Müteahhitler kontrol mühendislerine ekstra iş karşılığında rüşvet veriyormuş!

Mektuba nazaran müteahhitler aldıkları ihalelerden ziyan ediyorlar ve denetim mühendisleri aracılığıyla ekstra işler çıkartarak kâr etmeye çalışıyorlar. Karaman okuyucusuna "Kontrol mühendisine, ekstra işi kabul ettirmek ve ihaleye dahil etmek için rapor versin diye bir menfaat sağlamak rüşvettir" diyerek "Mühendis devletten işinin ve emeğinin karşılığı olarak maaşını alıyor, bu ekstra iş gerekli ise rüşvet almadan rapor vermeye mecburdur" sözünü kullandı. 

Karaman "Rüşvet belası" başlığıyla (1 Ağustos 2019) yayımlanan yazısında şunları kaydetti: 

Dürüst bir vatandaşın rüşvet yüzünden düştüğü darlığı lisana getirdiği mektubu ile karşılığımı paylaşıyorum:



“İşin içinden çıkamadığım için size ve birçok yere birebir soruyu sorarak gerçek olanı öğrenmeye çalışıyorum. Hakikaten benim için çok değerli bir mevzu zira bütün hayatımı etkileyecek. Türkiye’de müteahhitlik yapmak istiyorum ve bunun için araştırmalarda bulunuyorum gerçekten etrafımda de bu işi yapan birçok kişi var. Fakat, İslami koşullara uygun olmayan şeyler duyuyorum ve bunun için size sormak istedim. Müteahhitlikte ihale adabı devlet işleri yapmak istiyorum. Devlet ihalelerine girip iş alıp bu biçimde bir sistem kurmak istiyorum. Alınan ihalelere denetim mühendisleri atanıyor devlet tarafından yani devlet memurları. Bu şahıslar yaptığınız işi denetim eder ve size ihaleyi almış olduğunuz ölçüsü ödenmesi için gerekli evrakları imzalar ve siz de bunun karşılığında devletten paranızı alırsınız. Prosedür bu biçimde ilerliyor. Ülkemizin son yıllarda girmiş olduğu zahmetlerden ötürü her kesimde olduğu üzere bu bölümde de badireler çıkmaya başladı. Şöyle ki; evvelden kazanılan paralar kazanılmıyormuş. Her şeyin değerli olmasından ötürü müteahhitler ekstra aldıkları ihalelerde iş çıkartıyorlarmış bunları denetim mühendisine iletiyorlarmış o da uygun görürse bu işi de onların aldığı işe dahil edebiliyorlarmış. Sorum şu birçok kişi üstte belirttiğim üzere para kazanabilmek için ekstra iş çıkartıyorlar (Bu olağandışı bir şey değilmiş, zira var olan bir şeyi tekrar yapmıyorlar ihalede olmayan ve eskimiş birçok şeyi yeniliyorlar) denetim mühendislerine soruyorlar denetim mühendisi de onaylayıp bir ölçü para istiyormuş bu istediği para haram mıdır? İhale sahibi müteahhit rüşvet mi vermiş oluyor? Bunu sorduğumda bana bütün işleri yani okulları kamu binalarını devlet binalarını geziyor ve bunlar için uğraşıyor deniliyor bunun için de emeğinin karşılığında ona ikram olarak veriyoruz diyorlar. Lakin şöyle bir şey de var aldıkları hak edilmeyen daha doğrusu yapmadıkları şeylerin parasını almıyorlar işi yapıyorlar ekstra para kazanmak için belirttiğim formda yeni işler çıkartıyorlar ve denetim mühendisi bunu uygun gördüğünde de ihale sahibi ona ikram veriyor. Lakin, bu kişi devlet memuru ve devletten yaptığı iş için Milletin vergisiyle esasen maaşını alıyor. Ben bu işe girmek içinde son 2 yıldır çabalıyorum öğreniyorum daha yeni yeni işin içine girince bu tıp şeyleri öğrendim kaldı ki ben hayatı boyunca banka kredisini bırakın taksitle bile bir şey alan biri değilim. Bu bahiste da Allah’a karşı gelmekten korktuğum ve bilgim olmadığı için size sormak istedim. Benim anlamadığım nokta da şurası. Ben bu işi yapmak istiyorum fakat Türkiye’de bu işi bunun dışında yapmak imkansız diyor herkes. Elbette bir yerlere para vereceksin diyorlar yoksa iş yaptırtmıyorlar diyorlar. Ben bu şartta ne yapmalıyım? Bu iş haram mıdır? Ayrıyeten bu paraları verenler nasıl temizlenecektir? Hangi şartlarda verilen para uygundur bu şahıslara? Kıymetli vaktiniz için teşekkür ederim!”

Yanıt

Soruda açıklandığına nazaran müteahhitler, devletten ihale yoluyla iş alıyorlar, işi alırken bundan para kazanamayacaklarını biliyorlar, gayeleri ise denetim mühendisine rüşvet vererek ekstra işler almak, bunları ihaleye dahil etmek ve bundan para kazanmak.



Denetim mühendisine, ekstra işi kabul ettirmek ve ihaleye dahil etmek için rapor versin diye bir menfaat sağlamak rüşvettir. Mühendis devletten işinin ve emeğinin karşılığı olarak maaşını alıyor, bu ekstra iş gerekli ise rüşvet almadan rapor vermeye mecburdur. Gerekli değil ise aslında müteahhit de devletten haksız gelir elde etmek için bu yola gitmemelidir.

Türkiye’de rüşvetin yayıldığı, devletten iş almak ve para kazanmak için kesinlikle birilerine rüşvet vermek gerektiği, verilmezse iş yapmanın mümkün olmadığı vakıası -doğru ise- bu, Allah’tan korkan ve hesap verme sorumluluğu taşıyan şahıslara, iş almak amacıyla rüşvet vermek için mazeret teşkil etmez. “Bir insan canını, malını, namusunu, kendine ilişkin olmuş hakkı korumak ve almak için diğer devası kalmadığında rüşvet verir; bu verene, zaruret sebebiyle caiz, alana haramdır” halindeki fetva (İbn Nüceym, Risâle fi’r-rüşve, Mecmuâ, s. 112, 115.) ortada bu türlü bir zaruret yok iken iş yapıp para kazanmak için rüşvet vermeyi caiz kılmaz, fetvanın zaruret dışındaki işlerle alakası yoktur.