim
FD Üye
Mustafa Çelebi İsyanı Hakkında Veri,Mustafa Çelebi İsyanı nedir
Mustafa Çelebi İsyanı sonuçları
osmanlı Mustafa Çelebi İsyanı
MUSTAFA ÇELEBI'NIN ISYANI
Yildirim Bâyezid'in ogullarindan biri olan ve saltanat iddiasinda bulundugu için tarihlerde Düzme Mustafa denilen Mustafa Çelebi, Seyh Bedreddin'den sonradan devletin ikinci kere sarsilmasina sebep olmustu Onun, bu sarsintida oynadigi rol, Çelebi Sultan Mehmed'in vefatindan sonra oglu II Murad'i da mesgul edecektir
Babasi ile birlikte Ankara savasina katilan Mustafa Çelebi (öl 1422), Hamideli ve Teke sancagi askerlerinin basinda bulunuyordu Ankara savasindan daha sonra Musa Çelebi ile birlikte kayb oldugu söylenmis, Yildirim Bayezid'in ricasi üzerine arattirilarak bulunmustu Kaynaklarin verdigi bilgiye takriben Timur onu Semerkand'a götürmüstü Timur'un ölümü üstüne sehzade Mustafa da diger hükümdarlarin ogullari gibi özgür birakilmisti Yorucu ve zahmetli bir yolculuktan sonradan Anadolu'ya gelebilen Sehzade Mustafa, Karamanoglu Ali Bey'e ait Nigde'de bir müddet kaldiktan daha sonra kardesi Musa Çelebi gibi Isfendiyar Bey'in yanina gider Onun tesviki üstüne Eflâk Bey'i Mirçe ile baglanti kurup o tarafa geçer Fakat, ufak yasta vefat ettigine dair çikarilan sayia ve Çelebi Sultan Mehmed'in siyasî tesebbüsü üzerine orada barinamayarak Bizans Imparatoru Manuel'e iltica edip ve ondan yardim ister Kendi menfaatini gözönünde bulunduran Imparator, görünüste Çelebi Mehmed'in dostu idi Hatta ona bir evlad gözü ile baktigini bile söyleyerek ona bu yönde teminat vermisti Lakin bütün bunlar, avantaj karsiligi idi Fiilen Manuel, Musa Çelebi'ye karsi, Çelebi Sultan Mehmed'e yardim etmisti Çünkü o siralarda Musa Çelebi Istanbul'u kusatma altina almisti
Bu defa onun karsisina Yildirim Bâyezid'in yasça kendisinden daha büyük olan (bazi kaynaklarda minik) ve saltanat iddiasinda yer alan Mustafa Çelebi'yi çikarmisti Mustafa, Manuel'e Osmanli ülkesinden daha çok menfaat temin edecegi garantisini veriyordu Bu sebeple Imparator Manuel bu defa Mustafa'mn tarafini tutmaya baslamisti Ulahlar'dan ve iki kez ayaklanma edip iki kez da af edilen Nigbolu Bayrak beyi Izmiroglu Cüneyd Bey'den yardim gören Mustafa Çelebi, Teselya ve Selanik taraflarinda faaliyete geçer Burada faaliyette bulunmalarinin sebebi de herhangi bir muvaffakiyetsizlik halinde derhal Selanik kalesine siginabilmeleri içindi
Çelebi Sultan Mehmed, Mustafa ve Cüneyd Bey'in giristikleri hareketleri haber alir almaz derhal harekete geçer Selanik mintikasinda iki ordu karsi karsiya gelir Yapilan muharebede Çelebi Sultan Mehmed şampiyon geldiyse de Mustafa ve Cüneyd'i yakalayip ortadan kaldiramaz Çünkü magluplar Selanik kalesine siginmislardi Selanik valisi Dimitrios Laskaris Leondarios, bunlara izaz ve ikramlarda bulunarak onlari avuntu eder Talihlerinin degismis olmalarindan müteessir olmamalarini, cesaretlerini kayb etmemelerini ve Selanik'in Türklere teslimi tehlikesi olsa bile, kendilerini Mehmed'e teslim etmeyecegini bu bakimdan müsterih olmalari gerektigini söyler Onlar da Dimitrios'un avunma veren bu sözlerinden yiğitlik alarak sıcacık bir nefes aldilar
