Müteahhit firmalara garanti ödemeleri için 18.8 milyar lira ayrıldı

Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’na nazaran, kamu özel işbirliği çerçevesinde tamamlanıp hizmete alınan kent hastanelerinin cari masraflarını karşılamak üzere 4,8 milyar lira, bina kullanım ve zarurî hizmetler için 5,7 milyar lira, ulaştırma projeleri için 8,3 milyar lira kaynak ayrıldı

Yatırım büyüklüğü 67,5 milyar dolara ulaşan kamu özel işbirliği (KÖİ) projeleri çerçevesinde 2020 yılında müteahhit firmalara yapılacak garanti ödemeleri için 18.8 milyar lira ayrıldı. 2020 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nda yer alan bilgilere nazaran, KÖİ çerçevesinde yap işlet devret (YİD), yap işlet (Yİ), yap kirala devret (YKD) ve işletme hakkı evresi (İHD) olmak üzere dört temel model uygulanıyor. Bu modeller uygulanarak 1986 yılından bu yana 246 uygulama mukavelesi imza altına alındı.

67,5 MİLYAR DOLAR’LIK YATIRIM





Tamamına yakını iktidara yakın müteahhit firmalara verilen bu projelerin toplam yatırım büyüklüğü 2019 yılı fiyatlarıyla 67,5 milyar dolara ulaştı. Ulaştırma dalı 41 milyar dolarlık yatırım fiyatı ile bu projelerde birinci sırayı alırken 11,9 milyar dolarla güç ikinci, 11,5 milyar dolarla sıhhat üçüncü sırada yer aldı. Bu projelerden bugüne kadar 218’i tamamlanarak işletmeye alınırken 28 projenin üretimine devam ediliyor.

GARANTİ ÖDEMELERİ

Yatırım Programı’na nazaran, kent hastaneleri yatırım büyüklüğü açısından üçüncü sırada olmasına rağmen garanti ödemelerinde birinci sıraya yerleşti. Kent hastanelerinin bakım, tamirat, bilgi süreç, paklık ve yemek üzere Sıhhat Bakanlığı tarafından karşılanan cari masrafları için 4,8 milyar lira, bina kullanım ve zarurî hizmetler için ise 5,7 milyar lira ödeme yapılması planlanıyor. Ulaştırma projelerinin garanti ödemeleri için ise 8,3 milyar lira kaynak ayrıldı.

DIŞ SINIR UÇUŞLARIN TAMAMI

Programa nazaran, KÖİ modeliyle işletilen hava meydanlarındaki yolcunun toplam yolcu trafiği içindeki hissesi 2018 yılı sonunda iç sınırlarda yüzde 70, dış çizgilerde yüzde 97 olarak gerçekleşti.

GAYE 30 BİN 815 YATAK





Sıhhat yatırımlarında kamu özel iş birliği usulüyle toplam 30 bin 815 yatak kapasitesine sahip 20 kent hastanesi projesinin kontratı imzalandı. 13 bin 423 yatak kapasiteli Yozgat, Mersin, Isparta, Adana, Kayseri, Elazığ, Manisa, Ankara Bilkent, Eskişehir ve Bursa kent hastaneleri hizmete alındı. Hedeflenen sayıya ulaşıldığında garanti ödemeleri daha da büyüyecek.

TARTIŞMALI PROJEYE YENİ YASA

Programda, yatırım maliyetlerinin çok üzerinde garanti ödemeleri ile imzalanan mukaveleleri nedeniyle reaksiyon gören ve 1986 yılından bu yana süren KÖİ projeleri için 2020’de mevzuat düzenlemesi yapılacağı da bildirildi. Proje süreçlerinin standarda kavuşturulması için proje hazırlık, ihale ve işletme süreçlerine ait standart dokümanların hazırlanması çalışmalarına başlandığı, kanuna ait teknik çalışmaların da bittiği bildirildi.

RİSK PAYLAŞILACAK

Kamu kaynakları aleyhine müteahhit firmalar lehine uzun yıllara yayılan yükü nedeniyle eleştirilen projeler için 2020 programında ‘risk paylaşımı’ maksadına de yer verildi.

Nurcan Gökdemir/Birgün