Narkozsuz bel ve boyun fıtığı ameliyatı!

Bel fıtığının nedenleri nelerdir?

Öncelikle bel fıtığını tanımlamak, nedenlerini anlamamızı kolaylaştıracaktır. Omurgamızın alt kısmında taraf alan ve 5 adet olan bel omurları arasında “disk” ismi verilen elastiki kıkırdak dokunun haddinden fazla yüklenmeler ve/veya yapısının bozulması sonucu bulunduğu yandan omurilik kanalına ve bacağa gelen hadlere gerçek taraf değiştirmesi sonucu ortaya çıkar. kıkırdak dokunun yapısını bozan nedenlerin başında yaşlılık gelir, başkaca dejeneratif romatizmal marazlar, birtakım enfeksiyonlar sair nedenlerdir.

Haddinden fazla yüklenme nedenleri arasında ise; obezite (aşırı kilo), kimi meslekler (ev hanımı, hamal, emekçisi üzere ağır işlerde çalışanlar, uzun vade oturmak suretiyle masa başı işi yapanlar, garson, hoca üzere daima ayakta durarak çalışanlar, ağır gerilim altındaki yöneticiler), aksi ve ani yapılan bel hareketleri sayılabilir. Bel fıtığında anlatılan mekanizmalar boyun fıtığı için de makbuldür. Dolayısı ile nedenler de benzeridir.

Boyun fıtığı belirtileri nelerdir?

Boyun ağrısı; bir ya da her iki omuz, kol-önkol ve elde ağrı, sırta ve kürek kemiğine yansıyan ağrılar, kollarda ve/veya ellerde uyuşma, güç kaybı, ileri evrelerde bacaklarda da kasılma ve/veya güç kaybı, yürümede ve istikrar sağlamada zorluk, velev uzunluğundan aşağıya felç durumu ile önümüze çıkabilir.

Bel ve boyun fıtıkları için klasik tedavi formülleri hangileridir?

Her bel ve boyun ağrısı fıtık meali taşımaz. Fıtıkların da yaklaşık % 95’i ameliyat dışı formüllerle tedavi edilebilir. Bu formüller arasında; istirahat ve ilaç (ağrı kesici ve kas gevşetici) tasarrufu, kilo verme, tam ortopedik yatak önerilmesi, yürüyüş, yüzme, egzersiz, fizik tedavi sayılabilir.

Klasik ameliyatların dezavantajları nelerdir?

Günümüzde en beğenilen ameliyat tekniği “mikrocerrahi diskektomi” tekniğidir. Isminden da anlaşılacağı üzere kesinlikle mikroskop kullanılır. Ayrıyeten ameliyathanede uzaklık tayini yapılmasında yararlanılan skopi ismi verilen cihazın ve mikro cerrahiye aletlerin de olması gerekir. Şayet mikro cerrahi tekniğin avantajlarını belirtirsek, öteki usullerin dezavantajları da resen anlaşılacaktır.

Mikro cerrahi teknikte nispeten ufak bir mekandan (yaklaşık 1 cm) girilir. Böylelikle daha az doku hasarı olur, yara uygunlaşması çabuk ve harikaya yakın olur. Pansuman ve dikiş alma sorunu olmaz. Hasta çok süratli bir formda ayaklanabilir ve yeniden kısa bir vade içersinde olağan konut ve iş ömrüne dönebilir.

Fıtığın tekrarlama (% 2’nin altında) ve yara meydanında enfeksiyon gelişme (yaklaşık % 0,5) riski düşüktür. En kıymetlisi de cerrahiye bağlı istenmeyen durumlar (komplikasyon) mikro cerrahi teknikte bariz formda (% 0,5’in altında) düşük olup, bu da hasta açısından hayli konforlu ve inançlı bir ameliyat manasına gelmektedir.

Narkozsuz bel ameliyatlarının avantajları nelerdir?

Narkozsuz (epidural anestezi ile) bel ameliyatı maatteessüf hala çok az cerrah tarafından uygulanmaktadır fakat yakın bir gelecekte değerinin anlaşılıp, daha da yaygınlaşacağına yürekten inanıyorum.

Bu usulde bir anestezi eksperi tabip arkadaşımız belin münasip bir kesiminden kişisel iğne ile kıl üzere ince bir kateteri, kemik ile omurilik zarı arasına yerleştirir, buradan bir ekip ilaçların verilmesi ile ameliyat edilecek bel kesiminin uyuşmasını sağlar.

Lakin en kıymetlisi hastanın bacaklarında hareketlilik korunur. Bu teknikle yapılan bel ameliyatlarının, tabip açısından avantajı; hasta ile birebir muhabere kurulabilmesi ki bu ameliyat sırasında ayak ve/veya bacak hareketlerinin denetimine imkan sağlar.

Bacağa gelen sona en ufak bir temasta hasta bacağında ağrı yahut bir elektriklenme olduğunu tabir eder, böylelikle sona hasar verme mümkünlüğü neredeyse sıfıra indirgenmiş olur.

Hasta açısından avantajları; tabibinin ameliyatını gerçekleştirdiğini bilmenin verdiği inanç ve rahatlama duygusu, müzik dinleme, sohbet edebilme, velev telefonla görüşme, dergi-gazete okuma konforunun olması, umumi anestezinin (narkozun) riskli olduğu marazlara (kalp illetleri, astım, diyabet, yüksek tansiyon, böbrek yetmezliği vb.) sahip olanlarda, haddinden fazla kilolularda daha inançlı bir ameliyat sağlamaktadır.

Ameliyattan derhal sonra yeme-içme muaftır. Hasta 2 saat içinde yürütülebilmekte ve tıpkı gün taburcu edilebilmektedir.

Epidural anestezi tekniğinin yan tesiri derhal hemen hiç görülmemektedir. Nispeten inançlı olup, yapılışı açısından da hastaya verdiği bir rahatsızlığı olmadan ve 10 dakika üzere kısa bir vadede gerçekleştirilmektedir.

SONUÇ OLARAK:
Ameliyat önerilmiş bel sorunu olan hastalar ameliyat olmaktan değil geç kalmaktan korkmalıdır. En kısa devirde tercihen epidural anestezi altında mikro cerrahi teknik ile yapılan inançlı ve konforlu ameliyatı gerçekleştirecek tabiplerine başvurmalıdırlar.

Opr. Dr. Candan HUNDEMİR
Beyin-Sinir-Omurilik Cerrahisi Kompetanı