Selanik valisi Dimitrios'un, kaçaklari, korumasi altina almasi üstüne Çelebi Sultan Mehmed, maiyeti erkanindan birisini Selanik valisi Dimitrios Laskaris'e göndererek:
Bizans imparatoru ile aramizda mevcut olan bozulmaz arkadaşlık ve sevgiyi böylece iyi bilirsin Bu dostlugu bozmaya ve Bizanslilara büyük zararlar yapilmasina sebep olma Bizimle Bizanslilar arasinda nifak ve düsmanlik sokmaya çalisma Bunun için avlamakta oldugum avi bana teslim et Bunu yapmayacak olursan, dostlugu birakarak düsmanligi ele alacagim Kisa bir süre içinde sehri zapt edip halkini esir edecegim, senin hayatina da son verip düsmanlarimi avucumun içine alacagimdedi Bu açik tehdide karsilik Selanik valisi Dimitnos Leondarios su yumusak cevabi verir:
Ey padisah, pekâla bilirsin ancak, ben despot degil bir kulum Yalniz Bizans Imparatorunun kulu degil, ayni zamanda senin de kulunum Zira sen, onun evladi makamindasin Tarafinizdan sadir olan bu emrin icrasi ve neticeye erdirilmesi size ait bir keyfiyettir Halbuki benim de vazifem cereyan eden hali imparatoruma haber vermektir Sunu da biliniz ki, imparatorun himayesine siginan ve bir atmacanin peşine düşüp takip ettigi keklik gibi, hayatini kurtarmak isteyen zât, alelâde Türklerden biri degildir Haber aldigima tarafından o senin kardesindir Zaten alelâde biri olsa dahi tekrar imparatorun izni olmadikça onu size veremezdim Bu sebeplerden dolayi âbidane istirham ediyorum, birazcık sabr ediniz Ben, su dakikada cereyan eden vak'alari imparatora yaziyorum Bu hususta emir vermek ona aittir Ben ise verilecek emri ifa edecegimdiyerek padisahtan özür diler
Validen bu sekilde bir yanıt alan Çelebi Sultan Mehmed, imparatora müracaat ile Mustafa Çelebi'nin kendisine teslim edilmesini ister Bu istek karsisinda Bizans Imparatoru Manuel, Çelebi Mehmed'e gönderdigi mektubunda:
Sen benim evladim, ben de baban makaminda olmayi kabul ederek ahd ettik Eger ettigin yemini yetişmek istemiyorsan haksiz olani Allah'in adaleti cezalandirir Bana iltica edenleri teslim hakkindaki teklifini gerçekleştirmek degil, kulak vermek bile istemem aynı zamanda, biz Hiristiyanlarin itikad ettigimiz ekanimi selâse (Hiristiyanlik'taki üçlü ilâh sistemi)'ye ant ederim ama, hükümdarligin devam ettikçe ve sen hayatta bulundukça sığınmacı Mustafa ile arkadasi Cüneyd hapishaneden çikmayacaklardir Sen bu dünyadan göç ettikten sonradan talihleri ne ise o olsun Eger isin bu nedenle halline razi degilsen istedigin gibi hareket etsözleri ile Mustafa ve Cüneyd'in teslim edilmesi teklifini inkar eder bu vesileyle, Selanik valisinden de Mustafa ile Cüneyd'in kendisine gönderilmesini ister
Mektuptaki ifadelerden anlasildigina tarafından Imparator, lüzum Sultan Mehmed, gerekse ondan daha sonra gelecek olan Osmanli hükümdarlarina karsi bunlari, keza bir koz, hem de bir güvenlik subabi olarak kullanmak arzusunu tasimaktadir O, bu arzusunu açikça dile getirmese bile hükümdarligin devam ettikçeseslenmek suretiyle zimnen buna isaret etmektedir
Sultan Mehmed, daha ileri gitmeyerek imparatorun teklifini kabul eder görünür Selanik kusatmasini da kaldirarak Edirne'ye döner Imparator, Istanbul'a getirilen Mustafa ile Cüneyd'i ve maiyetlerindeki otuz üç kisiyi Limni adasina gönderir
