narkoz sırası ve sonrası narkoz sonrası narkozun etkileri narkoz etkileri etkisi narkozun etkisi Anesaaai veya narkoz; hastanın cerrahi müdahale esnasında sancı duymaması, cerrahın da müdahalesini daha uygun şartlarda yapabilmesi için zorunlu bir tıbbi uygulamadır Bir ameliyat, ister genel anesaaai aşağı ister bölgesel anesaaai ile yapılıyor olsun birincil şartı ameliyathanenin ekip, teçhizat ve sterilizasyonunun standartlara yerinde olmasıdır Anesaaai, genel veya bölgesel olsun, enjeksiyon uygun hafif bir reaksiyondan, ölüme değin dışarı giden çeşitli istenmiyen ya da umulmadık reaksiyonlara neden olabilir Bunlar premedikasyonla ( hastanın anesaaai öncesi rahatlatılması ) başlayabildiği gibi, anesaaaiden aylarca daha sonra da ortaya çıkabilir, her sistemi ilgilendirebilir Anesaaaiye ast sorunlar, bilhassa ölümler vaktiyle beri tıp mensupları, halk ve ülkenmizde de artan bir şekilde artırmak üzere adli çevrelerden geniş alaka görmektedir Anesaaai güvenliğinde; Anesaaaist ve yardımcılarının eğitim ve deneyimi Hastanın fizik durumu Cerrahinin tipi ve süresi Anesaaai yöntemi Egzersiz organizasyonu Olanaklar ve izlem yöntemleri gibi öyle fazla faktör söz konusudur Emniyet yanında tartı verilmesi gereken öteki konu da anesaaainin kalitesidir Burada anesaaaist, cerrah ve hastanın beklentileri birbirinden farklıdır Cerrah, hastasının yeteri derinlikte uyumasını, tatmin edici adale gevşemesi sağlanmasını ve işlem bittikten sonradan da kısa vakit içinde uyanmasını bekler Hasta, operasyon sırasında hiç bir şey duymamayı, ameliyattan sonra ağrısız bir şekilde uyanmayı ve kısa sürede hastaneden ayrılmayı ister Anesaaaist ise bunlara ilave olarak uygulamanın planlandığı ve beklendiği gibi seyretmesini ister Bu sırada gelişebilecek beklenmedik ve istenmiyen durumlardan ne hastanın ne de cerrahın haberi olmayabilir ve bunun sorumluluğu da anesaaaiste aittir Cerrahi teşebbüs boyunca vital ( yaşamsal ) fonksiyonlar keza cerrahi işlemden keza de anesaaaiden negatif şekilde etkilenebilir ve tatmin edici önlemler alınmadığı vakit hasta geçici ya da daimi zarar görebilir, hayatını kaybedebilir Ara Sıra kısa sürede düzelebilecek sorunlar, ilerleyerek birbirine eklenerek fatal ( ölümle ) sonuçlanabilir Oysa hastada mevcut hastalık, anesaaai ve cerrahi tatbik, ameliyat öncesi ve sonrası bakımın ölümlerde payı olabilir bu durumda anesaaainin payının belirlenmesi güçlük yaratır Burada önemli olan konu, olayın önlenebilirliğinin belirlenmesidir Ilk Elden anesaaai olayına emrindeki vefat ( mortalite ) oranını devretmek güç olmakla birlikte 10000 de 1 ölümde, anesaaainin kimsesiz sorumluluk sahibi olduğu kabul edilmektedir Anesaaaiye emrindeki morbidite ( hastalanma, sorunların ortaya çıkması ) sınırları ve sıklığını belirlemek, mortaliteden de güçtür Anesaaai sırası ve sonrasında, venöz enjeksiyon uygun bir ekimozdan ( cilt aşağı morarma, kanama ), kara sarılık veya serebral hasara kadar varan bambaşka nesil ve şiddette sorunlar çıkabilir Maddi hiç bir sorunu olmayan, herhangi bir cerrahi teşebbüs yapılmaksızın yalnızca belirtilmiş zaman inhalasyon ( solunum aracılığıyla ) anesaaaiği verilip uyandırılan hastalarda bile, baş dönmesi, takâtsizlik, bulantı, baş ağrısı, üşüme, titreşim olmaktadır Bu durumda anesaaaik morbidite % 100 mü kabul edilecektir? Bu konuda Lassner neyse ki anesaaainin tatsız etkileri cerrahinin olumlu etkileri göre örtülmektedirdemektedir Anesaaaik Mortalite ve Morbidite Nedenleri Beşeri Nedenler Anesaaaik ölümlerin yarısına yakınında nedenin anesaaai uygulaması, cerrahi işlem, hasta ve araçgereç yönünden beşeri kusur ve beceriksiz eğitim olduğu kabul edilmektedir Eğitim yetersizliği; Deneyim ve beceri eksikliği, cehalet ve değerlendirmede hata biçiminde kendini gösterebilir Vital fonksiyonlardaki bir bozukluğun zamanında farkedilmemesi ya da yetkisiz veya yanlış tedavi edilmesi, belirtilen bir hasta için uygulanan yöntemin, o hasata için uygun olmaması sorun yaratabilir id Beşeri hatalar içinde de ihmal, tez canlı, önemsememe, sıkılma, dikkatin diğer yere verilmesinden ihmale değin giden nedenler laf konusu olabilir