Türkiye'nin en güncel forumlardan olan forumdas.com.tr'de forumda aktif ve katkısı olabilecek kişilerden gönüllü katkıda sağlayabilecek kişiler aranmaktadır.
Çoğu dizüstü bilgisayarda artık iki adet grafik işlemci yer alıyor: Dahili ve harici GPU. Dahili GPU, işlemcinin içerisinde bulunuyor, pil düzeyini koruyor ve düşük güç tüketimine sahip. Sistem bu GPU’u yüksek güç gerektirmeyen süreçlerde kullanır; internette gezinmek, sinema izlemek, PDF okumak vs. üzere.
Harici GPU ise, yüksek güç gerektiren süreçlerde devreye girer. Bilhassa oyunlarda ve mühendislik uygulamalarında kesin performansı sağlar. Öte yandan birtakım dizüstü bilgisayarlarda dahili grafik işlemciyi büsbütün kapatabilirken daha uygun fiyatlı modellerde MUX özelliği olmadığı için bunu yapamazsınız.
MUX, temel olarak dizüstü bilgisayarda dahili grafik işlemcinin büsbütün devre dışı bırakılmasını sağlayan anahtarlama teknolojisidir. MUX sayesinde harici GPU’nun performansı direkt panele iletilir ve iGPU devreye girmediği için performans düşüşü ve gecikme en aza indirilmiş olur. İşte bu yüzden MUX ihtiva eden laptoplar etmeyenlere nazaran daha avantajlıdır.
MUX’un nasıl çalıştığına daha yakından bakalım: Aşağıdaki şemada görüldüğü üzere birden fazla laptopta harici GPU, dahili GPU’ya bağlıdır.
Herhangi bir performans gerektiren bir uygulama açtığınızda harici GPU’nun ekrana gönderdiği sinyal dahili GPU üzerinden masraf, bu da küçük de olsa performans ve gecikme kaybına yol açar.
Üst düzey bilgisayarlarda kullanılan MUX yahut öbür ismiyle Multiplexer (çoklayıcı) ile bu performans ve gecikme kaybı önlenebiliyor.
MUX, temel olarak birden fazla sinyalin girişine müsaade veren elektronik bir anahtardır. Bu metot rastgele bir GPU’yu başkasına yönlendirmeden direkt olarak dahili yahut harici GPU‘nun kullanılmasına imkan sağlar ve böylelikle gecikme ve performans kaybı olmaz.
Örneğin AMD tabanlı Asus Strix Advantage Edition laptopu ele alalım. Bu laptopta MUX yok, pekala neden? Zira maliyeti fazla. Aslında tüm soruların karşılığı maliyeti Fiyat/Performans olarak tabir ettiğimiz ve özellikleri yüksek görünen tüm bilgisayarların iç kesimleri, maliyetin düşürülmesi için bir yerlerden kısılmış. MUX şemada çok kolay görünse de, anakartın yine dizayn edilmesi ve üzerine bileşen eklenmesi gerekiyor, bu da karmaşıklık demek.
Sonuç olarak ASUS ve AMD performanstan kısarak bu laptopun fiyatını 1650 dolara indirmeyi başarmış. X8 vs X16 RAM makalemizde bahsi geçen Nvidia tabanlı laptopun fiyatı ise 2400 dolar ve evet, MUX’a sahip.
Çözümü var mı?
Tabii ki var, harici bir monitör kullanmak. Laptopun dahili monitörü ile ortalama 124 FPS aldığınız bir oyunda, harici bir monitör ile ortalama 135 FPS alabiliyorsunuz çünkü birçok dizüstü bilgisayarda imaj çıkışı direkt harici GPU’ya bağlı.
Tüm bu performans düşürücü etkenleri topladığımızda %25 bir performans açığı olduğunu görüyoruz. Yani kağıt üzerinde sistem özellikleri yüksek olsa da tıpkı özelliklerde ve fiyatı daha fazla olan bir bilgisayardan daha düşük performans alma ihtimaliniz kelam konusu.
Masaüstü bilgisayarlar da etkileniyor mu?
Kabloyu harici ekran kartınıza bağladığınız sürece masaüstü bilgisayarda rastgele bir sorun yaşamamanız gerek. Kaldı ki masaüstü bilgisayarlarda harici GPU bağladığınızda bu ekran kartı devreye giriyor. Bu durumda dahili GPU çalışsa bile manzara kablosu harici ekran kartınıza bağlı olduğu sürece bir sorun olmaması gerek.