Bu mültecilerin masraflari için Osmanli Devleti, her sene üç yüz bin akça vermeyi, buna karsilik imparator da Çelebi Mehmed hayatta kaldigi müddetçe Mustafa'yi hür birakmamayi ve Mehmed'in haleflerinin Bizans'a karsi takinacaklari tavra göre hareket etmeyi taahhüd ediyorlardi
Bu hadiselerden daha sonra Çelebi Mehmed, Mustafa Çelebi'ye yardim edip asker veren Eflâk topraklarina akinlar yaptirmak suretiyle intikamini almis oluyordu
Çelebi Sultan Mehmed, 1420 yilinda Istanbul yolu ile Anadolu'ya dinmek üzere kazanç giderken Bizans casuslari, padisahin Anadolu'daki islerini bitirdikten daha sonra Istanbul'u edinmek üzere kusatacagi haberini getirmislerdi Bu haber üzerine Bizans'in bazi ileri gelenleri, padisah Istanbul yolu ile Anadolu'ya geçerken yolda yakalanip tevkif edilmesini imparatora önerge ettiler Lakin Imparator Manuel, bu teklifi kabul etmez bununla birlikte bu haber yüzünden ihtiyatî bir önlem olmak üzere Çelebi Sultan Mehmed'i karsilamak için çocuklarini da göndermez Ama Bizans ileri gelenlerinden birçogunu padisahi karsilamak ve hediyeler takdim etmek üzere gönderir Elçiler, Çelebi Mehmed'i sehir disinda karsilayarak Bogaz kenarinda Çifte sutun (Besiktas) denilen yere dek kendisine refakat ederler Dolmabahçe ve Tophane sahillerine gelen padisahi, burada üç sira kürekli kadirgada bulunan imparator kişisel olarak kendisi karsiladi Padisaha tahsis edilen gemi ile imparatorun gemisi yanyana olmak üzere Üsküdar'a geçtiler Çelebi Sultan Mehmed, burada karaya çikarak çadira iner Aksam olunca maiyyeti ile birlikte Izmit tarafina hareket ederek Bursa'ya kazanç
netten alıntı *
Mustafa Çelebi İsyanı sonuçları
osmanlı Mustafa Çelebi İsyanı
MUSTAFA ÇELEBI'NIN ISYANI
Yildirim Bâyezid'in ogullarindan biri olan ve saltanat iddiasinda bulundugu için tarihlerde Düzme Mustafa denilen Mustafa Çelebi, Seyh Bedreddin'den sonradan devletin ikinci kere sarsilmasina sebep olmustu Onun, bu sarsintida oynadigi rol, Çelebi Sultan Mehmed'in vefatindan sonra oglu II Murad'i da mesgul edecektir
Babasi ile birlikte Ankara savasina katilan Mustafa Çelebi (öl 1422), Hamideli ve Teke sancagi askerlerinin basinda bulunuyordu Ankara savasindan daha sonra Musa Çelebi ile birlikte kayb oldugu söylenmis, Yildirim Bayezid'in ricasi üzerine arattirilarak bulunmustu Kaynaklarin verdigi bilgiye takriben Timur onu Semerkand'a götürmüstü Timur'un ölümü üstüne sehzade Mustafa da diger hükümdarlarin ogullari gibi özgür birakilmisti Yorucu ve zahmetli bir yolculuktan sonradan Anadolu'ya gelebilen Sehzade Mustafa, Karamanoglu Ali Bey'e ait Nigde'de bir müddet kaldiktan daha sonra kardesi Musa Çelebi gibi Isfendiyar Bey'in yanina gider Onun tesviki üstüne Eflâk Bey'i Mirçe ile baglanti kurup o tarafa geçer Fakat, ufak yasta vefat ettigine dair çikarilan sayia ve Çelebi Sultan Mehmed'in siyasî tesebbüsü üzerine orada barinamayarak Bizans Imparatoru Manuel'e iltica edip ve ondan yardim ister Kendi menfaatini gözönünde bulunduran Imparator, görünüste Çelebi Mehmed'in dostu idi Hatta ona bir evlad gözü ile baktigini bile söyleyerek ona bu yönde teminat vermisti Lakin bütün bunlar, avantaj karsiligi idi Fiilen Manuel, Musa Çelebi'ye karsi, Çelebi Sultan Mehmed'e yardim etmisti Çünkü o siralarda Musa Çelebi Istanbul'u kusatma altina almisti