Burada yorgunluğun katkısı da unutulmamalıdır İlaçların karıştırılması da burada incelenebilir kabul edilebilir bir hata değildir Enjektör ve ampul içerikleri, inhalasyon anesaaaikleri ihmalkârlık, eksik işaretleme nedeni ile karışabilir Bunun önlenmesi için ilaçların enjektöre çekilir çekilmez verilmesi, hemencecik verilmeyecekse mutlaka etiketlenmesi gerekirSerum fizyolojik, adrenalin ve atropin ampullerinin benzerliği hatırda tutulmalıdır Sıvılar da hem miktar ayrıca de içerik yönünden işaretlenmelidir Ivedi durumlar, anesaaai endikasyonu ve yöntemi belirlenirken etki aşağıda kalma, hatalı değerleme, cerrahi ekibe ait nedenler ve ekibin uyumsuzluğu da mortalitemorbiditeye katkıda bulunabilir Mekanik Kusur ve Yetersizlikler Anesaaaik kazalar diyebileceğimiz durumların çoğunda mekanik nedenler söz konusudur Oksijen kesilmesi, oksijen tüplerinin abes olması, gaz hatlarının karışması, yanlış bağlantılar, merkezi gazın kesilmesi vs gibi nedenlerden kaynaklanabilir Modern anesaaai aygıtları oksijen kesilmesi halinde alarm vermekte ve öteki gazları da kesmektedir Ama gerçi uygulamadan önce gaz akımının kontrol edilmesi gerekir Devre parçalarının ayrılması veya uygun olmayan konnektör kullanılması sonucu çoğalan gaz kaçakları, hastaya yetersiz gaz gitmesine neden olabilir Aletlerin alarmlarının yanlış olması, yanlişlikla kapatılması bu kazaları kolaylaştırır Bunların dışarıda gaz boruları, endotrakeal tüp veya devrelerde tanıdık olmayan vücut, kırılma ya da üstüne basılma sebebiyle tıkanıklık olabilir Beceriksiz organizasyon Teftiş ya da takviye yetersizliği; Ddenetim yetersizliği, gerektiğinde destek istememe veya sağlayamama gibi nedenler de laf konusu olabilir Tecrübeli bir anesaaai teknisyeni ya da hemşiresinin, asistanlığının başlangıç dönemindeki hekime güç dönemlerinde fazla yardımı dokunacaktır İzleme yetersizliği, izleme olanakları eksik olabilir ya da değerleme hatası yapılabilir Ayılma odası olanaklarının yetersizliği; Hiç bir hasta ameliyathaneden ilk elden yatağına gönderilmemeli, ayılma odasındaki komplikasyonları azaltmak için de bu alanlar tatmin edici personel ve teknik olanakla donatılmalıdır Dolaşımsal Sorunlar Hipovolemi; Genel anesaaaik ilaçların birçok, spinal ve epidural anesaaai hipotansiyona neden olabilir Bu durum bilhassa kanama ya da dehidratasyona ast olarak zaten hipovolemik olan hastalarda önemli sorun yaratabilir Ilaç aşırı dozajı; İndüksiyon ajanları gerektiğinden pozitif verilebilir Bilhassa indüksiyon sırasında artan ve diğer konularla meşgul olunduğu için farkına varılmayan hipotansiyon tehlikeli olabilir İlaca aşırı alınganlık da söz konusu olabilir Solunumsal Sorunlar Mide içeriği aspirasyonu; ( akcigere çekilmesi ) Ölüm nedenleri arasında önemli bir yer miktar Anesaaaiye emrindeki bütün ölümleri % 19 , maternal ölümlerin ise % 25 i böylece ortaya çıkmaktadır Bilhassa obsterik ve acil girişimlerin yapılacağı hastalarda tehlike daha yüksektir İndüksiyon esnasında, anesaaai süresince ve postoperatif dönemde gelişebilir Entübasyon sorunları; Entübasyonda başarısızlık, yanlış entübasyon yanında, entübasyon girişimleri sırasında aspirasyon da risk yaratır Fakat ana trajik olan tüpün trakeaya ( soluk borusu ) yerleştirilmemiş olması veya anesaaai esnasında yerinden çıkması ve bu durumun vaktinde farkedilmemesidir Hipoventilasyon, hava yolu obstrüksiyonu; Narkotik veya adale gevşetici verilmiş hastanın spontan solumaya bırakılması hipoventilasyona yol açar Anesaaaist diğer bir işle meşgul ya da hasta başında yok iken çoğalan ve farkına varılmayan hava yolu obstrüksiyonu ölüme niçin olabilir Hastanın Durumu ve Yandaş Hastalıklar Her ne dek fazla küçük ya da ileri yaş, bir takım ek riskler getirebilirse de, özenli bir başvuru ile yaş, tek başına mortalite ve morbiditeyi artıran faktör olarak alınmamalıdır Burada anesaaai dışındaki etkenler de laf konusudur Kardiovasküler hastalıklar ( Örn İleri derecede koroner yetmezliği ) Solunum sistemi ile ilgili hastalıklar mortaliteyi artırır Koroner arter hastaığı ve ya da kronik akciğer hastalıkları en manâlı risk faktörü olarak kabul edilir