Bu defa onun karsisina Yildirim Bâyezid'in yasça kendisinden daha büyük olan (bazi kaynaklarda minik) ve saltanat iddiasinda yer alan Mustafa Çelebi'yi çikarmisti Mustafa, Manuel'e Osmanli ülkesinden daha çok menfaat temin edecegi garantisini veriyordu Bu sebeple Imparator Manuel bu defa Mustafa'mn tarafini tutmaya baslamisti Ulahlar'dan ve iki kez ayaklanma edip iki kez da af edilen Nigbolu Bayrak beyi Izmiroglu Cüneyd Bey'den yardim gören Mustafa Çelebi, Teselya ve Selanik taraflarinda faaliyete geçer Burada faaliyette bulunmalarinin sebebi de herhangi bir muvaffakiyetsizlik halinde derhal Selanik kalesine siginabilmeleri içindi
Çelebi Sultan Mehmed, Mustafa ve Cüneyd Bey'in giristikleri hareketleri haber alir almaz derhal harekete geçer Selanik mintikasinda iki ordu karsi karsiya gelir Yapilan muharebede Çelebi Sultan Mehmed şampiyon geldiyse de Mustafa ve Cüneyd'i yakalayip ortadan kaldiramaz Çünkü magluplar Selanik kalesine siginmislardi Selanik valisi Dimitrios Laskaris Leondarios, bunlara izaz ve ikramlarda bulunarak onlari avuntu eder Talihlerinin degismis olmalarindan müteessir olmamalarini, cesaretlerini kayb etmemelerini ve Selanik'in Türklere teslimi tehlikesi olsa bile, kendilerini Mehmed'e teslim etmeyecegini bu bakimdan müsterih olmalari gerektigini söyler Onlar da Dimitrios'un avunma veren bu sözlerinden yiğitlik alarak sıcacık bir nefes aldilar
Selanik valisi Dimitrios'un, kaçaklari, korumasi altina almasi üstüne Çelebi Sultan Mehmed, maiyeti erkanindan birisini Selanik valisi Dimitrios Laskaris'e göndererek:
Bizans imparatoru ile aramizda mevcut olan bozulmaz arkadaşlık ve sevgiyi böylece iyi bilirsin Bu dostlugu bozmaya ve Bizanslilara büyük zararlar yapilmasina sebep olma Bizimle Bizanslilar arasinda nifak ve düsmanlik sokmaya çalisma Bunun için avlamakta oldugum avi bana teslim et Bunu yapmayacak olursan, dostlugu birakarak düsmanligi ele alacagim Kisa bir süre içinde sehri zapt edip halkini esir edecegim, senin hayatina da son verip düsmanlarimi avucumun içine alacagimdedi Bu açik tehdide karsilik Selanik valisi Dimitnos Leondarios su yumusak cevabi verir:
Ey padisah, pekâla bilirsin ancak, ben despot degil bir kulum Yalniz Bizans Imparatorunun kulu degil, ayni zamanda senin de kulunum Zira sen, onun evladi makamindasin Tarafinizdan sadir olan bu emrin icrasi ve neticeye erdirilmesi size ait bir keyfiyettir Halbuki benim de vazifem cereyan eden hali imparatoruma haber vermektir Sunu da biliniz ki, imparatorun himayesine siginan ve bir atmacanin peşine düşüp takip ettigi keklik gibi, hayatini kurtarmak isteyen zât, alelâde Türklerden biri degildir Haber aldigima tarafından o senin kardesindir Zaten alelâde biri olsa dahi tekrar imparatorun izni olmadikça onu size veremezdim Bu sebeplerden dolayi âbidane istirham ediyorum, birazcık sabr ediniz Ben, su dakikada cereyan eden vak'alari imparatora yaziyorum Bu hususta emir vermek ona aittir Ben ise verilecek emri ifa edecegimdiyerek padisahtan özür diler
Validen bu sekilde bir yanıt alan Çelebi Sultan Mehmed, imparatora müracaat ile Mustafa Çelebi'nin kendisine teslim edilmesini ister Bu istek karsisinda Bizans Imparatoru Manuel, Çelebi Mehmed'e gönderdigi mektubunda:
Sen benim evladim, ben de baban makaminda olmayi kabul ederek ahd ettik Eger ettigin yemini yetişmek istemiyorsan haksiz olani Allah'in adaleti cezalandirir Bana iltica edenleri teslim hakkindaki teklifini gerçekleştirmek degil, kulak vermek bile istemem aynı zamanda, biz Hiristiyanlarin itikad ettigimiz ekanimi selâse (Hiristiyanlik'taki üçlü ilâh sistemi)'ye ant ederim ama, hükümdarligin devam ettikçe ve sen hayatta bulundukça sığınmacı Mustafa ile arkadasi Cüneyd hapishaneden çikmayacaklardir Sen bu dünyadan göç ettikten sonradan talihleri ne ise o olsun Eger isin bu nedenle halline razi degilsen istedigin gibi hareket etsözleri ile Mustafa ve Cüneyd'in teslim edilmesi teklifini inkar eder bu vesileyle, Selanik valisinden de Mustafa ile Cüneyd'in kendisine gönderilmesini ister
Mektuptaki ifadelerden anlasildigina tarafından Imparator, lüzum Sultan Mehmed, gerekse ondan daha sonra gelecek olan Osmanli hükümdarlarina karsi bunlari, keza bir koz, hem de bir güvenlik subabi olarak kullanmak arzusunu tasimaktadir O, bu arzusunu açikça dile getirmese bile hükümdarligin devam ettikçeseslenmek suretiyle zimnen buna isaret etmektedir
Sultan Mehmed, daha ileri gitmeyerek imparatorun teklifini kabul eder görünür Selanik kusatmasini da kaldirarak Edirne'ye döner Imparator, Istanbul'a getirilen Mustafa ile Cüneyd'i ve maiyetlerindeki otuz üç kisiyi Limni adasina gönderir
Bu mültecilerin masraflari için Osmanli Devleti, her sene üç yüz bin akça vermeyi, buna karsilik imparator da Çelebi Mehmed hayatta kaldigi müddetçe Mustafa'yi hür birakmamayi ve Mehmed'in haleflerinin Bizans'a karsi takinacaklari tavra göre hareket etmeyi taahhüd ediyorlardi
Bu hadiselerden daha sonra Çelebi Mehmed, Mustafa Çelebi'ye yardim edip asker veren Eflâk topraklarina akinlar yaptirmak suretiyle intikamini almis oluyordu
Çelebi Sultan Mehmed, 1420 yilinda Istanbul yolu ile Anadolu'ya dinmek üzere kazanç giderken Bizans casuslari, padisahin Anadolu'daki islerini bitirdikten daha sonra Istanbul'u edinmek üzere kusatacagi haberini getirmislerdi Bu haber üzerine Bizans'in bazi ileri gelenleri, padisah Istanbul yolu ile Anadolu'ya geçerken yolda yakalanip tevkif edilmesini imparatora önerge ettiler Lakin Imparator Manuel, bu teklifi kabul etmez bununla birlikte bu haber yüzünden ihtiyatî bir önlem olmak üzere Çelebi Sultan Mehmed'i karsilamak için çocuklarini da göndermez Ama Bizans ileri gelenlerinden birçogunu padisahi karsilamak ve hediyeler takdim etmek üzere gönderir Elçiler, Çelebi Mehmed'i sehir disinda karsilayarak Bogaz kenarinda Çifte sutun (Besiktas) denilen yere dek kendisine refakat ederler Dolmabahçe ve Tophane sahillerine gelen padisahi, burada üç sira kürekli kadirgada bulunan imparator kişisel olarak kendisi karsiladi Padisaha tahsis edilen gemi ile imparatorun gemisi yanyana olmak üzere Üsküdar'a geçtiler Çelebi Sultan Mehmed, burada karaya çikarak çadira iner Aksam olunca maiyyeti ile birlikte Izmit tarafina hareket ederek Bursa'ya kazanç
netten alıntı *
